Jobcoach

Sommige mensen hebben extra begeleiding nodig om goed te kunnen functioneren op de werkvloer. Denk aan mensen met verstandelijke of lichamelijke beperkingen, mensen met psychische problemen, maar ook jongeren met een strafblad. Als jobcoach - of werkbegeleider - zorg je ervoor dat jouw cliënten optimaal meedraaien in het arbeidsproces. De werkzaamheden die je cliënten moeten verrichten, voer je dan soms zelf ook uit. Dit kan van alles zijn: van vakken vullen in de supermarkt tot poep scheppen op een boerenbedrijf. Je doel is dat je cliënt uiteindelijk zelfstandig aan het werk kan, zonder jouw ondersteuning. Soms ben je ook betrokken bij de het zoeken van een geschikte baan. Je bekijkt dan de mogelijkheden van je cliënt en zoekt een geschikte werkplek.

Wat doet een jobcoach concreet?

Jobcoach en re-integratieconsulent, dat is toch hetzelfde? Dat wordt vaak gedacht, maar het is niet juist. Een re-integratieconsulent brengt de mogelijkheden en wensen van een cliënt in kaart om daar vervolgens een passende baan en werkgever bij te zoeken. Is er een match en gaat de cliënt aan de slag bij een bedrijf, dan neemt de jobcoach het stokje van de re-integratieconsulent over.

Samen met je cliënt en zijn werkgever stel je een coachingsplan op. Daarin leg je alle werkzaamheden die de cliënt gaat verrichten en afspraken over de begeleiding vast. Je ondersteunt je cliënten in eerste instantie intensief tijdens de inwerkperiode. Je leert hem niet alleen de handelingen en vaardigheden aan die hij nodig heeft om zijn werk goed uit te kunnen voeren, maar je leert hem ook algemene werknemersvaardigheden, zoals gestructureerd werken en communiceren met collega’s en leidinggevenden. Ook introduceer je je cliënt binnen het bedrijf. Je legt zijn directe collega’s bijvoorbeeld uit wat ze van hun nieuwe collega kunnen verwachten. Als het werk naar ieders tevredenheid verloopt, neem je wat meer afstand en breng je bijvoorbeeld eens per maand een werkbezoek. Met je cliënt en zijn werkgever evalueer je de werksituatie en bedenk je oplossingen voor eventuele problemen.

Waar werk je als jobcoach?

Als jobcoach kun je met verschillende doelgroepen werken. Je kunt bijvoorbeeld werken met mensen met lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperkingen, met jongeren die een strafblad hebben of niet meer naar school willen en met mensen met psychische problemen. Je kunt dus werkzaam zijn bij instellingen binnen de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg, jeugdzorg of het welzijnswerk. Ook kun je werkzaam zijn bij re-integratiebureaus.

Welke competenties zijn belangrijk?

Coachen. Je weet mensen te motiveren en te stimuleren, zodat ze geloof in hun eigen krijgen en op hun werkplek hun draai vinden. Soms kan dit wel een tijdje duren. Hiervoor heb je een goed inlevingsvermogen, geduld en doorzettingsvermogen nodig.
Communiceren. Je weet een boodschap aan een cliënt op een tactvolle manier over te brengen, zodat deze aansluit op zijn niveau. Goed kunnen communiceren betekent ook goed kunnen luisteren. Je weet belangrijke informatie op te pikken uit verhalen van je cliënt. Je vraagt door en gaat in op reacties die je krijgt. Goed communiceren is ook belangrijk omdat er van je wordt verwacht dat je contacten legt en onderhoudt met potentiële nieuwe werkgevers.
Praktisch ingesteld. Tijdens het inwerken voer je dezelfde werkzaamheden uit als je cliënt en dit kunnen allerhande taken zijn: dierenpoep opruimen, vakken vullen of auto’s stofzuigen. Je steekt graag je handen uit de mouwen.
Plannen en organiseren. Als jobcoach heb je een solistische functie. Je moet je eigen werk goed kunnen plannen, prioriteiten kunnen stellen en jezelf in iedere situatie weer ‘op scherp kunnen stellen’.

Hoe word je jobcoach?

Je kunt met verschillende opleidingen jobcoach worden. Bijvoorbeeld met een hbo-opleiding Human Resource Management, Maatschappelijk Werk en Dienstverlening of Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Er zijn ook een aantal mbo-opleidingen die je een prima basis geven, zoals:

Na het afronden van een van bovenstaande mbo-opleidingen is het verstandig om door te stromen naar een verwante hbo-opleiding.
Heb je een hbo-diploma of werkervaring in een andere richting, dan zijn er verschillende cursussen en (gecertificeerde) beroepsopleidingen die je de fijne kneepjes van het vak leren.

Wat zijn je carrièremogelijkheden?

Als jobcoach kun je met verschillende doelgroepen werken, hierdoor kun je veel afwisseling in je loopbaan brengen. Nadat je een aantal jaren werkervaring hebt opgedaan, kun je onder meer doorgroeien naar de functie van trajectbegeleider arbeid. In die functie bekijk je de mogelijkheden en beperkingen van de cliënt en zoek je een passende functie.

Welke beroepen lijken erop?

Aanbevolen websites

Cedris is de brancheorganisatie van sociale werkgelegenheids- en reïntegratiebedrijven in Nederland. Op hun site vind je meer informatie over het beroep van jobcoach, wet- en regelgeving en het laatste nieuws.
Op YouChooz, een informatieve site over beroepen en opleidingen in welzijn en gezondheidszorg, vind je meer informatie over het beroep van jobcoach.
Spreekt de geestelijke gezondheidszorg je aan? Op de website van GGZ Nederland kun je er alles over lezen. Je vindt er ook een overzicht van de nieuwste vacatures.

Met dank aan Hans Bodde, re-integratie consulent en gecertificeerd jobcoach.

Auteur: Marieke van Oosterhout