Sociale vaardigheden

Sociale vaardigheden zijn handelingen en gedragingen waar jij bekwaam in bent, die je in staat stellen om effectief met andere mensen te communiceren, om te gaan of te interacteren.

Je sociale vaardigheden maken deel uit van je soft skills: de vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten die niet specifiek gerelateerd zijn aan een bepaald vakgebied of beroep, maar waarmee jij in staat bent om effectief te functioneren en harmonieus samen te werken met andere mensen. Je zachte vaardigheden omvatten naast contactuele vaardigheden bijvoorbeeld ook emotionele en persoonlijke vaardigheden.

Contacten aangaan en onderhouden

  • Je gaat soepel (nieuwe) sociale contacten aan. Je bent sociabel en vindt het leuk om in het gezelschap van anderen te verkeren, stapt probleemloos op mensen af, mengt je gemakkelijk in gezelschap en voert een geanimeerd gesprek.
  • Je maakt makkelijk een praatje met een beetje smalltalk.
  • Netwerken is het aanknopen en onderhouden van persoonlijke en professionele relaties, met de bedoeling elkaar nu en dan een gunst te kunnen verlenen op het gebied van werk, carrière of privéleven.

Invloed uitoefenen

  • Beïnvloeden is proberen andermans meningen, besluiten of gedrag te veranderen of bij te sturen in een door jou gewenste richting. Door goed naar de ander te kijken, weet je welke strategie je moet gebruiken om effectief invloed uit te oefenen.
  • Iemand overtuigen is bewerkstelligen dat de ander een inzicht, mening, idee of voorstel van je overneemt.

Anderen meekrijgen

  • Wie een charismatische uitstraling heeft, weet anderen te inspireren en te motiveren en krijgt makkelijker en sneller dingen gedaan. Het is een vorm van communicatiekracht die je persoonlijke aantrekkingskracht op mensen versterkt. En het mooie is: charisma is niet een aangeboren talent of karaktereigenschap. Het is een soft skill die iedereen onder de knie kan krijgen.
  • Bij ingrijpende veranderingen werk je aan het opbouwen van draagvlak en zorg je voor ondersteuning en acceptatie van de plannen die je wilt gaan uitvoeren.

Voor jezelf opkomen

  • Assertiviteit is het uiten van je gedachten, gevoelens en meningen op een directe, eerlijke en gepaste wijze. Je komt standvastig op voor je eigen belangen op een manier die bij de situatie past en die zowel respectvol is naar jezelf als naar de ander.
  • Als je iemand wilt wijzen op iets wat jou hindert in zijn of haar gedrag, dan breng je die feedback in de vorm van een 'ik-boodschap'. Je formuleert wat jíj wilt en waaraan jij behoefte hebt.
  • In lastige situaties kun je afstand bewaren en problemen oplossen zonder te zeer emotioneel betrokken te raken.

Prettig met elkaar omgaan

  • Je bejegent iedereen respectvol: je laat merken dat je de ander aanvaardt en erkent als een waardig en waardevol persoon.
  • Je kunt tactvol met mensen omgaan, waarmee je irritaties of conflicten voorkomt.
  • Je handelt diplomatiek in lastige situaties waarin de belangen of zienswijzen van de betrokkenen uiteen lopen. Dat wil zeggen dat je behoedzaam en weloverwogen optreedt, je standpunt respectvol naar voren brengt en en je eigen doelen nastreeft, zonder anderen te irriteren of schofferen.
  • Je ontvangt een bezoeker gastvrij: je maakt hem comfortabel en geeft hem het gevoel dat hij welkom is en dat zijn komst wordt gewaardeerd.
  • je bent hulpvaardig, begrijpt goed wat een ander nodig heeft en helpt hem graag.
  • Je bent collegiaal en ondersteunt collega's als ze daar behoefte aan hebben.
  • Je bent humoristisch en maakt mensen in je werkomgeving op een gepaste manier aan het lachen.
  • Je bent diplomatiek: je treedt behoedzaam en weloverwogen op in lastige situaties waarin de belangen of zienswijzen van de betrokkenen uiteen lopen. Je voorkomt conflicten en bevordert consensus en harmonieuze samenwerking.

Communicatieve vaardigheden

Je bent goed in staat om kernachtig gedachten of boodschappen uit te wisselen met andere mensen. Dat kun je op het werk op twee manieren doen:

  • Mondeling communiceren of verbale communicatie: met elkaar praten en naar elkaar luisteren. Hieronder vallen gespreksvaardigheden zoals:
    • Presenteren aan een groep mensen.
    • Een professioneel gesprek voeren volgens een bepaald gespreksmodel.
    • Op een respectvolle manier opbouwende kritiek of feedback durven geven en zelf openstaan voor commentaar (ofwel feedback vragen en ontvangen). Dit zijn volgens werkgevers cruciale vaardigheden voor jong en aanstormend talent om goed samen te werken met meer ervaren collega's, en van hen te leren. Met deze vaardigheden kun je je functioneren steeds verder verbeteren.
    • Als je iemand wilt wijzen op iets wat jou hindert in zijn of haar gedrag, dan verpak je je aanmerkingen in een ik-boodschap.
    • Met je volle aandacht en een open houding oprecht geïnteresseerd luisteren. Dit is een belangrijke skill om je relatie met klanten en collega’s te versterken. Daarnaast kun je samenvatten en doorvragen om doelgericht meer te weten te komen.
    • Je kunt professioneel argumenteren en discussiëren als je een verschil van mening met iemand hebt. Je hanteert relevante argumenten en tegenargumenten.
  • Schriftelijk communiceren: het schrijven, uitwisselen en lezen van geschreven tekst.

Omgaan met verschillen

  • Mensen heb je in alle kleuren, vormen en maten. Omgaan met diversiteit of verschillen tussen jou en je collega's is soms lastig, maar wel noodzakelijk om prettig te kunnen werken. Bovendien levert het je heel veel nieuwe inzichten en mensenkennis op.

Botsingen op de werkvloer

  • Een conflict is een situatie waarin twee of meer mensen tegengestelde opvattingen of wensen hebben. Je hebt dus in ieder geval een meningsverschil. Daarbij spelen vaak emoties en/of botsende persoonlijkheden een rol. Op een redelijke manier kunnen omgaan met een conflict is belangrijk voor een goede samenwerking met je collega's.
  • Pesten op de werkvloer komt in verschillende soorten voor en kan leiden tot lichamelijke en geestelijke klachten en (langdurig) ziekteverzuim. Wat kun je doen als je gepest wordt of als het bij een collega gebeurt?
  • Er zijn banen waarin je te maken kunt krijgen met agressie. Er zijn verschillende manieren om om te gaan met agressieve personen. Welke manier de beste is, is afhankelijk van wat de kwade persoon met zijn of haar agressie wil bereiken.

Je dieper verbonden voelen met anderen

  • Je kunt empathisch luisteren en andermans emoties invoelen.
  • Je kunt je inleven in de situatie van andere mensen en hun belangen, wensen en behoeften begrijpen.
  • Je toont je kwetsbaarheid en deelt zeer persoonlijke aspecten van jezelf om een diepere band met anderen op te bouwen. Als je je kwetsbaar opstelt, voelen anderen zich meer met jou verbonden. Je wordt beter gezien en gehoord, wat authentieke en betekenisvolle interacties mogelijk maakt.
Auteur: René Pijlman
Je bent hier: Home Functioneren Samenwerken Sociale vaardigheden