Ik ben een laatbloeier en wil graag mijn kwaliteiten ontplooien. Hoe doe ik dat?

Loopbaanadviseur Susanne Biemans reageert op de vraag van Martin, een laatbloeier die graag zijn ambities wil verwezenlijken.

Ik ben een laatbloeier en wil graag mijn kwaliteiten ontplooien. Hoe doe ik dat?

Op latere leeftijd heb ik de smaak van studeren te pakken gekregen. Door familieomstandigheden heb ik mijn vroegere studies niet voltooid. Op jonge leeftijd ben ik begonnen met werken, maar zonder enig diploma. Nu volg ik – met success - een aantal hbo-opleidingen (o.a. theologie, Godsdienst Pastoraal Werk (GPW) en Godsdienstonderwijs (GL)). Ik ben 53 jaar en werk momenteel ver onder mijn niveau. Dit roept bij mij de nodige frustraties op. Hebben mijn studies nog wel enige zin? Heeft verder solliciteren nog wel zin? Ik word dikwijls afgewezen omdat ik of te oud zou zijn, of omdat ik te weinig ervaring zou hebben. Ik beschik over de nodige organisatorische, pedagogische en didactische vaardigheden. Wie helpt mij op weg?

Martin

Antwoord van Susanne Biemans op de loopbaanvraag van Martin

Er zijn heel veel mensen die met hetzelfde probleem stoeien als jij: op ‘latere’ leeftijd ambities hebben die door de omgeving niet met open armen worden ontvangen. Dat is een lastige, frustrerende en vaak ook pijnlijke situatie. Daarnaast speelt bij jou nog een hele voorgeschiedenis van teleurstellingen, gemiste en afgebroken kansen mee.

Wat te doen?

Voor iedereen die ambities heeft en deze wil verwezenlijken, zijn er drie aspecten waaraan je kunt en ook móet werken.

1. Stel je arbeidsmarktwaarde vast en trek daar je conclusies uit.
2. Ga na of je een stukje van wat je wenst ook al in je huidige situatie – in het hier en nu – kunt verwezenlijken.
3. Laat je wrok los. Denk positief. Geen enkele werkgever neemt graag een wrokkige sollicitant in dienst!

Het verwezenlijken van je ambities staat of valt met het vaststellen van je arbeidsmarktwaarde (jouw aantrekkelijkheid voor de arbeidsmarkt). Daarom zal ik nu uitgebreid uitleggen wat ik hiermee bedoel en hoe je dit aanpakt.

Je arbeidsmarktwaarde vaststellen en daar conclusies uit trekken

Iedereen die solliciteert heeft ‘pros’ en ‘cons’: zaken die in je voordeel werken (pros) en zaken die in je nadeel werken (cons). Voorbeelden van zaken die in je voordeel werken kunnen zijn: werkervaring, passende opleiding, motivatie, netwerk in het desbetreffende gebied, geschikte kwaliteiten voor het beoogde vak, bereidheid concessies te doen (verhuizen, lange dagen maken, salaris etc). Voorbeelden van ‘cons’: leeftijd, geen of nauwelijks (relevante) werkervaring, geen passende vooropleiding, ontbrekende vaardigheden, een arbeidshandicap, hoge eisen etc.

Om vast te kunnen stellen wat een haalbare ambitie is, zul je je voor- en nadelen in kaart moeten brengen. Heb je veel voordelen, dan heb je waarschijnlijk keuze uit een veelheid aan banen en kun je het je veroorloven kritisch te zijn en een eisenpakket te hebben waaraan jouw ideale job zal moeten voldoen. Heb je vooral nadelen, dan kan het zijn dat er voor jou niet of nauwelijks een baan te vinden is. Je zult dan na moeten gaan hoe je je mogelijkheden kunt vergroten, bijvoorbeeld door een passende opleiding te volgen, je zoekgebied te verruimen of genoegen te nemen met een la(a)g(er) salaris. Het zal uit de lengte of de breedte moeten komen.

Als ik jouw verhaal lees val jij door je relatief hoge leeftijd, geen werkervaring op het niveau waarop je wilt werken en geen passende vooropleiding in de laatste categorie. Wil jij toch je ambitie – op een hoger niveau werken – bereiken, dan zul je:

• óf een creatieve oplossing moeten verzinnen, zoals bijvoorbeeld je eigen bedrijf beginnen
• óf kritisch moeten kijken naar hoe je je nadelen kunt verminderen en je voordelen kunt vergroten.

Je eigen bedrijf beginnen, dat is een hoofdstuk apart. Ik ga er nu dan ook niet verder op in, maar het is zeker de moeite van het overwegen waard!
Wil je werken aan je voor- en nadelen, dan moet je vooral nadenken hoe je je arbeidsmarktwaarde kunt vergroten. Dat kun je doen door een relevante opleiding te volgen, door in je vrije tijd ervaring op te doen die relevant is voor je beoogde werkzaamheden, door cursussen te volgen, vaardigheden te ontwikkelen en door je eisenpakket bij te stellen.

Even een extreem voorbeeld om dit te verduidelijken.
Je woont in een zeven huizen tellend dorp in Lapland en wil je daar werk vinden, dan heb je waarschijnlijk de keuze uit: visser, visser en visser.
Stel jij de eis 'Ik wil werk vinden', dan heb je geen probleem. Je wordt namelijk visser. Stel jij echter de eis 'Ik wil werk in mijn dorp vinden als accountmanager IT', dan heb je wél een probleem. Het zal namelijk niet lukken. Als je toch vast wilt houden aan je droombaan, dan zul je je geografische grens moeten loslaten. Wellicht dat het dan lukt. 

Ik proef dat er bij jou op dit gebied – wat je allemaal wilt – een discrepantie zit. Je zegt dat je een baan wilt op jouw niveau; dat suggereert dat dit jouw enige eis is. Maar je bent een opleiding – theologie – gaan doen die helemaal niet aansluit bij je huidige werkervaring. Niet direct de meest rechte en logische weg om naar een baan op hoger niveau toe te werken! En bij mijn weten liggen de banen in deze sector ook niet voor het oprapen.
Kortom, wat wil je ermee? En hoe leidt deze opleiding tot jouw enige eis: op jouw niveau werk vinden?

Keuzes maken, Martin!

Samenvattend:

Stap 1: stel vast wat je wilt/wat je doel of ambitie is.
Stap 2: stel je voor- en nadelen vast; maak een overzicht van jouw arbeidsmarktwaarde, gekoppeld aan jouw doel.
Stap 3: is je arbeidsmarktwaarde hoog, ga dan na of je nog meer wensen hebt en solliciteer. Is je arbeidsmarktwaarde laag, dan zul je eerst je voordelen moeten vergroten en/of je nadelen moeten verminderen tot je ideale baan een haalbare kaart wordt. En als dat niet lukt, dan zul je je doel moeten bijstellen.