Diëtist

Als je mensen aan een gezond eetpatroon wilt helpen, is het vak van diëtist misschien wat voor jou. De inhoud van het vak gaat veel verder dan advies geven over de schijf van vijf. Afhankelijk van je werkomgeving werk je voor gezonde of zieke mensen. Die hebben allemaal hun specifieke eisen.

Wat doet een diëtist?

Maartje Cuppen is diëtiste bij Victory Camp, een stichting die onder andere zomerkampen voor tieners met overgewicht organiseert. Ze is enthousiast over het vak: "Het is heel breed, ook al denken mensen vaak dat een diëtist zich alleen maar bezighoudt met calorieën tellen en overgewicht. Dat beeld klopt niet: je kunt alle kanten uit. Je kunt advies geven aan nierpatiënten of mensen met kanker, of je specialiseren in voeding voor heel kleine kinderen. Elke groep heeft zijn eigen specifieke behoeften, waar je weer andere kennis en vaardigheden voor nodig hebt."

Eten moeten we allemaal. Maar het is niet altijd vanzelfsprekend wat iemand moet, mag of kan eten. Als eten of voeding een probleem is, ligt er een taak voor een diëtist.

Als diëtist kun je in allerlei werkomgevingen terechtkomen en de groepen mensen voor wie je werkt kunnen dus erg uiteenlopen:

  • Gezonde mensen komen meestal niet bij een diëtist terecht, maar toch is voedingsadvies aan gezonde mensen niet uit de maatschappij weg te denken. Als diëtist kun je bijvoorbeeld meewerken aan publiekscampagnes over gezonde voeding.
  • Sporters hebben soms behoefte aan voedingsadvies omdat ze grote prestaties moeten leveren.
  • Bepaalde groepen zieke mensen moeten altijd goed op hun voeding letten. Zij hebben regelmatig advies nodig over de samenstelling van hun dieet. Dat geldt bijvoorbeeld voor diabetici, mensen met overgewicht, mensen met allergieën, enzovoort.
  • Er zijn ook mensen die tijdelijk advies van een diëtist nodig hebben. Mensen die door een operatie of ziekte tijdelijk slechter kunnen eten, hebben een individueel, op hen afgestemd advies nodig. Als diëtist moet je dan weten welke voedingssupplementen ze eventueel kunnen gebruiken om aan te sterken.

Waar werk je als diëtist?

  • Veel diëtisten komen terecht in een zorginstelling, variërend van thuiszorgorganisaties tot verpleeghuizen en ziekenhuizen. Ook kun je als diëtist in gespecialiseerde instellingen als obesitasklinieken aan de slag. Soms maakt een diëtist deel uit van een gezondsheidscentrum, waar bijvoorbeeld een paar huisartsen, fysiotherapeuten, psychologen en dus ook een diëtist samenwerken.
  • Je kunt ervoor kiezen een eigen praktijk te beginnen, waar mensen met allerlei voedingsvraagstukken bij je terecht kunnen.
  • Als je niet met individuele mensen met voedingsproblemen wilt werken, kun je ook terechtkomen in een adviesfunctie op een stafafdeling van een zorginstelling, de overheid of levensmiddelenindustrie.
  • Sommige sportscholen, fitnesscentra en sportclubs hebben een eigen diëtist in huis.

Wat is je plaats in de organisatie?

Met wie je precies werkt, wie je collega's zijn en wie je baas, is natuurlijk erg afhankelijk van de omgeving waarin je werkt.

  • Als je een eigen praktijk hebt, werk je zelfstandig.
  • Werk je in een zorginstelling, dan zul je vaak deel uitmaken van een multidisciplinair team, waarin je overleg pleegt over hoe jouw voedingsadviezen passen in het behandelplan. Je moet dan goed kunnen samenwerken.
  • Heb je een adviesfunctie, dan zul je met heel verschillende partijen te maken hebben, vaak uit andere richtingen dan de gezondheidszorg. Denk aan marketeers, campagnevoerders, beleidsmedewerkers, et cetera.

Welke competenties moet je in huis hebben?

