Persoonlijke kernwaarden: wat vind ik belangrijk?

In je proces van zelfreflectie en bezinning op wat je nu eigenlijk wilt en belangrijk vindt in het leven, zul je terugkerende thema's ontdekken. Iedereen is anders, en alleen jij zelf kunt bepalen wat je de moeite waard vindt in het leven. Misschien ben je iemand die vooral van spanning en avontuur houdt, of ben je een echt mensenmens, of juist een introvert persoon die graag inhoudelijk en diepgaand met iets bezig is. Misschien ben je wel een heel solitair mens. Of misschien vind je geld en zekerheid belangrijk.

Je persoonlijke waarden of drijfveren geven aan wat jij het belangrijkste vindt in je leven, wat je de moeite waard vindt, waar je voor staat en waar je voor gaat. Persoonlijke waarden bestaan uit:

  • je kernwaarden die tot de kern van je identiteit behoren; je belangrijkste waarden die verband houden met vaste overtuigingen en kernkwaliteiten die zijn verankerd in je persoonlijkheid;
  • je werkwaarden, die je in jouw werk van groot belang vindt.

Kernwaarden

Aan de hand van kernwaarden kun je prioriteiten in je leven bepalen. Als je die prioriteiten van jezelf kent, wordt het gemakkelijker om keuzes te maken. Wat heeft prioriteit in jouw leven? Waar schenk je vooral aandacht aan? Hoeveel ben je bereid in te leveren voor meer voldoening in je werk? Hoe belangrijk vind je financiële zekerheid? Komt dat voor of na zelfontwikkeling?

Maak eens een top vijf van jouw kernwaarden. Denk er niet te lang over na, maar volg vooral je gevoel. Je kunt ook eerst een langere lijst maken en daarna de volgorde bepalen.

Je kernwaarden hebben ook alles te maken met de persoon die je bent. Inzicht in je identiteit (wie ben ik?) is daarom belangrijk. Ben je introvert, dan past een hele wilde baan waarschijnlijk niet bij je. Ben je een mensenmens, dan komt je vermoedelijk niet erg tot je recht als je de hele tijd achter je bureau in een klein kamertje zit. Wil je een duidelijker beeld van jezelf krijgen en de waarden die jij belangrijk vindt, dan kan het helpen om je te verdiepen in persoonlijkheidsmodellen.

Werkwaarden

Een goede manier om te bepalen welk type baan overeenkomt met wat jij de moeite waard vindt in het leven, is het vaststellen van je loopbaanankers. Een loopbaananker (of carrièreanker) is een eigenschap of waarde die echt bij jou hoort. Ben jij een typische vrije vogel (met loopbaananker autonomie), dan ben je misschien gelukkiger als zelfstandig ondernemer dan als administratief medewerker bij een verzekeringskantoor (om maar een voorbeeld te noemen). Ben jij iemand die juist van zekerheid houdt, dan is die baan bij het verzekeringskantoor wellicht helemaal zo gek nog niet. Als je werk hebt waarin aan je loopbaananker(s) wordt voldaan, dan heb je het meeste kans dat je je in dat werk goed tot je recht komt. Doe dus moeite om erachter te komen wat jouw belangrijkste loopbaanankers zijn.

Drie levenswaarden volgens Viktor Frankl

Auteur en Holocaust-overlevende Viktor Frankl stelde dat 3 dingen van betekenis zijn en zin geven aan het leven:

"Alles kan een mens worden ontnomen, behalve één ding: de laatste menselijke vrijheid om onder alle omstandigheden je houding te kiezen en je eigen pad te bewandelen."
- Viktor Frankl

  1. Wat we ervaren: wat er met ons gebeurt en wat we met onze zintuigen waarnemen. Maar ook: wat we doen voor anderen en hoe zij ons ervaren.
  2. Wat we creëren: of we onze creativiteit aanwenden om een boek te schrijven, een maaltijd te bereiden, muziek te maken of een huis te bouwen van planken, het creatieve proces en het resultaat zijn een bron van vreugde en voldoening.
  3. De houding die we kiezen: Frankl was ervan overtuigd dat wij zelfs in de moeilijkste omstandigheden onze eigen houding en perspectief kunnen kiezen. Daarmee kunnen we alle aspecten van ons leven transformeren.

Suggesties voor oefeningen

Carrièretijger kijkt in de spiegel en vraagt zich af wat hij zietOnderzoek welke waarden belangrijk voor je zijn:

Bij welk soort organisatie pas ik?

Als je weet wat voor soort mens je bent en wat je belangrijk vindt in het leven, dan is het zaak om daar een passende werkomgeving bij te zoeken. Iemand die van overzichtelijkheid houdt, heeft het misschien meer naar zijn zin als bibliothecaris of accountant dan als ontwerper bij een multimediabedrijf. Ook de cultuur van organisaties kan sterk verschillen, zelfs binnen een bepaalde branche of professie. Je gedijt pas ergens goed als de organisatiecultuur aansluit bij je aard.

