Hbo-opleiding Logopedie

In de hbo-opleiding Logopedie leer je hoe je mensen kunt helpen hun stem- en spraakvermogen zo goed mogelijk te ontwikkelen. Je leert van alles over achtergronden van spraak-, taal-, slik- en stemproblemen en hoe je die kunt behandelen.

Wat kun je ermee worden?

Anja Nienhuis heeft op latere leeftijd de hbo-opleiding Logopedie gedaan, na eerst in een heel andere sector te hebben gewerkt. De opleiding viel haar, als vijftigplusser, niet altijd mee. "Als logopedist ben je meestal alleen aan het werk met cliënten, maar de opleiding is zo opgezet dat je altijd in groepjes werkt. In mijn geval kwam ik terecht tussen meisjes van 30 jaar jonger, die elkaar meestal ook al kenden (uit het eerste jaar, dat ik over mocht slaan). Ik vond het vaak moeilijk om  een plekje te veroveren in zo'n groepje. Maar ik vond het ook prettig om in groepjes te werken. Het maakt het gemakkelijker om te leren en informatie te zoeken. En als je samen met hetzelfde bezig bent, speelt het leeftijdsverschil geen rol."

Als je de opleiding hebt afgerond ben je logopedist. Je kunt dan bijvoorbeeld aan de slag bij een zorginstelling, een school voor gehandicapte kinderen of een revalidatiecentrum. Ook kun je je als zelfstandig logopedist vestigen. Je kunt je in je werk concentreren op kinderen, ouderen of mensen met een specifieke stoornis of handicap.

Wat zijn de belangrijkste competenties?

  • Inlevingsvermogen. Mensen komen bij je met allerlei beperkingen. Je moet je kunnen inleven in wat ze wel en niet kunnen.
  • Goed kunnen observeren. Juist omdat veel cliënten zich niet goed kunnen uitdrukken, moet je op andere manieren vaststellen wat er precies aan de hand is. Tijdens de opleiding leer je hoe je door goed te kijken tot een gefundeerde conclusie komt over het te volgen behandelplan.
  • Creativiteit. Iedere persoon is anders, en jij moet flexibel zijn in wat je voor oplossing aanreikt. Logopedie is maatwerk.
  • Goede communicatieve vaardigheden. Je moet helder communiceren om mensen te kunnen motiveren. Je moet bovendien kunnen communiceren met jonge kinderen, verstandelijk of fysiek gehandicapten, mensen met hersenaandoeningen of verlammingen. Bij je werk als logopedist hoort ook dat je goed verslag kunt uitbrengen, en behandelplannen en rapportages kunt schrijven.

Hoe lang duurt de opleiding?

De opleiding wordt alleen in voltijd aangeboden en duurt 4 jaar. Bij een enkele hogeschool is het mogelijk om bij goede studieprestaties versneld te studeren.
Bij sommige instellingen wordt een verkorte variant aangeboden voor mensen die al een ander diploma in het hoger onderwijs op zak hebben. Ook bestaat er een variant waarbij de opleiding op een beperkt aantal dagen wordt geconcentreerd, zodat je hem kunt combineren met een baan.

Wat doe je tijdens de opleiding?

Anja: "Wat ik lastig vond is dat ik midden in de materie werd gedompeld van behandelingen voor allerlei stoornissen zonder een kader waar ik dat in kon plaatsen. Het idee in de opleiding is dat je dan zelf op zoek gaat naar de kennis die je nodig hebt. Daarbij lag het tempo voor mij behoorlijk hoog. Een soort draaiende centrifuge waar je in stapt."

In de opleiding komen veel vakgebieden aan bod, zoals:

  • medische vakken, bijvoorbeeld anatomie, fysiologie, pathologie, neurologie, psychiatrie.
  • vakken over de menselijk ontwikkeling, zoals psychologie en (ortho)pedagogiek.
  • specifieke vakken zoals stemstoornissen, taalontwikkelingsstoornissen, taalkunde, audiometrie en audiologie.
  • methoden en technieken, waarin je leert hoe je moet observeren, of een plan van aanpak schrijft. Ook gesprekstechnieken komen aan bod.

