Analist

Als analist werk je in een laboratorium. Daar doe je onderzoek in een bepaald vakgebied. Welk vakgebied precies is afhankelijk van je specialisme: biologisch, chemisch of medisch. Medisch analisten onderzoeken lichaamsstoffen zoals urine, bloed, weefsels en cellen. Maar er zijn ook analisten die zich bezighouden met het onderzoeken en verbeteren van producten. Je specialisme bepaalt het soort laboratorium waar je werkzaam bent, maar niet het takenpakket; dat is overal ongeveer hetzelfde. Wat je ook onderzoekt, als analist is het heel belangrijk dat je precies en nauwkeurig kunt werken.

Waar werk je als analist en wat zijn je werkzaamheden?

Afhankelijk van het specialisme dat je hebt gekozen, kun je als analist werkzaam zijn in laboratoria van ziekenhuizen, bloedbanken, universiteiten, diagnostische centra, paramedische diensten, keuringsdiensten, onderzoeksinstituten, productiebedrijven en fabrieken. Het werk kan verschillen van het uitvoeren van controletests tot de ontwikkeling van producten tot echte onderzoekswerkzaamheden. Dit doe je met behulp van vaak kostbare en specialistische apparatuur. Je analyseert de gegevens en interpreteert de resultaten. Je verwerkt de resultaten vervolgens in de computer en rapporteert ze aan je opdrachtgever. Als je in een ziekenhuis werkt is dit bijvoorbeeld een arts of een verpleegkundige.

Als analist klinische chemie ben je met name werkzaam in ziekenhuizen. Daarnaast kun je ook werken bij bloedbanken, universiteiten, streeklaboratoria, diagnostische centra en paramedische diensten. In het laboratorium analyseer je lichaamsvloeistoffen, zoals bloed, urine, faeces, beenmerg, oogvocht en sperma op de aanwezigheid van allerlei stoffen. Je neemt onder meer bloed af, telt bloedcellen, bepaalt bloedgroepen en stelt vast welke (bio-)chemische processen in het lichaam verstoord zijn.

Als analist pathologie ben je vooral werkzaam in ziekenhuizen en streeklaboratoria. Je kunt je specialiseren in histologie of cytologie. In een histologisch laboratorium onderzoek je weefselstukjes (biopten) op aanwezigheid van bepaalde ziekten, zoals infecties en goed- of kwaadaardige gezwellen. In een cytologisch laboratorium doe je onderzoek naar ziekelijke (pathologische) afwijkingen van lichaamscellen. Je beoordeelt uitstrijkjes van het slijmvlies van de baarmoeder(hals)mond, maar ook preparaten van onder meer urine, sputum en buikvocht.
Als microbiologisch analist werk je voornamelijk met micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels en virussen. Je kunt op veel laboratoria werkzaam zijn. Zo kun je in ziekenhuizen bijvoorbeeld onderzoek doen naar ziekteverwekkers in lichaamsvloeistoffen, zoals bloed en urine. Maar je kunt ook de slag in onder meer de farmaceutische industrie, bij voedingsmiddelenbedrijven of bij keurende instanties. Je onderzoekt en controleert dan allerlei grondstoffen en producten op aanwezigheid van micro-organismen. Door deze controles zorg je ervoor dat de kwaliteit van deze producten op een hoog niveau blijft.
Als biotechnologisch analist werk je vooral in laboratoria waar biologisch materiaal wordt onderzocht. Dit kunnen keuringsdiensten zijn, maar ook onderzoeksinstituten en laboratoria die zich bezighouden met milieu- of waterbeheer. Ook kun je aan de slag bij forensische onderzoekscentra. Je controleert verschillende producten op de aanwezigheid van bijvoorbeeld bacteriën, schimmels en virussen (micro-organismen). Je werk is heel divers. Je doet bijvoorbeeld onderzoek naar nieuwe micro-organismen of analyseert voedingsmiddelen.
Als chemisch-fysisch analist ben je door je kennis op het gebied van materialen en materiaaleigenschappen breed inzetbaar in allerlei sectoren. Je kunt werkzaam zijn in laboratoria in de chemische industrie, de farmaceutische industrie, de voedingsmiddelenindustrie, de metaal- en elektrotechnische industrie, de glas-, papier-, beton- en textielindustrie, de waterzuivering (controle en zuivering van afval- en oppervlaktewater), in milieulaboratoria, in de rubber- en kunststofverwerkende industrie en de keramische industrie. Je houdt je niet alleen bezig met productcontrole, maar doet ook onderzoek naar mogelijke verbeteringen van producten.
Als technisch onderwijsassistent (TOA) begeleid en help je docenten natuurkunde, scheikunde of biologie bij de voorbereiding en de uitvoering van hun praktijklessen. Ook assisteer je leerlingen en studenten bij de uitvoering van practica en bij het maken van werkstukken. Je kunt werkzaam zijn bij alle soorten onderwijs: van vmbo tot universiteit.

