De creatiespiraal

Boekbespreking. Auteur: Marinus Knoope. Verschenen bij K.I.C.

Dit boek is een heel prettig geschreven, eerlijk boek over het vinden van nieuwe inspiratie en doelen in je leven, aan de hand van een methode die de auteur 'creatiespiraal' heeft genoemd. In dit artikel krijg je een idee die methode werkt.

De creatiespiraal bestaat uit twaalf stappen die je helpen om je dromen te verwezenlijken. De kracht van het model zit in het vloeiende en logische proces van die twaalf stappen. Elk mens heeft zijn eigen stijl: je hebt mensen die graag dromen maar nooit tot uitvoering komen. Je hebt de doeners, die zich meteen in de actie werpen zonder een heldere droom als richtlijn. Je hebt de harde werkers, die stug volhouden maar niet communiceren. En je hebt de levensgenieters, die er niet eens aan beginnen omdat het comfortabeler is om achterover te leunen.
Elk van bovenstaande types heeft zijn kracht, maar loopt het risico te blijven hangen in dromen, doen, eigen gedachten etc. En komt daarmee niet tot schepping van dat wat hij of zij écht wil.
De kunst zit hem in het doorlopen van de volledige creatiespiraal: de segmenten waar je goed in bent én alle stappen die je niet van nature liggen, in de juiste volgorde. Het is een proces van geduld en discipline, maar bovenal van vertrouwen en daarnaar handelen. En dan kom je tot iets moois: het verwezenlijken van jouw echte, eigen wensen.

Auteur Knoope gebruikt allerlei metaforen om de stappen te verhelderen. De segmenten zijn jaargetijden, waarin het nu eens tijd is om te zaaien, later om te oogsten, en nog weer later om te rusten en te genieten van je oogst.

Het eerste segment: wensen, verbeelden, geloven

Wensen

Een wens is een positief geformuleerde virtuele werkelijkheid. Wij mensen zijn geneigd te zeggen en bedenken wat we niet willen. "Ik wil niet samenwerken met die stomme collega." "Ik wil niet op mijn muil gaan." "Ik wil niet alleen komen te staan", enzovoorts enzovoorts.
Maar bedenk eens wat je wél wilt. Durf te dromen!
Verder hoef je nog niet na te denken en geen mitsen en maren op te werpen. Dat komt wel in volgende stappen.
Begin met na te gaan wat je wenst... écht wenst!

Verbeelden

Stap 2 is die wens te gaan verbeelden. Hoe ziet je wens eruit, hoe ziet de wereld eruit als je wens is uitgekomen? Wat is het eindresultaat van je wens?
Beperk je tot het visualiseren hiervan (in je hoofd, op de tekentafel, op papier...) en houd je nog niet bezig met hoe je daar dan moet komen. Zover ben je nog niet in het creatieproces.
Zorg dat je voor jezelf een scherp beeld hebt, dat je op kunt roepen als je weer wat verbeelding nodig hebt.

Geloven

Wil je ooit iets voor elkaar krijgen, dan zul je moeten geloven dat je dat kunt. Als jij er zelf niet in gelooft, dan gaat het 'never-nooit-niet' lukken. En dan krijg je uiteindelijk je gelijk: "Ik geloofde niet dat (ik) het kon en zie: het is ook niet gelukt." Wees er maar trots op...

Twijfel is menselijk. Twijfel hoeft ook niet erg te zijn, als je daardoor maar niet meteen je handelen laat bepalen.
Niet alles uit je handen laten vallen! Niet stoppen met wat je aan het doen was!
Merk je dat je twijfelt, ga dan bij jezelf na waar dat aan ligt.

• Twijfel je aan je wens: ga opnieuw naar stap 1 en onderzoek hoe echt je wens is. Je merkt snel genoeg of het een oprechte wens is of niet. Je voelt het verschil.
• Twijfel je aan jezelf: je hoeft het niet alleen te doen. In volgende stappen kun je steun, kennis en wat je al nodig hebt om je heen gaan verzamelen. Het is goed om te weten waar je steun bij nodig hebt: omarm deze twijfel en zorg dat je ernaar handelt, zodat je wél in staat bent om je doel te halen.
• Twijfel je aan de haalbaarheid: als je gelooft in de oprechtheid van je wens, dan vind je een haalbare weg. Misschien in een andere vorm dan je nu denkt. Maar als jij je wens blijft koesteren en vervolgens de weg van de creatiespiraal bewandelt, dan zal je wens uitkomen – in welke vorm dan ook.

Het tweede segment: uiten, onderzoeken en plannen

Tot nu toe was het zaak je ideëen bij je te houden om ze te laten rijpen en kracht te laten winnen. Nu je de eerste drie stappen hebt doorlopen is het goed om juist wél met je ideëen naar buiten te treden. Je hebt die buitenwereld tenslotte nodig om je idee te verwezenlijken. Bovendien zal je wens in de buitenwereld vorm gaan krijgen, werkelijkheid gaan worden. Dus daar moet je ook naartoe.

