Welke nadelen heb je als mbo-instromer?

Een hbo-opleiding vraagt meer van je taalvaardigheid en zelfstandigheid - en wanneer je een technische of economische hbo-opleiding gaat doen ook van je rekenvaardigheid - dan een mbo-opleiding. Uit de praktijk blijkt dat veel van je voormalige schoolgenoten hier moeite mee hebben. Lees waar zij tegenaan liepen en gebruik hun ervaringen om je overstap naar het hbo goed voor te bereiden.

Grotere hoeveelheid lesstof

Een verschil tussen het middelbaar en het hoger beroepsonderwijs is onder andere de hoeveelheid stof die je moet beheersen. Niet alleen moet je als hbo-student meer leren, maar ook in een hoger tempo en op een hoger niveau.

Kees Post, belast met onderwijsadvisering en projectmanagement voor de Hogeschool van Amsterdam: "Mbo'ers hebben moeite met de lappen tekst die ze moeten doornemen. Het is niet alleen de grotere hoeveelheid lesstof die voor problemen zorgt, maar ook de hogere moeilijkheidsgraad ervan. Daarbij komt dat op het hbo weinig informatie wordt herhaald." De moeilijkheden met het verwerken van grote hoeveelheden lesstof uiten zich vaak in concentratieproblemen; mbo'ers kunnen hun aandacht niet lang genoeg vasthouden.

Verder hebben mbo’ers die een technische of economische hbo-opleiding volgen vaak grote problemen om aansluiting te vinden bij vakken als wiskunde en statistiek. Dit komt niet alleen door de grotere hoeveelheid lesstof, maar ook door de hogere moeilijkheidsgraad ervan. Vooral voor studenten die geen technische of economische mbo-opleiding hebben gevolgd, vormen deze vakken een groot struikelblok.

Serieuzere studiehouding

Van een hoe-aanpak naar een waarom-denkwijze
Als mbo'er ben je gewend om opdrachten uit te voeren volgens een 'hoe-aanpak'. Je docent vraagt je bijvoorbeeld een promotieactie op te zetten voor een bedrijf. Het eerste wat je denkt is: hoe kan ik dat het beste aanpakken? In het hbo moet je bij opdrachten echter ook altijd nadenken over het waarom van een opdracht. Waarom heeft dat bedrijf een promotieactie nodig? Die omschakeling van een hoe- naar een waarom-aanpak kan in het begin lastig zijn. "In het hbo is de waarom-vraag ook altijd een belangrijk aspect van opdrachten. Een mbo'er zal daarom moeten leren analyseren; leren verklaren waarom dingen gebeuren. Naast doorzettingsvermogen en initiatief nemen, is het kunnen analyseren een van de belangrijkste competenties voor een hbo-student", zegt Ruud Koopman, docent/begeleider bij de opleiding Small Business & Retail Management van Saxion Hogeschool Enschede. Mbo'ers die overstappen naar het hbo hebben met name moeite met het communiceren in groepen en het samenwerkend studeren. Daarnaast vinden ze het zelfstandig kunnen werken en het verzamelen, bestuderen en verwerken van informatie lastig.

In het hbo leer je via vraaggestuurd onderwijs. Het is de bedoeling dat je zelf achterhaalt welke kennis je nodig hebt; je moet zelf leervragen formuleren. Dit onderwijsmodel vraagt om een serieuze studiehouding. In de praktijk blijkt dat je voormalige schoolgenoten het moeilijk vinden om hun studie op de eerste plaats te laten komen in hun leven.

De andere studiehouding is ook Marvin Molenkamp opgevallen. Hij stroomde van het mbo - Internationale handel en Groothandel - door naar de hbo-opleiding Small Business & Retail Management: "In het mbo vindt iedereen het nog belangrijk dat hij stoer gevonden wordt, terwijl op de hogeschool de meeste studenten rondlopen met een houding van 'ik ben hier om iets te leren.'"

Ger Broers, werkzaam als adviseur bij Hobéon Groep - adviesbureau voor het hoger (beroeps) onderwijs, de BVE- sector en het bedrijfsleven: "Studenten zijn vaak nog erg met zichzelf bezig. Privézaken staan nogal eens op de voorgrond waardoor de studie op een zijspoor dreigt te raken. Dit zie ik terug in hun houding tijdens het werken hier bij Hobéon, in het kader van hun duale opleiding waarbij ze leren en werken combineren. De inzet is niet altijd optimaal; ze komen regelmatig te laat en zijn veel aan het sms-en en chatten. Ze hebben een leven privé, een leven onderwijs en een leven Hobéon. En in die volgorde besteden ze er aandacht aan."

Meer zelfstandig opdrachten uitvoeren

In het mbo maakt een docent nog een planning voor je, in het hbo daarentegen moet je zelf een studeerschema opstellen en zorgen dat je alles op tijd af hebt. Die grotere mate van zelfstandigheid blijkt voor mbo'ers nog best lastig te zijn.

Peter Mengerink, die de mbo-opleiding Handel (niveau 4) afrondde en nu Small Business & Retail Management studeert: "Op het ROC was ik erg gebonden aan vaste tijden en leraren. Op de hogeschool daarentegen verloopt het contact met docenten meestal via individuele afspraken. Als ik iets wil vragen of bespreken, dan moet ik zelf contact opnemen met de docent. De rest van de tijd werk ik zelfstandig aan mijn projecten, die ik zelf moet bedenken en uitvoeren. Geregeld schakel ik de hulp van mijn vader in, die ook een hbo-opleiding heeft gevolgd." Kortom, in het hbo moet je niet wachten totdat een docent je vertelt wat je moet doen, want dan loop je meteen een studieachterstand op. Je moet zelf doelen kunnen stellen en plannen.

Klinkt het je allemaal wat zwaar en lastig in de oren? Laat je niet afschrikken! Als mbo'er heb je zeker kans van slagen in het hoger beroepsonderwijs. Je eerder opgedane praktijkkennis werkt bijvoorbeeld in je voordeel tijdens een hbo-opleiding. 

Auteur: Janine Bruinooge

Je bent hier: Home Opleiding Studeren in het hbo Van mbo naar hbo Welke nadelen heb je als mbo-instromer?