Opleiding

Om carrière te maken en een hogere functie te krijgen heb je minimaal een hbo-diploma nodig. Maar ook met een mbo-diploma en veel werkervaring kun je hogerop komen. Oriënteer je op de vele mogelijkheden binnen mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs met de inhoudelijke opleidingsbeschrijvingen van Carrièretijger.

Economie en Management

Recht en Bestuur

Taal, Media en Communicatie

Exact, Techniek en ICT

Onderwijs, Ontwikkeling en Training

Sociaal, Gedrag en Maatschappij

Veiligheid

Gezondheid, Sport en Bewegen

Natuur, Milieu en Landbouw

Kunst, Cultuur en Vormgeving

University College

Het Nederlands onderwijsstelsel

Hoe zit het Nederlandse onderwijs in elkaar? Welk type onderwijs past bij je als je het liefst in de praktijk leert? Welke vooropleiding heb je nodig om naar het hbo te kunnen?

Voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo)

De erkende particuliere opleiders voor scholing van volwassenen in het voortgezet onderwijs staan in het register Niet-bekostigde educatie, dat jaarlijks wordt gepubliceerd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Deze scholen bieden onderricht op vmbo-tl/mavo- havo- of vwo-niveau. Dit is bedoeld voor mensen die geen reguliere schoolopleiding hebben afgerond na de basisschool.

Middelbaar beroepsonderwijs (mbo)

Alle door de Rijksoverheid erkende mbo-opleidingen staan in het Centraal Register Beroepsopleidingen (Crebo), dat wordt bijgehouden door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Het mbo kent 16 opleidingsdomeinen die bestaan uit clusters van verwante kwalificatiedossiers.

Leren en werken in het mbo: Het mbo biedt opleidingen aan in diverse richtingen en op verschillende niveaus, waarin je leert voor een beroep. Verder heb je de keuze uit twee leerwegen: één waarbij je vooral op school de fijne kneepjes van het vak leert (bol) en één waarbij je werkt en daarnaast een dag in de week naar school gaat (bbl).

Carrièretijger aan de studie

Hoger beroepsonderwijs (hbo)

Alle door de Rijksoverheid erkende opleidingen staan in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO), dat wordt bijgehouden door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO).

Studeren in het hbo: Hoe zit het hbo in elkaar en waar moet je als hbo'er op letten? Hoe stroom jij soepel door je hbo-opleiding?

Doorstromen mbo → hbo → wo

Je kunt opleidingen stapelen en van mbo via hbo naar de universiteit. Sommigen stapelaars doen het doelgericht omdat ze bijvoorbeeld dolgraag dierenarts of advocaat willen worden. Anderen vinden studeren leuk of willen een hoger kennisniveau halen om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten.

Verschil tussen opleiding, studie, cursus, training

Een opleiding is een langdurig onderwijsprogramma volgend op het voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) dat erop is gericht om bepaalde kennis en vaardigheden over te brengen. Het is een vorm van educatie, aangeboden door een opleidingsinstituut.

  • In het middelbaar en hoger beroepsonderwijs (mbo op een ROC, hbo op een hogeschool) zijn dat de kennis en vaardigheden voor een bepaald bedrijf of beroep.
  • In het wetenschappelijk onderwijs (wo aan een universiteit) zijn dat de kennis en vaardigheden van een wetenschapsgebied of ingenieursdiscipline.

Een cursus of training is een kortdurende en beperkte activiteit waarin je iets leert met een bepaald doel. Voorbeeld: een eendaagse cursus Didactische Vaardigheden. Een cursus draait meestal om bepaalde kennis, een vak of hobby. Bij een training gaat het om bepaalde competenties en vaardigheden in de beroepspraktijk. In het bedrijfsleven is het gebruikelijker om te spreken van een training en de trainer, in plaats van een cursus en de docent. Een training beslaat meestal een beperkt aantal dagen, maar die kunnen over een periode van maanden worden uitgesmeerd zodat de deelnemer het geleerde in zijn dagelijkse praktijk kan toepassen.

Op het programma staan opleidingsdelen als:

  • vakken (waarin een bepaald kennisdomein of vakgebied centraal staat)
  • major en minor
  • cursussen en trainingen
  • stages en praktijkonderwijs
  • lessen als maatschappelijke vorming

We spreken van cursorisch onderwijs als de leerstof is verdeeld over afzonderlijke vakken die achtereenvolgens moeten worden doorlopen.

Het is te simpel om te spreken van een theorieopleiding en een praktijkopleiding. In de meeste opleidingen zit zowel een deel theorie als praktijklessen.

Hoger onderwijs

In het hoger onderwijs wordt een opleiding ook wel een studie genoemd. Elke studierichting wordt uitvoerig beschreven in een opleidingsprofiel. Hierin staat in welke volgorde een student de competenties verwerft en op welke manier. Ook staat daarin hoe hij op een steeds hoger niveau komt.