Soorten organisaties

Grofweg bestaan er vier soorten organisatieculturen:

  • Rolcultuur. Hier bepalen formele rollen en hiërarchische lijnen de omgang tussen medewerkers. Procedures liggen vast en dingen gebeuren op afspraak. Zulke organisaties zijn doorgaans stabiel, voorspelbaar en soms bureaucratisch. Mensen die van zekerheid en vastigheid houden, passen vaak goed in een rolcultuur.
  • Taakcultuur. De taak (en niet de functie) is belangrijk. De gestelde doelen vormen het uitgangspunt voor wat er gedaan moet worden. Er worden geen dingen gedaan omdat ze 'nu eenmaal bij de functie horen' of 'altijd zo gaan'. De organisatie is flexibel en resultaatgericht. Veel creatieve of innovatieve organisaties hebben een taakcultuur. Mensen die inhoudelijkheid belangrijk vinden, passen vaak goed in een taakcultuur.
  • Existentiële cultuur (of persoonscultuur). Iedereen is zelf verantwoordelijk voor zijn of haar doen en laten. Medewerkers hebben een behoorlijke hoeveelheid autonomie en zelfstandigheid. Deze organisaties kennen geen baas of hooguit iemand die zelf ook meewerkt op dezelfde manier als de andere medewerkers. Voorbeelden zijn een advocatenbureau of een kunstenaarscollectief. Deze organisaties worden gekenmerkt door professionaliteit en vakmanschap.
  • Clubcultuur (of machtscultuur). In zulke organisaties is er vaak een charismatische leider die veel macht heeft en die bepaalt wat de organisatiedoelen zijn. Van de medewerkers wordt verwacht dat ze die doelen met hart en ziel onderstrepen. Het zijn vaak organisaties die een gat in de markt vullen onder aanvoering van degene die het gat in de markt heeft ontdekt. Dit soort organisaties kunnen ideële doelen hebben en heel succesvol zijn in het bereiken van die doelen omdat ze zo duidelijk zijn. De naam van de oprichter is vaak overbekend en wordt geassocieerd met zijn leiderschap over de 'formule' van het bedrijf, ook nadat de oprichter de organisatie allang weer verlaten heeft. Maar ook de medewerkers zelf associëren zich in hoge mate met de organisatie en de doelen ervan. Denk bijvoorbeeld aan The Body Shop van Anita Roddick. Ook de maatschappelijk en politiek geëngageerde internetprovider Xs4all was een goed voorbeeld (Xs4all is later overgenomen door en opgegaan in KPN).

Ben je als mens erg gesteld op autonomie en activiteit, dan pas je waarschijnlijk minder goed in organisaties met een rolcultuur. Die cultuur ervaar je als een keurslijf. Voel je je gauw onzeker en heb je behoefte aan een regelmatige steun in de rug (met andere woorden, is jouw loopbaananker 'zekerheid/stabiliteit'), dan kan zo'n rolcultuur juist erg prettig zijn. Ben je idealistisch en wil je zinvol werk doen, dan kun je je op je plaats voelen bij een organisatie met een clubcultuur, op voorwaarde dat de doelen van de organisatie echt bij jou als persoon passen.

Behalve in de organisatiecultuur verschillen organisaties ook op andere punten en je moet je daarom afvragen welk soort organisatie bij je past:

  • Welk soort (branche, dynamiek, reputatie)?
  • Hoe groot?
  • Waar?
  • Met of zonder maatschappelijk belang?
  • Profit of non-profit?

Het type organisatie dat bij jou past, hangt behalve van je persoonlijkheid ook af van je loopbaanankers.

Normen en waarden: wat is het verschil?

Sociale carrièretijgerWaarden worden vaak in één adem genoemd met normen. Wat is het verschil?

Een waarde is een drijfveer of ideaal. Iets dat jij belangrijk vindt. Een voorbeeld van een persoonlijke waarde is: zorgen voor de medemens. Je hebt een sociaal hart: je hecht aan solidariteit, rechtvaardigheid, medemenselijkheid en non-discriminatie.

Een norm is een richtlijn of concrete regel voor je gedrag. Deze kun je jezelf stellen, of hij kan door een groep, een organisatie of de samenleving aan je worden opgelegd. Bijvoorbeeld: in een verzorgingshuis laat je geen rommel op de grond liggen waar een kwetsbare oudere over kan vallen. De norm in die context is: de vloer is vrij van obstakels.

Zo bezien zijn normen concrete uitwerkingen, afgeleid van en verbonden aan waarden. Als je het met iemand eens bent over bepaalde belangrijke waarden, kun je toch discussie hebben over de rechtvaardiging en effectiviteit van eraan verbonden normen. Soms deel je de waarden niet, maar accepteer je bepaalde normen (bijvoorbeeld: je respecteert de rust rond een gebedshuis van een religie die je niet aanhangt).

Aanbevolen website

Aanbevolen boek

  • Schein, Edgar. Loopbaanankers. Schoonhoven: Academic Service.

Auteur: Ysolde Bentvelsen, met bijdragen van René Pijlman

Je bent hier: Home Carrière Zelfonderzoek Carrièreswitch Persoonlijke kernwaarden: wat vind ik belangrijk?