Analist: "Het leuke van dit werk is dat aan de hand van jouw analyses een ziekte kan worden vastgesteld of uitgesloten. Bovendien kan ook het verloop van een ziekte worden gevolgd en worden vastgesteld of de behandeling succes heeft gehad. Tijdens de bloedafname heb je contact met patiënten, zodat je ook de persoon achter het te analyseren buisje bloed ziet. Het werk is gevarieerd aangezien je elke dag andere bepalingen doet. Bovendien zijn er nog genoeg nieuwe ontwikkelingen en onderzoeken in de klinische chemie zodat je door blijft leren tijdens je werk."
Bron: website Sint Franciscus Gasthuis.

Welke competenties moet je in huis hebben?

Wat is je plaats in de organisatie?

Vaak ben je verantwoordelijk voor een team van laboranten. Daarnaast heb je veelvuldig overleg met andere analisten en opdrachtgevers. Dit kunnen artsen zijn, maar ook onderzoekers of managers.

Hoe word je analist?

Als je analist wilt worden, geeft de mbo-4-opleiding Analist je hiervoor een goede basis. Deze opleiding duurt vier jaar. Je kunt de opleiding op twee manieren volgen: via de beroepsopleidende leerweg (bol, naar school en stage lopen) of via de beroepsbegeleidende leerweg (bbl, werken en leren). Tijdens de bol-opleiding breng je de eerste anderhalf jaar door op school. Je volgt praktijklessen scheikunde, biologie en natuurkunde. De theorie leer je vanuit de practica. Ook krijg je les in wiskunde, Nederlands en Engels, veiligheid en kwaliteit. Na anderhalf jaar ga je een jaar stage lopen bij diverse laboratoria.
Doe je de bbl-opleiding, dan breng je de meeste tijd door in de praktijk van een erkend leerbedrijf. Je werkt minimaal 20 uur per week in een laboratorium. Een dag in de week ga je naar school en doe je praktijkprojecten.Tijdens de opleiding kies je een specialisme:

analist klinische chemie
analist pathologie
microbiologisch analist
biotechnologisch analist
chemisch-fysisch analist
technisch onderwijsassistent

Je moet biologie, scheikunde en natuurkunde leuk vinden als je deze opleiding gaat volgen.

Kun je hbo-niveau aan en spreekt de medische wereld je aan, dan kun je met de hbo-opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek medisch analist worden.

Wat zijn je carrièremogelijkheden?

Je begint meestal als breed inzetbare analist op een bepaald laboratorium. Binnen je vakgebied kun je je vervolgens gaan specialiseren in een richting die je aanspreekt. Ben je eenmaal gespecialiseerd, dan kun je doorgroeien naar de functie van hoofdanalist of hoofd van een laboratorium, mits je over de juiste competenties beschikt.

Welke beroepen lijken erop?

Er zijn geen beroepen die lijken op dat van analist. Wil je graag in de medische sector aan de slag, vind je analyseren leuk, maar werk je liever met mensen dan met weefsels en cellen, dan kun je denken aan een beroep als:

Aanbevolen websites

De Nederlandse Vereniging van bioMedische Laboratoriummedewerkers - NVML - geeft informatie over het beroep, vacatures en nascholingen. Je kunt je abonneren op het vakblad Analyse.

Auteur: Marieke van Oosterhout