Maartje Cuppen: "Het interessantst aan het vak, en tegelijk ook het moeilijkst, is het sociale en psychische stuk. Iedereen kan een ander vertellen hoeveel calorieën hij of zij 'mag' binnenkrijgen op een dag. Maar de kunst is om met de persoon te kijken wat haalbaar is en wat vol te houden is, en hoe. Vaak bouw je ook echt een band op met de mensen die je begeleidt. Dat vind ik mooi."

  • Inlevingsvermogen. Mensen verschillen en daar moet je rekening mee houden. Iemand die gemotiveerd is voedingsadviezen op te volgen is makkelijker te helpen dan iemand die er het nut niet van inziet. Toch moet je juist voor de lastig te helpen mensen een goede strategie bedenken.
  • Goed kunnen luisteren. Je moet goed kunnen inschatten of mensen het advies dat je geeft wel opvolgen en waar de problemen zitten.
  • Analytisch vermogen. Voeding en gezondheid vormen een complex geheel. Je moet alle factoren die een rol spelen, meewegen in je advies. Je moet adequate oplossingen zoeken voor individuele problemen.
  • Goede communicatieve vaardigheden. Je moet mensen zo ver zien te krijgen dat ze je advies serieus nemen. Ze moeten goed begrijpen wat je advies inhoudt. Daarvoor is het belangrijk dat je helder communiceert. Opdrachten moeten duidelijk zijn, en mensen moeten vertrouwen kunnen hebben in wat je zegt. Integriteit is daarbij een belangrijke eigenschap.
  • Innovatief zijn. Als je werkt aan voorlichtingsprogramma rondom voeding, is het belangrijk innovatief te zijn. Oud nieuws interesseert mensen niet.

Wat onderscheidt een topdiëtist van een gewone diëtist?

Een topdiëtist volgt de nieuwste ontwikkelingen. Er wordt veel onderzoek gedaan naar gezondheid en voeding. Nieuwe inzichten over manieren van afvallen, maar ook over diabetesmedicijnen maken dat de adviezen die je mensen geeft, in de loop van de tijd anders kunnen worden. Een topdiëtist gaat met de nieuwste inzichten mee.

Een topdiëtist kijkt niet alleen naar voeding, maar naar het hele leefpatroon. Adviezen over gezond bewegen horen daarbij. Je stelt een allround advies op. Daar heeft de cliënt het meeste baat bij op de lange termijn.

Hoe word je diëtist?

Om diëtist te worden moet je een hbo-opleiding Voeding en diëtetiek doen. Dat kan bij een klein aantal hogescholen. De opleiding wordt alleen als voltijdopleiding aangeboden. Wil je in de gezondheidszorg aan de slag, dan moet je de paramedische afstudeerrichting Voeding en Diëtetiek doen. Alleen daarmee kun je de vereiste BIG-registratie verwerven, die voor werk in de gezondheidszorg vereist is. Voor adviesfuncties bij de overheid of het bedrijfsleven is de afstudeerrichting Voeding ook goed.

Een vacature voor een diëtist vind je vooral in algemene vacaturebanken voor de gezondheidszorg.

Wat zijn je carrièremogelijkheden?

Je kunt je verder specialiseren op een bepaald terrein:

  • Je verdiept je verder in ziektes als diabetes, obesitas, hart- en vaatziekten.
  • Je richt je op bepaalde doelgroepen: jongeren, ouderen, chronisch zieken.

Je kunt ook overwegen je juist te verbreden en te kiezen voor een management- of beleidsfunctie. Je wordt bijvoorbeeld hoofd van een afdeling Diëtetiek in een verzorgingshuis, of je wordt beleidsmedewerker Gezondheidsvoorlichting bij de overheid. Er zijn een aantal vervolgopleidingen die aansluiten op de opleiding Voeding en Diëtetiek.

Welke beroepen lijken erop?

  • Ziekenhuishygiënist
  • Patiëntenvoorlichter
  • Voedingsconsulent (mbo-niveau)

Aanbevolen websites

Auteur: Ysolde Bentvelsen

Je bent hier: Home → Beroep → Functies in de Gezondheidszorg → Paramedisch → Diëtist