Het woord studeren heeft twee betekenissen:

  1. Het volgen van een bepaalde opleiding ("Ik studeer Natuurkunde");
  2. Het leren op hbo- of wo-niveau ("Ik ben aan het studeren voor het tentamen Onderwijskunde").

In de Europese Unie is het hoger onderwijs ingericht volgens de bachelor-masterstructuur, een uniform systeem van hoger onderwijs in Europa. Nederland kent echter van oudsher het onderscheid tussen hbo en wo. Zodoende kun je een hbo-bachelor of een wo-bachelor doen, en een hbo-master of een wo-master.

Het hoger onderwijs bestaat uit het hbo en universitair wo. Het hbo wordt zodoende ook wel omschreven als het hoger niet-universitair onderwijs.

De onderwijsinstelling

Er zijn onderwijsinstellingen op verschillende niveaus met een onderwijsaanbod van veel verschillende opleidingen.

  • Een Regionaal opleidingscentrum (ROC) is een opleidingsinstelling die middelbaar beroepsonderwijs ofwel mbo-opleidingen aanbiedt. Er zijn in Nederland ongeveer 50 van zulke opleidingscentra.
  • Een hogeschool is een hbo-school, een instituut dat hoger beroepsonderwijs ofwel hbo-opleidingen aanbiedt.
  • Een universiteit is een instituut dat wetenschappelijk onderwijs ofwel wo-opleidingen aanbiedt. We spreken ook van wetenschappelijke opleidingen. Het niveau wordt wetenschappelijk of academisch genoemd.

Toetsing van kennis en vaardigheden

Tijdens een opleiding wordt per onderdeel je kennis en vaardigheden getoetst met een:

  • tentamen
  • examen

Het resultaat van een opleiding

Wat je moet weten en kunnen aan het eind van een opleiding is vastgelegd in de zogenaamde eindtermen.

Een opleiding wordt meestal afgesloten met een:

  • diploma
  • attest
  • wettelijk erkend getuigschrift
  • certificaat

Relatie tussen opleiding en beroep

In het beroepsonderwijs lijkt de naam van een opleiding vaak op de naam van het beroep.

Voorbeeld: verpleegkunde / verpleegkundige

Om voor een bepaalde baan in aanmerking te komen, moet je beschikken over het diploma van een relevante opleiding. Bij sommige beroepen is het kiezen van de juiste opleiding eenvoudig, maar er zijn beroepen die je met meerdere opleidingen kunt bereiken. De opleidingskeuze is dan van invloed op de carrièremogelijkheden die je later hebt.

Professionals die opleidingen verzorgen

Een leraar basisonderwijs geeft les op een basisschool. Zij wordt door de kinderen juf, hij meester genoemd.

Een leraar in het voortgezet onderwijs doceert les in een bepaald vakgebied op een school voor vmbo, havo en/of vwo.

Een onderwijsassistent ondersteunt de leraar in de klas.

Een decaan helpt leerlingen in het voortgezet onderwijs na te denken over hun toekomst en begeleidt en adviseert ze bij het maken van een keuze voor een opleiding en/of een beroep.

Een opleidingsadviseur helpt medewerkers van een organisatie zich te ontwikkelen binnen hun vakgebied. Hij inventariseert de opleidingsbehoefte en zoekt voor iedereen een passende opleidingsmogelijkheid met een concreet opleidingstraject. Hij houdt daarbij uiteraard rekening met het opleidingsniveau van de medewerker.

Aan het hoofd van een universitaire opleiding staat een opleidingsdirecteur; in de regel een hoogleraar die is betrokken bij de opleiding en rapporteert aan het faculteitsbestuur en de portefeuillehouder onderwijs.

Opleidingen in het bedrijfsleven

Een opleidingsbedrijf (iets anders dan een bedrijfsopleiding) kan zijn:
  • Een bedrijf dat opleidingen aanbiedt, zoals een trainingsbureau.
  • Een erkend leerbedrijf waar scholieren of studenten een deel van hun praktijkopleiding doen.

Onderwijskunde

In de onderwijskunde onderzoekt men de opleidingsmethodiek, de conceptuele beschrijving van opleidingsmethoden. Een ander onderwerp van studie is op welke onderwijskundige wijze studenten worden opgeleid voor een discipline of de beroepspraktijk.

Kwaliteitsbewaking

De kwaliteit van opleidingen in het hoger onderwijs wordt gecontroleerd door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie.

Een opleidingscommissie heeft tot taak het adviseren over het bevorderen en waarborgen van de kwaliteit van een opleiding. Dit doet zij door advies te geven over:

  • de onderwijs- en examenregelingen
  • de uitvoering daarvan
  • alle aangelegenheden betreffende het onderwijs in de desbetreffende opleiding.

Hiermee vervult de opleidingscommissie een onmisbaar onderdeel van de kwaliteitszorg.

Aanbevolen websites

Bronnen

Je bent hier: Home Opleiding