Beroepskeuzetest/beroepentest

Als je niet weet welk beroep je leuk vindt of je kunt niet kiezen tussen een aantal beroepen, dan kan het zinvol zijn om een beroepskeuzetest ofwel een beroepentest te doen.

Wat heb je aan een beroepskeuzetest?

Een beroepskeuzetest onderzoekt je persoonlijkheid, vaardigheden en belangstellingsgebieden. Uit de tests komen voorkeuren voor beroepsrichtingen, maar vaak geen concrete beroepen of functies. Vaak moet je met de conclusies van een beroepskeuzetest zelf aan de slag om een beroep te kiezen en een nieuwe baan te vinden.

Carrièretijger vult beroepentest inPersoonlijkheid

Je persoonlijkheid is een min of meer vast gegeven. Je kunt er weinig aan veranderen.

Er zijn allerlei methoden en tests om vast te stellen wat voor soort persoonlijkheid iemand heeft.

Grofweg zijn er vijf onderdelen die gezamenlijk een persoonlijkheid vormen:

  • extraversie (ben je naar buiten gericht of juist naar binnen?)
  • openheid (hoe nieuwsgierig ben je?)
  • neuroticisme (ben je emotioneel stabiel of ben je een angsthaas?)
  • altruïsme (ben je vriendelijk en doe je graag iets voor anderen, of ben je meer een einzelgänger?)
  • consciëntieusheid (hoe gewetensvol ben je?)

Een persoonlijkheidstest kan uitwijzen hoe jij op elk van deze onderdelen scoort.

Een veel gebruikte persoonlijkheidsvragenlijst is de Myers-Briggs Type Indicator. Deze is gebaseerd op de theorie van Carl Jung over psychologische typen. Het beschrijft je voorkeuren op vier dimensies:

  • je voornaamste energiebron (activiteiten in de buitenwereld of de binnenwereld);
  • je voorkeur voor waarnemen (via de zintuigen of via de intuïtie);
  • je voorkeur bij het nemen van beslissingen en je manier waarop je informatie verzamelt (rationeel of gevoelsmatig);
  • je manier van leven (gestructureerd of spontaan).

Deze voorkeuren tezamen leiden tot 16 verschillende persoonlijkheidsprofielen

Als onderdeel van een persoonlijkheidstests wordt soms je motivatie gemeten. Motivatie ontstaat gedeeltelijk door belangstelling, maar kan ingegeven zijn door karaktertrekken. Je krijgt bij dat soort tests een score op:

Deze lijstjes zijn slechts een kleine greep uit het grote scala aan karaktereigenschappen die in persoonlijkheidstests kunnen worden gemeten. Wil je meer weten, sla er dan het boek van Jack van Minden, Alles over Psychologische tests op na.

LoopbaankeuzesHoe beter je je eigen persoonlijkheid kent, hoe beter je een baan en organisatie kunt kiezen die bij je past. Ben je uitermate extravert, dan ben je waarschijnlijk minder geschikt om op een stille bibliotheek als bibliothecaris te werken. Ben je zeer gewetensvol, dan ben je misschien minder geschikt als marketeer of reclamemaker. Je persoonlijkheid zegt dus iets over het soort baan waarin je goed kunt functioneren.

Vaardigheden

Een goede beroepskeuzetest test ook je capaciteiten. Ben je goed in taal, of juist in rekenen? Denk je logisch, of kom je eerder intuïtief tot je conclusies? Een capaciteitentest kan ook informatie geven over je ontwikkelcapaciteiten en doorgroeimogelijkheden.

Een capaciteitentest geeft je bijvoorbeeld een score op de volgende gebieden:

  • Taalkundig-logisch redeneren. Tests op dit gebied onderzoeken in hoeverre je in staat bent verbanden te leggen tussen woorden en begrippen. Het is een maat voor algemeen begrip- en denkvermogen.
  • Cijfermatig-logisch inzicht. Dit soort tests bekijken of je onderliggende logica uit getallenreeksen kunt ontdekken. De uitslag geeft aan hoe goed je logisch denkvermogen is.
  • Rekenvaardigheid. Rekenvaardigheidstests meten je vaardigheid in hoofdrekenen. Deze vaardigheid is belangrijk bij technische en financieel-economische beroepen.
  • Exact-logisch redeneren. In dit soort tests wordt bekeken of je overeenkomsten kunt ontdekken in figuren. Taal speelt bij deze test een veel minder belangrijke rol. De testscore geeft aan hoe goed je exact-logisch redeneervermogen is. Dit vermogen is vooral van belang bij beroepen waarin exacte vakken en analytisch inzicht een rol spelen.

Er zijn vele soorten capaciteiten- en IQ-tests. Voor een gedegen test kun je het best een beroepskeuzeadviseur raadplegen. Ook op internet vind je beroepskeuze- en capaciteitentests, maar die zijn vaak niet volledig.

