Hbo-opleiding Communicatiemanagement

Communicatiemanagement gaat over planning, uitvoering en evaluatie van hoe een organisatie communiceert. Soms wordt dit ook wel communicatiebeleid genoemd: hoe kan een zorgverzekeraar, die op een negatieve manier in het nieuws komt, het imago opvijzelen? En welke afspraken zijn er gemaakt binnen de organisatie over wie wat zegt als er een cameraploeg van een consumentenprogramma voor de deur staat? Dit alles valt onder 'communicatiebeleid': het gaat dan over allerlei communicatiezaken, variërend van public relations tot en met reclame.

Met de hbo-opleiding Communicatiemanagement krijg je een brede basis voor beleidsmatige en uitvoerende functies in het communicatievak. Met een hbo-diploma Communicatiemanagement kun je aan de slag als accountmanager bij een reclamebureau, als projectmanager bij vak- en publieksorganisaties of als adviseur interne en externe communicatie bij bedrijfsleven en overheid. 

De studie Communicatiemanagement kun je aan een beperkt aantal hogescholen volgen. Hogeschool Utrecht (HU) biedt een gerichte hbo-opleiding Communicatiemanagement aan; bij Fontys Hogescholen is Communicatiemanagement een afstudeerspecialisatie en dat geldt ook voor particuliere Hogeschool Wittenborg. Communicatiemanagement is daar een specialisatie van de opleiding International Business Administration.

Lucie (24), vierdejaars duale student Communicatiemanagement:
“Tijdens de werkperiodes van een half jaar ben je een echte medewerker binnen een organisatie met eigen verantwoordelijkheden en bijbehorend salaris. De brede algemene kennis en vaardigheden die je gedurende de opleidingsperiode opdoet, verdiep je op je werkplek.
Omdat je bij drie verschillende werkgevers werkt, doe je verschillende soorten werkervaring op. Zo kom je er in de loop van je studie ook achter wat voor soort organisatie wel of niet bij je past."
Bron: website HU.

Wat kun je ermee worden?

Als communicatiespecialist kun je zowel het beleid op communicatiegebied uitstippelen, als heel praktisch met communicatie bezig zijn door het schrijven van teksten of het ontwerpen van campagnes. Je werkt vaak samen met collega's van marketing of public relations. Mogelijke beroepen zijn:

Wat is je kans op een baan?

Er zijn veel verschillende soorten communicatieopleidingen. Dat betekent ook een relatief groot aanbod van studenten dat ieder jaar afstudeert. Volgens het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) is het arbeidsmarktperspectief voor de komende jaren matig te noemen. (Bron: De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2018.) Toch is er door de voortdurende ontwikkeling van internet (bijvoorbeeld in de overheids-, zorg- en onderwijssector) nog steeds behoefte aan communicatiespecialisten. 

Wat is het carrièreperspectief?

De opleiding biedt een goede basis om ook met de bedrijfsmatige kanten van communicatie bezig te zijn. Wanneer je voldoende ervaring hebt opgebouwd, kun je met de opleiding Communicatiemanagement doorgroeien naar een managementfunctie. Uiteraard kun je ook - mits je over een ondernemersgeest en een goed netwerk beschikt - voor jezelf beginnen als zelfstandig communicatieadviseur.

Wat zijn de belangrijkste competenties?

  • Brede belangstelling. Je bent goed op de hoogte van algemene ontwikkelingen in de communicatie- en mediabranche.
  • Uitstekende taalvaardigheid. Je moet kunnen spelen met woorden en zinnen.
  • Creativiteit. Je dient in staat te zijn op nieuwe manieren boodschappen te formuleren.
  • Analytisch vermogen. In veel gevallen geldt 'bezint eer ge begint'. Vaak moet je eerst analyseren wie je doelgroep is en wat de informatiebehoefte is.
  • Communicatieve vaardigheden. Je beschikt als (junior)communicatiemanager over uitstekende communicatieve en sociale vaardigheden. Vaak adviseer je anderen over de beste communicatiestrategie.

Hoe lang duurt de opleiding?

Je kunt de opleiding zowel in voltijd, deeltijd als duaal volgen. De voltijdopleiding van zowel Hogeschool Utrecht als Fontys Hogescholen duurt vier jaar, die van Hogeschool Wittenborg drie. De deeltijdvariant duurt vier jaar en de duale variant vierenhalf.

In sommige gevallen kun je in aanmerking komen voor een verkort studietraject, bijvoorbeeld als je in het bezit bent van een vwo-diploma met het profiel Economie & Maatschappij. 

Wat doe je tijdens de opleiding?

De opleiding Communicatiemanagement kun je zien als een praktische combinatie tussen bedrijfskundige en communicatieve onderdelen. De inhoud van de opleiding verschilt per hogeschool.

Communicatiemanagement bij Hogeschool Wittenborg

De totale studie omvat drie jaar en bestaat uit een éénjarige propedeusefase, gevolgd door een tweejarige hoofdfase. Vier dagen per week heb je college. Op de vijfde dag werk je thuis aan scripties of projecten. Tijdens deze opleiding leer je communicatiemethoden zoals public relations, internetsites, bedrijfsvideo's, direct mail of billboards te integreren tot een effectief geheel. Aan de hand van gastcolleges, bedrijfsbezoeken en onderzoeksopdrachten maak je kennis met de belangrijkste vakgebieden. In het eerste jaar onder ander met: schriftelijke communicatie, organisatie van de communicatie, pr en voorlichting, informatica, marketing en talen. Gedurende de laatste twee jaar van de opleiding krijg je specifieke communicatievakken zoals: evenementenorganisatie, presentatietechnieken, overheidscommunicatie en voorlichting, nieuwe media, interne-, externe-, corporate- en marketingcommunicatie. Aan het eind van de opleiding volg je een stage. Je rondt je studie af met een scriptie.

