Samenwerken

Misschien is dat wel de kern van carrière maken: succesvol omgaan met andere mensen. Want voor veel hogere functies geldt dat niet zozeer vakinhoudelijke kwaliteiten nodig zijn, maar soft skills als effectief samen kunnen werken.

Ook tijdens je opleiding zal er een beroep worden gedaan op je samenwerkingsvaardigheden. Je moet immers vaak met een groep studenten samen aan een studieopdracht werken.

Werkvormen

  • Wat is vergaderen? Lang bij elkaar zitten en veel praten? Nee, vergaderen hoort effectief en zinvol te zijn. Om dat te bereiken heb je een goede voorzitter nodig. Deelnemers krijgen een agenda en bijbehorende informatie. Vooraf is duidelijk wie notulen maakt.
  • Een werkconferentie is geschikt om op een gelijkwaardige manier met een aantal mensen te brainstormen, nieuwe dingen te bedenken en ideeën uit te wisselen. Er kunnen dingen aan de orde komen die bij normale vergaderingen niet op de agenda staan.
  • Er bestaan nogal wat technieken om de creativiteit in een team te verhogen. Door deze technieken toe te passen vergroot je de kans dat je als team een goede oplossing vindt voor een probleem of vraagstuk.

Sociale vaardigheden voor succesvolle samenwerking

  • Netwerken is je contacten goed onderhouden en gebruiken. En natuurlijk breidt dit netwerk zich steeds verder uit. Zo heb je toegang tot meer kennis, informatie en contacten. Natuurlijk zorg jij ook voor jouw deel: netwerken is geven en nemen. Zet je persoonlijkheid in en de wereld ligt voor je open!
  • Assertief ben je als je zowel je eigen belang als dat van de andere persoon in het oog houdt. Een belangrijke eigenschap om goed te kunnen samenwerken.
  • Als je goed om kunt gaan met diversiteit kun je met heel veel verschillende mensen samenwerken. Gelukkig maar, want geen mens is tenslotte hetzelfde. Toch gaat er achter deze sociale vaardigheid een hele wereld schuil. Het is aan jou om erin te duiken en deze te ontdekken. Houd bijvoorbeeld rekening met elkaars Belbin Teamrollen.
  • Wil je iets van anderen gedaan krijgen, dan moet je hen overtuigen. Je legt je wensen zo mooi verpakt op de vergadertafel, dat iedereen meteen om gaat. In een presentatie knoopt iedereen jouw mening in zijn oren ... Neem de tijd om je voor te bereiden, dan is afspraken maken makkelijker dan je denkt.
  • Overtuigen is één van de stijlen die je kunt gebruiken om anderen te beïnvloeden. Als overtuigen niet werkt, kun je één van de drie andere proberen.
  • Iedereen raakt wel eens in een conflict verzeild, ook op het werk. Dat is op zich geen probleem, maar je moet er wel mee kunnen omgaan.
  • Er zijn banen waarin je te maken kunt krijgen met agressieve situaties. Adequaat omgaan met agressie is een hele kunst. Het begint bij te herkennen met wat voor soort agressie je te maken hebt.

Sociale eigenschappen

  • Sociabiliteit is je vermogen om (nieuwe) sociale contacten aan te gaan. Ben je erg sociabel, dan vind je het leuk om in het gezelschap van anderen te verkeren, stap je probleemloos op mensen af, meng je je gemakkelijk in gezelschap en maak je als vanzelf een praatje.
  • Tact is het vermogen om irritaties te voorkomen, of conflicten op te lossen op basis van inzicht in sociale interacties.
  • Diplomatiek zijn wil zeggen dat je behoedzaam en weloverwogen optreedt in lastige situaties waarin de belangen of zienswijzen van de betrokkenen uiteen lopen. Je brengt je standpunt respectvol naar voren en streeft je eigen doelen na, zonder anderen te irriteren of schofferen. Je voorkomt conflicten en bevordert consensus en harmonieuze samenwerking.
  • Iemand met een open mind is tolerant en verdraagzaam, interesseert zich voor het onbekende, staat open voor verschillende ideeën, ervaringen, zienswijzen, theorieën en leefstijlen.
  • Empathie is het vermogen om je in te leven in de gevoelens of de belevingswereld van anderen.
  • Met sensitiviteit of inlevingsvermogen wordt bedoeld: de mate waarin je rekening houdt met de gevoelens en behoeften van anderen.
  • Tolerantie is de mate waarin je anderen toelaat zich te gedragen, te uiten en te leven zoals zij dat willen, zonder enige inmenging.
  • Respect is een gevoel of uiting van aanzien, eerbied of waardering, waarmee je laat merken dat je iemand aanvaardt en erkent als een waardig en waardevol persoon.

