Bonus
Bonus is Latijn voor ‘goed'. Een bonus is een extra uitkering die je bovenop je vaste salaris krijgt. Je ontvangt dit extraatje als beloning voor het behalen van persoonlijke, team- en/of organisatiedoelstellingen. Een bonus wordt ook wel een prestatiebeloning of een variabele beloning genoemd. Een veelvoorkomende bonus is de dertiende maand, ook wel eindejaarsbonus.
In bepaalde branches zijn bonussen heel gebruikelijk. Denk aan de bancaire sector en de sales. Functies waarbij een bonus gangbaar is, zijn:
Hoe werkt een bonusregeling?
Werkgevers passen een bonusregeling vaak toe vanuit de gedachte dat je van een bonus gemotiveerder raakt en harder gaat werken. Een prestatieprikkel dus. Grofweg zijn er twee soorten bonussen: collectieve bonussen en individuele bonussen. Zo kun je een bonus krijgen als je samen met je team een bepaald project goed hebt afgerond. Een andere vorm van een collectieve bonus is de winstdeling. Bij winstdeling delen alle medewerkers aan het eind van het jaar mee in de winst van het bedrijf. Hoe deze verdeling precies werkt, bepaalt elke werkgever zelf. Deze bonus kun je jaarlijks ontvangen. maar je werkgever kan ook besluiten om dit per jaar te bekijken en de bonus alleen uit te keren als de bedrijfsresultaten het toelaten. Het is wel zo dat als eenmaal is afgesproken dat je ieder jaar in de winst deelt er alleen van deze regel afgezien kan worden als er helemaal geen winst is gemaakt.
De prestatiebonus is de meest voorkomende individuele bonus. Hierbij word je beloond voor het behalen van een van tevoren gesteld individueel target. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat je over elke euro omzet een extraatje ontvangt, of dat je pas een bonus krijgt bij het behalen van een bepaalde prestatie (bijvoorbeeld een omzet van €400,000 of twintig nieuwe klanten). Haal je de vooraf afgesproken targets niet, dan ontvang je de bonus niet.
Doorgaans komt een bonusregeling in het arbeidsvoorwaardengesprek aan de orde. Hoe het bonussysteem werkt, is afhankelijk van de afspraken die daarover binnen een bedrijf zijn gemaakt. Check voordat je het gesprek ingaat of er in de cao iets over vermeld staat. Voor het vaststellen van een bonus zijn er in principe geen regels; er is geen wet die hierover gaat. Een werkgever mag dus zelf bepalen of hij een bonusregeling invoert, hoe hoog de bedragen zijn, wanneer de bonus wordt uitbetaald en welke doelen bepalen of een werknemer een bonus verdient.
Heeft een werkgever dan echt alle vrijheid? Nee, dat ook weer niet. De wet zegt namelijk dat de werkgever zich als een goed werkgever moet gedragen. Zo mag hij bijvoorbeeld niet willekeurig bonussen uitdelen aan werknemers. Dus als jouw collega met dezelfde functie een bonus krijgt, moet jij deze ook krijgen. Dit houdt ook in dat wanneer je jarenlang structureel een bonus ontvangt je werkgever niet ineens kan besluiten om hiermee te stoppen. Je bonus is dan namelijk stilzwijgend een onderdeel gaan vormen van de arbeidsovereenkomst.
Als een bonusregeling onderdeel uitmaakt van de cao of wanneer de werkgever een voorstel doet voor een bonus als secundaire arbeidsvoorwaarde, is het verstandig om tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek goed door te spreken wat dit dan in jouw specifieke situatie betekent. Het staat je vervolgens vrij om hierover te onderhandelen. Vragen die je kunt stellen zijn:
- Hoe steekt de bonusregeling in elkaar?
- Geldt deze regeling voor alle soortgelijke functies?
- Op welke criteria word ik beoordeeld?
- Wanneer zijn er evaluatiemomenten?
- Door wie word ik beoordeeld?
- Wat als ik de afgesproken targets niet haal?
Maak je individuele afspraken, dan is het verstandig deze vervolgens in je arbeidscontract vast te leggen.
Bonus en belastingen
Leuk die waardering, maar als je op je loonstrookje kijkt zie je al snel dat je over je (eindejaars)bonus meer belasting betaalt dan over je gewone loon. De belasting op bijzondere beloningen is anders vanwege het progressieve belastingstelsel en door de loonheffingskorting.
Het Nederlandse belastingstelsel is progressief en kent vier belastingschijven. Hoe hoger je inkomen, hoe meer belasting je betaalt. Afhankelijk van de hoogte van je loon, valt een deel hiervan in de eerste schijf, een deel in de tweede schijf en eventueel een deel in de derde en vierde schijf. De Belastingdienst houdt hier elke maand al rekening mee. De dertiende maand komt bovenop je reguliere loon en valt hierdoor altijd in het hoogste tarief dat op jou van toepassing is. In verhouding betaal je hier dus meer belasting over. Daarnaast heb je als werknemer recht op loonheffingskortingen, zoals de arbeidskorting. Hierdoor betaal je minder belasting over je loon. De Belastingdienst verrekent deze kortingen elke maand met je salaris, maar deze heffingskortingen gelden niet voor bonussen. Hierdoor lijkt het dus alsof je over je bonus meer belasting betaalt dan over je gewone loon.
Aanbevolen website
- Op Loonwijzer.nl vind je meer info over salarissen, secundaire arbeidsvoorwaarden en salarisonderhandelingen.