Uiten

Stap 4 is het uiten van je ideeën. Het kenbaar maken van je wens, je geloof erin laten zien. Neem deze stap pas als je ook écht gelooft in je idee. Je wens zal anders ten onder gaan bij de minste twijfel of de eerste kritische vraag.
Vertel aan iedereen die het horen wil wat jouw wens is. Laat je enthousiasme zien. Koester de mensen die jouw enthousiasme delen: zij kunnen en zullen je helpen bij de verwezenlijking van jouw wens. Hoor je kritiek, luister ernaar en sla de relevante informatie op. Laat je vertrouwen niet gaan wankelen, maar doe wél je voordeel met de tips die achter de kritiek schuilgaan.

Onderzoeken

Onderzoeken betekent in de creatiespiraal: onderzoeken hoe je je wens gaat realiseren. Niet óf je je wens gaat realiseren, je gelooft er immers in dat je wens werkelijkheid gaat worden.
Onderzoeken hoe je je wens gaat realiseren is op zoek gaan naar de wijze waarop, naar wie en wat je erbij kunnen helpen. Dit betekent ook dat je mensen om je heen gaat verzamelen die je kunnen helpen in het proces. Netwerken dus!

Plannen

Plannen is de schakel tussen het bedenken van wat je wilt en de uitvoering ervan. Zonder planning kom je vaak nergens.
"Zullen we eens samen gaan squashen?" "Ja, goed idee, doen we!"
En vervolgens komt er helemaal niets van terecht. Het blijft bij een goed idee. Door dit goede idee daadwerkelijk te gaan plannen, werk je eraan dat het ook gaat gebeuren. Het is geen garantie, wel een voorwaarde. "Dat wat gepland is, heeft een sterke neiging ook te gebeuren", zegt Knoope.

Het derde segment: beslissen, handelen en volharden

Dit is het 'zomer'-segment. Dit is het deel van de creatiespiraal waarin er 'buiten' geploeterd moet worden. Het deel waarin je wens vorm krijgt, waarin je vol moet houden om resultaat te bereiken. Waarin je knopen door moet hakken en tegenslagen moet overwinnen. Ploeteren dus.

Beslissen

Op basis van het plan uit de vorige stap maak je met de mensen om je heen de keuze: gaan we dit doen? Beslissen is een moeilijke stap als je het verbeelden, geloven, uiten, onderzoeken en plannen overslaat. Als je de voorgaande stappen met genoeg aandacht hebt uitgevoerd (inclusief het betrekken van mensen om je heen), dan groei je naar je beslissingen en keuzes toe.

Handelen

Eindelijk is het dan zover. Je gaat doen, je gaat hét doen. Jouw wens verwezenlijken. Alle voorwaarden zijn geschapen, alle voorgaande fasen zijn doorlopen, dus je kunt het beoogde gaan realiseren. Je handelt, je doet, je zet stappen en maakt al doende je wens werkelijkheid. Actie is hier het trefwoord.

Volharden

En in die actiefase kom je gegarandeerd weer tegenslagen tegen. Dingen die anders gaan dan gepland. Terwijl je toch zo zorgvuldig de stappen doorlopen had. Maar de werkelijkheid is nu eenmaal altijd weerbarstig. Dit is de fase van vallen en weer opstaan. Bij elke tegenslag kun je teruggrijpen op je verbeelding uit fase 2, zodat je je geloof behoudt en weer opkrabbelt, opnieuw plant en verdergaat.

Het laatste segment: ontvangen, waarderen, ontspannen

En dan is de oogsttijd aangebroken. Tijd om te genieten, om te rusten na de gedane arbeid, om te zien dat het goed is en daar bij stil te staan. Ook om te kijken naar wat een volgende keer anders kan, of wat je kunt gebruiken voor een volgend project. Om vervolgens even helemaal niets te doen…

Ontvangen

Ontvangen is een weinig gewaardeerd en vaak vergeten onderdeel van de creatiespiraal. Ontvangen is simpelweg genieten van je succes, genieten van de complimenten, genieten van het resultaat. In onze haast duiken we vaak weer in een volgend project voordat we hebben ontvangen. Waar doe je het dan voor?
Bij ontvangen hoort ook iedereen erin betrekken die een bijdrage heeft geleverd: samen genieten.

Waarderen

Waarderen is terugzien, evalueren, je rugzak inpakken voor een volgende reis. Je kijkt terug op het hele proces en evalueert wat je daaruit mee kunt nemen. Wat heb je geleerd? Wie heb je leren kennen? Wat moet je een volgende keer doen? Wat laten? Hoe zou het beter of makkelijker kunnen?
Dat zijn de ingrediënten voor een volgende keer.

Ontspannen

Ontspannen is de rust na de gedane arbeid. De 'en nu even helemaal niets'-fase. Onwesters, wij zijn beter in de handeling. Maar noodzakelijk om tot rust te komen, je op te laden en ruimte te scheppen voor nieuwe ideeën. Het is de winterperiode waarin je het land laat rusten, anders krijg je vroeg of laat uitputting van de grond.
Het is een fase van naar binnen keren: in de natuur wandelen, mediteren, boekjes lezen voor de open haard, naar de sauna…

Als je enige tijd bij jezelf verblijft, ontstaan er weer – als vanzelf – volgende wensen. Waarmee je een nieuwe creatiespiraal in gang kunt zetten…

De creatiespiraal is anders dan zoveel andere 'halleluja-volg-je-hart-en-bereik-je-doel'-boeken. Het is liefderijk en inspirerend geschreven en kan je, ook in moeilijke tijden van twijfel of een carrièreswitch, op het goede spoor zetten.

Auteur: Susanne Biemans