Belangstellingsgebieden

Bij een beroepskeuzetest moet je meestal honderd-en-één keuzes maken tussen verschillende beroepen. Wat kies je: liever verpleegster of boekhouder? Liever computerprogrammeur of toneelspeler? Enzovoort, enzovoort.

Vrees niet, je zegt bij die keuze niet dat je het liefst boekhouder of toneelspeler wilt worden, maar het zegt wel iets over je voorkeur voor het ene beroep boven het andere. Uit zo'n test komt dan meestal ook geen concreet lijstje met beroepen die jij leuk zou vinden, maar een score op belangstellingsgebieden.

De sectoren die onderscheiden worden zijn globaal:

  • Exact-wetenschappelijk
  • Techniek
  • Literair
  • Artistiek
  • Muziek
  • Alfa-wetenschappelijk
  • Commercieel
  • Sociaal
  • Sociaal-wetenschappelijk
  • Religieus
  • Buitenwerk
  • Sport
  • Bestuurlijk
  • Administratief
  • Cijferen
  • Leiderschapskwaliteiten
  • Avontuur
  • Medisch

Een indeling die iets zegt over de combinatie van persoonlijkheid, vaardigheden en belangstelling is die van de menstypen. Er zijn er grofweg drie:

  • de 'mensmens': zulke mensen gaan graag met andere mensen om.
  • de 'informatiemens': zulke mensen houden van het verzamelen en analyseren van gegevens, feiten en ideeën.
  • de 'dingenmens': zulke mensen werken graag met hun handen en maken graag iets concreets.

Er zijn verschillende soorten test die iets zeggen over het type mens dat je bent. Een methode die momenteel erg in zwang is, is het Enneagram.

Aan de hand van de scores op alle testen zul je zelf of een beroepskeuzeadviseur een lijstje kunnen maken van beroepen die gezien je aard, vaardigheden, belangstelling en opleiding bij je passen.

De uitslag

Als je bij een adviesbureau een beroepskeuzetest doet, zul je na afloop een uitslag krijgen. De uitslag bestaat meestal uit een rapport en een gesprek met een of meer coaches. In het gesprek krijg je een nadere uitleg over de resultaten en handreikingen hoe je de resultaten moet interpreteren en welke conclusies je eraan kunt verbinden. Bereid je erop voor dat er niet een lijstje van drie beroepen uit de beroepskeuzetest komt, maar eerder richtingen en werkomstandigheden die bij je passen. Dus niet: 'Word bibliothecaris', maar bijvoorbeeld 'Je bent goed in zelfstandig werken. Je werkt het liefst alleen, maar wil wel geprikkeld worden door vragen van anderen. Je hebt een dienstverlenende en onderzoekende instelling.'

Vervolgens is het aan jou om met behulp van de adviezen geschikte banen en organisaties te zoeken. Gebruik het rapport als richtsnoer bij je verkenning van de arbeidsmarkt. Meestal zal de beroepskeuzeadviseur je een lijstje suggesties aan de hand doen.

Pas op

Er bestaan veel verschillende soorten beroepskeuzetests. Niet alle tests zijn even goed. En niet elke test is voor iedereen even geschikt. Daarom is het niet altijd verstandig om een willekeurige test op internet te doen. Vooral niet als je aan de uitslag je hele ziel en zaligheid ophangt. Ga voor een goede beroepskeuzetest naar een goede loopbaanadviseur. Bedenk: een beroepskeuzetest is slechts een hulpmiddel.

Voor mensen met een niet-westerse achtergrond is er nog een extra punt om op te letten: veel vaardigheidstests zijn erg westers georiënteerd. Sommige eigenschappen worden in de ene cultuur anders gewaardeerd dan in de andere. Denk bijvoorbeeld aan 'assertiviteit' of 'initiatief nemen'. De resultaten van een test kunnen beïnvloed worden door iemands culturele achtergrond. Ook achterstanden wat betreft de Nederlandse taal kunnen een barrière vormen voor veel tests, omdat die vaak erg talig van aard zijn. Vraag een beroepskeuzeadviseur naar mogelijkheden voor alternatieve tests.

Aanbevolen websites

Uitgebreide beroepspersoonlijkheidstest (tegen betaling)

Wat voor soort werk past het best bij je op basis van je persoonlijkheid? Deze professionele online test geeft inzicht in je beroepspersoonlijkheid en de beroepen die daarbij het beste aansluiten. De Beroepspersoonlijkheidstest duurt circa 15 minuten en kost nu € 12,50 (normaal € 16,50). (advertentie)

Auteur: Ysolde Bentvelsen
Je bent hier: Home Carrière Zelfonderzoek Beroepskeuzetest