Hoe kom ik er achter wat de beste keuze is?

Loopbaanadviseur Susanne Biemans reageert op de vraag van Thor, die graag wat hulp wil bij het maken van de keuze voor een volgende carrièreswitch. Hier volgt de vraag die hij stelde in het forum.

Hoe kom ik er achter wat de beste keuze is?
Na een rustige(re) tijd ben ik weer op een punt aangekomen dat ik van carrière wil veranderen. Mijn voorgeschiedenis in het kort: ik ben 38 jaar en heb een leuk gezinnetje. Begonnen met een technische opleiding werktuigbouwkunde, vervolgens voor verschillende bedrijven als tekenaar gewerkt. Vervolgens door een importeur van software gevraagd om als trainer te gaan werken. Toen dit bedrijf de beurs op ging een tijdje gejobhopt.
Bij basisschool als ICT’er begonnen, Pabo gedaan. De directie vond mij wel geschikt voor een adjunctfunctie, dus gelijk een masteropleiding gedaan. Een jaar of twee dacht ik eindelijk rust te hebben gevonden, want dit was mijn baan! ICT-coördinator én deeltijd leerkracht. Maar toen begon het knagen weer. De reden hiervan ligt bij mijn neef, die na in een vreselijke dip te hebben gezeten, besloot om een baan te nemen die minimaal 4000 euro in de maand moest gaan opleveren. Dat heeft hij nu gerealiseerd (en ik waardeer hem vreselijk voor deze stap, hij heeft er echt voor zitten blokken!).
Nu heb ik in de vakantie de oude connecties weer eens benaderd en hupla, ik krijg de vraag eens langs te komen. Een bedrijf heeft een functie als trainer in Emmen (ik zit nu in Rotterdam).
Ik kan nu een paar dingen doen:
Blijven zitten. Is redelijk, betaalt redelijk (je kent de argumenten over leerkrachten met hun 'lange' vakanties). Kortom, gezapigheid ten top en het wordt er ook niet leuker meer op (sla de kranten er eens op na, zoek maar op opvoeden…).
Ik kan ook mijn neef bellen en met hem een deal sluiten. Dan zou ik voor het echte grote geld gaan, iets wat ik persoonlijk niet onbelangrijk vind (mijn vrouw vindt dat iets minder belangrijk).
Ik zou die baan in Emmen kunnen nemen. Die heeft voordelen (weg uit het benauwde Rotterdam) maar ook nadelen (ik heb een soortgelijke baan gehad maar wel bij een niet zo prettige werkgever).
Dan is er de 'zekerheid' die ik nu heb. Mijn vrouw is als de dood voor veranderingen. Ze werkt al haar hele professionele leven bij dezelfde baas, bij hetzelfde pensioenfonds. Ik niet. Ik ben een zwerver...
Wat mijn neef doet? Hij is gerechtsdeurwaarder. Velen hebben me verzekerd dat dat niets voor mij is. Ik vraag me dan altijd af wat zíj ervan weten!
Binnen het onderwijs waar ik nu werk is er geen mogelijkheid verder te groeien. Een leerkracht zit vast in beklemmende cao's met schalen en tredes. Een managementbaan zal ik er voorlopig niet krijgen: ik heb geen onderwijsachtergrond (vinden de commissies waar ik ben wezen praten) én het is echt een hondenbaan: als directeur heb je de verantwoordelijkheid over alle teamleden, het gebouw, de financiën en vooral over de kinderen. In ruil daarvoor krijgt een directeur primair onderwijs het salaris van een leerkracht middelbaar onderwijs! Dus ik heb wel de opleiding ervoor genoten, maar pas als je de opleiding hebt gevolgd ga je de voor- en nadelen pas goed zien!
Hoe kom ik er nu achter wat de beste keuze is?

