Loopbaan-ankers (Edgar Schein): boekbespreking
Boekbespreking van: Edgar Schein, Loopbaan-ankers, Academic Service.
Welke baan past bij mij? Om hier een goed antwoord op te kunnen geven, is het belangrijk om jezelf goed te kennen. Want als je niet goed weet wat je wilt en wat bij je past, dan loop je het gevaar dat je een baan aanneemt die je onvoldoende voldoening geeft. Edgar Schein deed uitvoerig onderzoek naar onderliggende thema’s van werknemers en ontdekte acht zogenaamde loopbaanankers. Dit zijn:
Technisch/Functioneel
Een vakman of professional willen zijn, gespecialiseerd in een vakgebied met uitdagingen en daarin kunnen doorgroeien.
- Algemeen-Management
Graag hogerop willen klimmen en op een breed terrein werken.
Niet ingeperkt willen worden door de werkomgeving, een zelfstandige functie willen.
- Zekerheid/Stabiliteit
Behoefte aan veiligheid en zekerheid, een stabiele werkomgeving.
- Ondernemingsgerichte Creativiteit
Iets nieuws willen creëren: een bedrijf, product of dienst.
- Gevoel voor dienstverlening, toewijding aan een zaak
De wens de wereld op een bepaalde manier te verbeteren.
- Zuivere Uitdaging
Moeilijke problemen willen oplossen, het gebied waarop maakt niet zo uit.
- Levensstijl
Werk en privé op een goede manier willen combineren.
Ben je geïnteresseerd in vrijheid of ga je meer voor macht en status? Je loopbaananker is een combinatie van waargenomen talenten, persoonlijke kernwaarden en werkwaarden, en behoeften die staan voor wie jij werkelijk bent. Schein gebruikt de metafoor van het anker om duidelijk te maken hoe iemand het gevoel krijgt steeds ‘teruggetrokken’ te worden naar een functie die past bij zijn echte zelf. Kennis van je anker is nodig bij het zoeken en vinden van de baan die bij je past. Zonder kennis van je anker zouden externe prikkels je kunnen brengen in situaties of banen die uiteindelijk niet bevredigend zijn omdat je voelt dat je dit niet werkelijk ‘bent’
Hoe werkt dit boek?
Als je meer inzicht wilt hebben in wat jij belangrijk vindt in je werk en wat jou van binnenuit motiveert, dan is het boek van Schein een aanrader. Het boek is gebaseerd op jarenlang onderzoek, duidelijk van opzet en nuchter van toon. Het (onder)kennen van je loopbaananker, geeft je handvatten om bewust je loopbaanstappen te kiezen en je loopbaanmotief om te zetten in realiteit. Het boek bevat een oriënterende vragenlijst over je loopbaan. De vragen gaan onder meer over je competenties, drijfveren en waarden. Daarnaast voer je een interview met een loopbaanmaatje. Deze bevraagt jou over je loopbaangeschiedenis met als doel de patronen en thema’s in kaart te brengen. Het is niet verstandig om dit onderdeel over te slaan en alleen uit te gaan van de door jou ingevulde vragenlijst. Je loopbaan met een ander bespreken kan juist tot verrassende inzichten leiden. Aan de hand van de uitkomsten van de vragenlijst en het interview bepaal je de rangorde van je loopbaanankers. In het boek worden deze loopbaanankers uitgebreid uitgewerkt met het soort werk dat erbij past en de soort secundaire arbeidsvoorwaarden en erkenning die erbij horen. Op basis van het inzicht dat je hieruit opdoet, kun je je volgende loopbaanstap bepalen: een stapje hoger of juist een heel ander beroep? Mogelijk een andere afdeling of een bedrijf met een andere bedrijfscultuur.
Het boek bevat ook een aparte handleiding voor trainers die speciaal is ontwikkeld voor loopbaanworkshops. Neem je niet deel aan een workshop, dan kun je dit deel ook gebruiken als zelftoets om te bepalen hoe je talenten, bewuste drijfveren en waarden verband houden met je loopbaan.
Het hele boek doornemen inclusief de vragenlijst en het afnemen van het interview neemt al gauw een uur of zes in beslag. Het is van cruciaal belang dat je een maatje vindt bij wie je open en eerlijk kunt zijn, bij wie je je op je gemak voelt en die belangstelling heeft om je loopbaan met je te bespreken. Vind je die niet, dan kun je bij veel loopbaanadviseurs terecht voor uitgebreide tests en een bijbehorend gesprek.
Auteur: Marieke van Oosterhout