Gedrag van een teamspeler

Een succesvolle teamspeler draagt op verschillende manieren bij aan een goede samenwerking in het team:

  • Je zet je in om samen met andere teamleden het gezamenlijke doel te bereiken.
  • Je speelt informatie die voor anderen van belang kan zijn tijdig door.
  • Je draagt bij aan het gezamenlijk resultaat van een project of team, ook wanneer je daarbij niet direct persoonlijk belang hebt. Met andere woorden: je kunt je persoonlijk belang ondergeschikt maken aan het gezamenlijk belang.
  • Je respecteert de deskundigheid van anderen en je maakt er optimaal gebruik van.
  • Je bent collegiaal en helpt collega's om hun doelen te bereiken. Je komt afspraken na en biedt spontaan hulp aan waar dat nodig is. Zo zorg je niet alleen voor een goede werksfeer, je draagt ook indirect bij aan het realiseren van de doelen van de organisatie.
  • Je steunt goede ideeën en initiatieven van anderen. Je pakt ze positief op en bouwt erop voort in de richting van een gemeenschappelijk doel.
  • Je blijft meedenken en je levert een actieve bijdrage aan het groepsproces, ook wanneer je er geen persoonlijk belang bij hebt. Je deelt zorgen met je collega's op een constructieve manier.
  • Je zet je in voor het bereiken van win-win opties, waarvan het hele team profijt heeft.
  • Je uit je positief over prestaties van collega's.
  • Je draagt samen met anderen bij aan het aanpakken van conflicten, problemen en spanningen in het team.
  • Je bent in teamsituaties bereid te onderhandelen en concessies te doen om tot een gezamenlijk resultaat te komen.
  • Als je deze vaardigheden oefent, kun je het samenwerken binnen een team verbeteren.

Niveaus van samenwerken

In hoeverre ben jij een teamplayer en heb je inzicht in sociale verhoudingen?

7.Maakt in korte tijd aanpassingen in de strategie van het bedrijf, afdeling, project e.d. als reactie op de behoeften in een gegeven situatie.
6.Waardeert input en expertise van anderen, is bereid om te leren van medewerkers of collega's, vraagt om ideeën en opinies voor beslissingen.
5.Heeft het in positieve zin over teamleden, toont respect voor input van anderen, stelt het groepsbelang boven het eigen belang.
4.Houdt mensen geïnformeerd over het groepsproces, deelt alle relevante informatie, werkt aan het eigen belang én aan het groepsbelang.
3.Is bereid te participeren, ondersteunt groepsbeslissingen, is een normaal teamlid en doet zijn deel van het werk, zodat doelen bereikt worden.
2.Heeft een onverschillige houding, participeert niet, werkt liever alleen, heeft voornamelijk oog voor het eigen belang.
1.Werkt ontwrichtend en veroorzaakt soms problemen in het team, uit zich soms negatief over teamleden.
0.Kan en wil totaal niet samenwerken.

Samenwerken als competentie

Een competentie is een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten waarmee je in praktijksituaties je werk goed kunt doen. De belangrijke competentie samenwerken staat op vrijwel elke lijst met algemene competenties.

Samenwerken is één van de elf 21e eeuwse vaardigheden die nodig zijn om te kunnen functioneren in de moderne kennissamenleving (SLO).

Welke ondersteunende competenties komen daarbij kijken?