Fontys Hogeschool Communicatie

Fontys Hogeschool Communicatie biedt binnen de algemene hbo-opleiding Communicatie een specialisatie ‘communicatiemanagement’ aan. In de opleiding is een internationale stage en/of afstudeeropdracht mogelijk. Je kunt deze specialisatie in vier jaar afronden, zowel in deeltijd als in voltijd. Er wordt veel gewerkt met thematisch projectonderwijs.

In het eerste jaar volg je vier thema's van elk tien weken. In verschillende onderwijsvormen werk je alleen en in kleine groepen aan de uitvoering van kleine opdrachten. Je maakt ook tentamens, werkstukken en presentaties. In het tweede jaar ga je op dezelfde manier te werk. Tevens loop je dan stage. In het derde en vierde jaar kun je je specialiseren in communicatiemanagement en toets je je kennis en vaardigheden door middel van een stage of werkopdracht. Het onderwijs wordt in de laatste twee jaar afgestemd op je eigen wensen. Het vierde jaar besteed je aan de specialisatie. Je kunt kiezen uit drie richtingen:

  • Communicatiemanagement bij de overheid
  • Communicatiemanagement binnen organisaties
  • Commercieel communicatiemanagement.

Gedurende de hele studie wordt er aandacht besteed aan je beroepshouding en –vaardigheden zoals presenteren, communicatietraining, vergaderen en groepsgedrag.

Communicatiemanagement bij Hogeschool Utrecht

In de propedeuse maak je kennis met het communicatievak en het grote aantal beroepsmogelijkheden. Je krijgt basiskennis over vakken als: (bedrijfs)journalistiek, mediakunde, communicatietheorie, communicatieonderzoek, statistiek, algemene en bedrijfseconomie, sociologie en psychologie. Je doet praktische beroepsvaardigheden op zoals presenteren, vergaderen, groepsprocessen en communicatievaardigheden. Aan het eind van het eerste studiejaar krijg je een bindend studieadvies. In de hoofdfase leer je alles over hoe organisaties werken, hoe hun omgeving er uit ziet en hoe je planmatig en strategisch kunt omgaan met communicatieproblemen en -vraagstukken. Je krijgt vakken als planning en strategie; consumentengedrag; filosofie en ethiek; recht en bestuurskunde en informatie- en communicatietechnologie.

In het laatste jaar kies je voor een specialisatie:

  • Overheidscommunicatie
  • Corporate en Interne Communicatie
  • Commerciële Communicatie

Hoe zwaar is het?

De meeste opleidingen hebben een praktische insteek. Er wordt een hoge mate van zelfredzaamheid van je verwacht naar mate de studie vordert. Wanneer je beschikt over het vermogen zelfstandig te werken en daarnaast creatief bent op communicatiegebied (taal, concepten), is de opleiding goed te doen. Je wordt bovendien begeleid door een mentor. Deze biedt begeleiding in de manier waarop je studeert en werkt, functioneert in teamverband en omgaat met stress. Voor deeltijders geldt dat het aantal contacturen aanzienlijk minder is. Je moet dan nog beter in staat zijn je eigen studie te organiseren.

Welke toelatingseisen zijn er?

Je wordt tot de hbo-opleiding Communicatiemanagement toegelaten als je in het bezit bent van een havo-, vwo- of mbo-4-diploma. Als je een havo- of vwo-diploma hebt, gelden vooropleidingseisen op basis van je profiel.

Havo

  • Cultuur & Maatschappij met wiskunde A of B
  • Economie & Maatschappij
  • Natuur & Gezondheid
  • Natuur & Techniek

Vwo

  • Cultuur & Maatschappij
  • Economie & Maatschappij
  • Natuur & Gezondheid
  • Natuur & Techniek

Hogescholen kunnen afwijkende of aanvullende toelatingseisen stellen; laat je hierover goed informeren bij de hogeschool van jouw keuze. 

Hoe kom je er achter of de opleiding bij je past?

Alle opleidingen organiseren open dagen. Je kunt dan vragen stellen aan studenten, docenten en decanen en bekijken of de opleiding en de mensen je aanspreken. Wanneer je nu al werkzaam bent in het communicatievak, kun je ook de websites van communicatieopleidingen bezoeken. Daar staan vaak ervaringen van studenten beschreven.

Omdat de meeste opleidingen de tweede helft van het opleidingsprogramma afstemmen op je persoonlijke profiel, is zelfstandigheid een wezenlijke eigenschap waar je over moet beschikken. Verder moet communiceren in je aard zitten: je werkt ook aan je persoonlijke (karakter)ontwikkeling door veel te oefenen met presentaties en algemene communicatieve vaardigheden.

Je kunt ook een boek lezen over communicatiemanagement. Voorop staat dat je jezelf moet afvragen of je een brede interesse hebt in communicatie: als bezigheid (creatief zijn, schrijven, plannen uitwerken) en als verschijnsel (beleid uitstippelen, nadenken over doelgroepen en communicatiestrategieën).

Wat is het profiel van de studenten?

De studenten van de opleiding Communicatiemanagement zijn enigszins zakelijk en commercieel ingesteld. Het zijn mensen die er van houden om met teksten te spelen.

Welke hbo-opleidingen lijken er op?

Aanbevolen websites

  • Communicatiecoach is een portal waar je achtergrondinformatie kunt vinden. Bijvoorbeeld over het begrip en vakgebied communicatiemanagement.

Verantwoording

De naam Lucie bij het citaat is op verzoek van betrokkene gefingeerd.

Auteur: Erik Bouwer

Je bent hier: Home → Opleiding → Taal, media en communicatie → Commerciële communicatie → Hbo-opleiding Communicatiemanagement