Het onderwijs is vaak gecentreerd rond thema's of problemen: in één blok ga je aan de slag met een bepaald aspect (bijvoorbeeld taalstoornissen en de behandeling daarvan bij kinderen), in weer een ander blok kijk je specifiek naar ouderen. In die thema's komen dan alle bovengenoemde vakgebieden aan bod, waarbij je werkt aan je competenties. Voor het uitvoeren van opdrachten werk je vaak samen in groepjes.
Bij veel hogescholen is het onderwijs sterk gekoppeld aan de praktijk. Je doet dus veel praktijkopdrachten en stages. De afstudeeropdracht vindt vaak bij een externe opdrachtgever plaats.

Hoe zwaar is het?

Anja Nienhuis: "Wat ik goed vind aan competentiegericht onderwijs is dat je denkt vanuit je toekomstige vak en bedenkt wat je zou willen leren om dat goed uit te kunnen voeren. Ook welke kant je in het vak op wilt. Je wordt uitgenodigd om je opleiding zelf richting te geven. Je moet er als student wel voor zorgen dat je genoeg basiskennis en ervaring hebt om dat ook echt te kunnen doen. Anders heb je óf geen volledig overzicht van wat er te kiezen valt óf je hebt overal maar een vaag idee over, dat misschien niet eens klopt. Zorgen dat je over goede informatie beschikt, is dus heel belangrijk."

De meeste studenten studeren binnen vier à vijf jaar af. Er zijn niet veel uitvallers. Dat betekent dat de studie goed te doen is in de tijd die ervoor staat. Wel is het programma doorgaans behoorlijk intensief en wordt er veel inzet van je verwacht, alleen al omdat je veel in groepjes samenwerkt.

Welke toelatingseisen zijn er?

Je wordt toegelaten met een van de volgende vooropleidingen:

  • Havo: elk profiel
  • Vwo: elk profiel
  • Mbo-4

Er gelden geen aanvullende eisen aan vakkenpakket of profiel.

Voordat je wordt toegelaten tot de opleiding moet je een stem- en articulatietest doen. Eventueel krijg je het advies om zelf eerst een tijdje een logopedist te bezoeken. Als je daarna wel slaagt voor de test, word je alsnog toegelaten.

Ben je 21 jaar of ouder en heb je geen diploma, dan kom je wellicht in aanmerking voor een 21+-toelatingsonderzoek. Vraag bij de instelling van je keuze naar de mogelijkheden.

Hoe kom je erachter of de opleiding bij je past?

Ben je zelfstandig, heb je engelengeduld en werk je graag voor en met mensen? Ben je heel sociaal en betrokken? Heb je een fascinatie voor taal en wat daarbij mis kan gaan? Dan is logopedie wellicht iets voor jou.

Wat is het profiel van de studenten?

Het merendeel van de studenten is vrouw. Zij hebben een passie voor het vak. Ze vinden het belangrijk om samen met mensen te kijken hoe die door iets te doen verder kunnen komen. Logopedie is geen 'zorgvak', maar een 'doevak'.

Welke hbo-opleidingen lijken erop?

Er zijn geen hbo-opleidingen die echt lijken op de hbo-opleiding Logopedie. Als je een opleiding overweegt waarin je te maken krijgt met grofweg dezelfde doelgroep als bij Logopedie, dan zou je bijvoorbeeld kunnen kiezen voor:

Aanbevolen websites

  • YouChooz geeft informatie over beroepen en opleidingen in de sector zorg en welzijn, waaronder de hbo-opleiding Logopedie.

Auteur: Ysolde Bentvelsen

Je bent hier: Home Opleiding Studies in Gezondheid, Sport en Bewegen Hbo-opleiding Logopedie