  • Assertiviteit: het uiten van je gedachten, gevoelens en meningen op een directe, eerlijke en gepaste wijze; je komt respectvol op voor je eigen belangen.
  • Beïnvloeden: afhankelijk van de situatie en het gedrag van de ander, kies je welke strategie je moet gebruiken om effectief invloed uit te oefenen.
  • Coachen: je leert een medewerker, collega of team zich verder te ontwikkelen en hun werkdoelen te realiseren
  • Collegialiteit: je helpt collega’s en ondersteunt ze wanneer dat nodig is en je houdt rekening met hun behoeften en belangen.
  • Mondeling communiceren: je kunt methodisch of volgens protocol gesprekken voeren, ideeën mondeling uitdragen en aan anderen presenteren.
  • Netwerken: het leggen en onderhouden van relaties, waarbinnen je elkaar verder kunt helpen in je werk, carrière of privéleven.

Omgaan met conflicten met collega's

Het is belangrijk om kalm en professioneel om te gaan met conflicten op het werk:

Nadelen van samenwerken in teamverband

Samenwerken heeft vele voordelen, maar er zijn ook nadelen aan verbonden:

  • Teamvergaderingen kunnen zeer tijdrovend zijn.
  • Collega's met matige competenties of onvoldoende inzet liften mee op het succes van het team.
  • Meningsverschillen en onenigheid kunnen de werksfeer verstoren.

Het is een managementverantwoordelijkheid om:

Hoe toon je bij een sollicitatie aan dat je goed kunt samenwerken?

Stel, je solliciteert op een vacature van psychiatrisch verpleegkundige. In de advertentietekst lees je dat je goed moet kunnen samenwerken. Wat bedoelen ze hiermee? De problemen waarmee patiënten kampen, bestaan uit meerdere onderdelen, zijn vaak complex en niet vanuit één invalshoek op te lossen. Daarom werk je samen in een multidisciplinair team. Deskundigen in dat team leveren vanuit hun eigen specialisme een bijdrage aan de behandeling van de patiënt.

In je huidige functie als psychiatrisch verpleegkundige heb je ervaren dat je een echte teamplayer bent. Dikwijls overleg je met specialisten over de oorzaken van de problemen van een patiënt: zijn deze psychisch of fysiek, of een combinatie? Omdat jij een generalist bent, kun je uit diverse invalshoeken de problemen analyseren. Hierdoor ben je binnen het team een belangrijke schakel tussen de psychiatrisch specialisten enerzijds en de medisch specialisten anderzijds.

Dit verwerk je in je sollicitatiebrief en je zorgt ervoor dat je in je sollicitatiegesprek een aantal voorbeelden volgens de STAR-methode paraat hebt.

Andere voorbeelden

Vestigingsmanager: Toen onze winkel werd omgebouwd, was dit een flinke klus waarbij veel mensen betrokken waren: de districtsmanager, het hoofdkantoor, mijn winkelmedewerkers en de leveranciers. Maar de samenwerking verliep uitstekend, mede doordat ik veel belang hechtte aan heldere communicatie. Zo zorgde ik onder meer voor een wekelijkse nieuwsbrief, waardoor iedereen op de hoogte was van de vorderingen. Binnen de gestelde tijd van vier maanden hebben we de klus geklaard, naar ieders tevredenheid.

Hoofdredacteur: De kwaliteit van een uitzending is voor een groot deel afhankelijk van de goede samenwerking binnen een redactieteam. Ik besteed daarom veel aandacht aan een goede en collegiale sfeer door bijvoorbeeld op tijd in te grijpen bij conflicten en een open gesprekscultuur te bewerkstelligen.

Voorbeelden van competentiegerichte vragen over samenwerken tijdens het sollicitatiegesprek:

  • Geef een voorbeeld van een project of opdracht waarin je hebt samengewerkt met anderen. Wat was het gezamenlijk doel? Hoe verliep de samenwerking? Wat was jouw rol?
  • Is het wel eens voorgekomen dat het belang van een groep waarmee je werkte anders was dan jouw belang? Wat heb je toen gedaan?
  • Heb je wel eens meegemaakt dat je hulp nodig had van andere teamleden om verder te komen in je project? Hoe heb je dat aangepakt?

Aanbevolen websites

Auteur: René Pijlman

Je bent hier: Home Functioneren Samenwerken