Thor

Antwoord van Susanne Biemans op de loopbaanvraag van Thor

Je beschrijft een aantal dingen die je kúnt doen, maar dat is maar een kort lijstje. Ik kan nog wel een paar aanvullingen geven:

ontslag nemen en op wereldreis gaan
bij de supermarkt gaan werken
weer als tekenaar aan de slag gaan
een nieuwe studie gaan doen
de krant openslaan en op de eerste de beste baan solliciteren
…

Je kunt van alles (en als ik jouw verhaal lees, jij zéker). Je kunt wel 1000 dingen, maar het gaat er in eerste instantie om wat je zelf wilt. Pas als je dat weet, ga je ernaar op zoek. Van binnen-naar-buiten, wordt dit ook wel genoemd. Als je dat namelijk niet doet, maak je geen bewuste keuzes en ben je een ongeleid (en meestal ook ontevreden) projectiel. En kun je je ontevredenheid altijd afschuiven op anderen of omstandigheden. En dat doe jij ook:

Schooldirecties zien niet wat voor een talent jij bent (terwijl je zelf de baan niet eens lijkt te willen!).
Rotterdam is niks (waarom woon je er dan?).
Je vrouw wil dat je blijft zitten.
Je neef brengt je in verleiding.
Bedrijven vragen je voor jobs (hè, wat vervelend nou!)

Kortom: stop met wat je doet! Laat anderen hún keuzes maken. Ga je bezighouden met jouw eigen keuze! Het volgende stappenplan kan je hierbij helpen.

In vier stappen naar geluk

Stap 1: Wat wil je?

Ga eerst bij jezelf na wat jíj wilt (los van alle bezwaren en alle beperkingen).
Hierbij gaat het om vragen als:

Wat wil ik zelf nou?
Waar word ik blij van?
Hoe kom ik tot mijn recht?
Wat wil ik neerzetten?
Wat zouden mijn kinderen over mij moeten vertellen?
Als ik 80 jaar ben en terugkijk op mijn leven, wat wil ik dan zien?

Stap 2: Wat heb je nodig?

Breng dan in kaart wat er nodig is om die keuze te kunnen maken.
Hierbij gaat het om vragen als:

Wat moet je ervoor laten?
Wat moet je ervoor doen?
Wie moet je teleurstellen?
Hoeveel tijd kost het?
Hoeveel geld kost het?
Hoeveel geld levert het op?
Welke stappen moet je nemen?

Stap 3: Kies!

Kies of je dat wilt. Beslis of je al die consequenties ervoor over hebt (tijd, geld, teleurstellingen, moeite enzovoort).
Zo ja: ga ervoor!
Zo nee: dan heb je twee keuzemogelijkheden:

Onderzoek of er een middenweg mogelijk is: wél voor 80% wat jij wilt, maar zonder die opleiding. Of niet nu meteen, maar in een tienjarenplan. Of zonder al het risico: wél een eigen bedrijf starten, maar - om het risico te beperken - als franchiser. En kies vervolgens welke middenweg bij jou past.
Ga niet doen wat jij wilt. Maar kies daar dan ook voor en ga niet zeuren! Het is niet erg als je je droom niet vervult, je mag je leven leven en je dromen dromen. Maar het is wél erg als je oud wordt met het ‘had-ik-maar’-syndroom: “Had ik maar die opleiding gedaan”, “Had ik maar niet geluisterd naar mijn vrouw”, “Was ik maar voor het grote geld gegaan”, “Had ik maar geen kinderen gehad”. Dat is dé formule om een wrokkige oude man te worden. Geen lolletje voor jezelf en ook niet voor je omgeving, lijkt me.

Stap 4: Doen!

Voer je keuze uit. Zet je keuze om in daden. Blijf niet dromen, maar verwezenlijk ze!

Nog een opmerking hierbij: denk niet dat je keuzes voor eeuwig zijn of altijd precies uitpakken zoals jij had gedacht. Als je een bewuste keuze maakt, kies je met de gegevens die je op dat moment tot je beschikking hebt. In de loop der tijd kunnen dingen veranderen. Jíj verandert, dat is een ding wat zeker is. Dus na een tijd zul je opnieuw moeten kiezen, met nieuwe gegevens. Dan doorloop je gewoon weer stap 1 tot en met 4.
Het is een dynamisch proces, wat ook wel leven genoemd wordt!