Hbo-opleiding Civiele Techniek

Lykele Feenstra, studeerde Civiele Techniek aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden,
"De passie voor civiele techniek is begonnen doordat mijn opa en oma in Grou woonden en daar toentertijd een aquaduct werd gebouwd. Elk weekend dat ik daar was stond ik bij mijn opa om te vragen of we naar het aquaduct gingen. De kick voor mij is dat ik iets moois kan bouwen voor andere mensen. Daarnaast vind ik het geweldig om met groot materieel dingen te maken in een heel erg korte tijd.
Tegenwoordig ben ik uitvoerder bij Knol Aldeboarn. Mijn eerste project was het maken van de Blokhuisbrug in Leeuwarden. Hierbij ging het voor ons om de onderbouw (het betonwerk). Ik geniet iedere dag van het werk omdat ik dingen kan maken waar de maatschappij baat bij heeft. En daarnaast geeft het een kick om met groot materieel te werken. Het voelt soms alsof je de baas bent over een heel erg grote zandbak met kranen en ander speelgoed."

Nederlanders kunnen wonen en werken in een waterrijk land zonder te verdrinken, en dat is voor een groot deel aan civieltechnische ingenieurs te danken. Want zij zijn het die de waterwerken hebben ontworpen en de bouw van bruggen hebben verzorgd. En het gaat niet alleen om bruggen en waterwerken, maar ook om kanalen, sluizen, stuwen, rotondes, viaducten, dijken, autowegen, waterzuiveringen enzovoort. Met andere woorden: civiele techniek heeft betrekking op de infrastructuur rond wonen en werken.

De hbo-opleiding Civiele Techniek kun je aan een groot aantal hogescholen volgen, zowel in voltijd, deeltijd als duale variant. Als student hou je je bezig met het ontwerp, de constructie en de uitvoering van allerlei infrastructurele bouwwerken. Na het succesvol afronden van je opleiding mag je de titel ingenieur (ing.) of Bachelor of Built Environment voeren. Bij een aantal hogescholen maakt Civiele Techniek onderdeel uit van de brede hbo-opleiding Built Environment. In het eerste jaar verken je het vakgebied Built Environment en krijg je een goed beeld van alle mogelijkheden hierbinnen. Na het eerste jaar kies je een afstudeerrichting. Iedere hogeschool heeft haar eigen specialisaties; het is verstandig om de verschillen per hogeschool te bekijken, zodat je kiest wat bij je past.

Wat kun je ermee worden?

Je kunt allerlei functies bekleden. Bouwprojecten kennen verschillende fases en iedere fase heeft een ander karakter. Een planontwikkelaar doet heel ander werk dan een ontwerper, het werk van een constructeur is niet te vergelijken met het werk van een beleidsmedewerker bij de overheid.

Als je graag buiten werkt, kun je als civiel ingenieur terecht bij de uitvoering van projecten. Maar je kunt ook naar het buitenland. Nederlandse aannemers zijn betrokken bij waterbouwkundige projecten over de hele wereld. Ook is er altijd behoefte aan ingenieurs voor ontwikkelingsprojecten in de derde wereld.

Mogelijke beroepen

Luuk Verbij, derdejaars student aan de Haagse Hogeschool,
"Vroeger was ik altijd hutten, bruggetjes over sloten, etc. aan het bouwen. Wiskunde en Natuurkunde lag me wel en na een stel testen en zelf rondgekeken te hebben kwam ik bij Bouwkunde of Civiele techniek uit. Civiele Techniek is meer construeren en oplossingen zoeken, en dat ligt mij meer dan Bouwkunde, waar ontwerpen een grotere rol speelt. Ik loop nu stage bij een aannemer, bij een project in Den Haag."

Wat is het carrièreperspectief?

De carrièremogelijkheden zijn uitgebreid. Beginnend ingenieurs maken als werkvoorbereiders bij een aannemer de tekeningen, planningen of werkbegrotingen. Of ze begeleiden de uitvoering van een project. Na een aantal jaar ervaring kun je doorgroeien naar banen met nog meer verantwoordelijkheden. Je krijgt dan de leiding over alle projecten van een bepaald type bij een aannemer, of je wordt adviseur bij de overheid of een groot bedrijf. Er zijn genoeg mogelijkheden.

Wat zijn de belangrijkste competenties?

  • Zelfstandig werken. Om de opleiding met succes te voltooien, wordt er van je verwacht dat je bereid bent per week gemiddeld veertig uur in je studie te investeren. Je moet goed in staat zijn om zelfstandig te studeren.
  • Werken in teamverband. Je werkt in de weg- en waterbouw altijd samen met andere specialisten. Je moet het dus leuk vinden om in teamverband te werken. Je kunt goed luisteren, staat open voor allerlei ideeën en je bent flexibel. In je opleiding besteed je veel aandacht aan deze vaardigheden.
  • Leergierigheid. Door de snelle ontwikkeling van het vak raak je als civiel ingenieur nooit uitgeleerd. Je moet bij de tijd blijven, en dat kun je alleen als je bereid bent om je de nieuwste technieken en methoden eigen te maken en zelfstandig te vertalen in de praktijk.
  • Creativiteit.  Je moet voortdurend op zoek gaan naar creatieve oplossingen voor de problemen die je tijdens het ontwerpen tegenkomt.
  • Belangstelling voor techniek.
  • Ruimtelijk inzicht.
  • Nauwkeurigheid. Je wilt natuurlijk voorkomen dat een brug bij de eerste de beste storm bezwijkt. Je mag dus echt geen enkel foutje maken in het ontwerp of de constructie. Daarom is het belangrijk dat je nauwgezet werkt en over een kritische houding beschikt.

Hoe lang duurt de opleiding?

Een voltijdopleiding Civiele Techniek duurt normaal gesproken vier jaar, hoewel het bij veel hbo-instellingen mogelijk is om de studie in drie of drieënhalf jaar af te ronden. Dat kan alleen als je de juiste vooropleiding en/of werkervaring hebt. Met een mbo-diploma (Bouwkunde of Weg- en waterbouw) of vwo-diploma is het zeer waarschijnlijk mogelijk om een verkorte opleiding te volgen. In zo’n geval wordt het door de meeste hogescholen wel aangeraden extra cursussen wiskunde te volgen, voorafgaand of tijdens je studie. Er worden ook een stuk of vijf deeltijd en een groot aantal duale opleidingen aangeboden. Die opleidingen duren meestal een jaar of drie.    

Wat doe je tijdens de opleiding?

Lykele Feenstra, over veranderingen binnen de studie
"Het onderwijs is de afgelopen jaren flink veranderd. Toen ik begon met de studie was het vooral zo dat de docent een verhaal afstak voor de klas en dat je je als student helemaal kapot schreef en het tegelijkertijd nog moest begrijpen. Je kreeg voor ieder vak een apart tentamen en had soms 7-8 tentamens in 1 week. In de loop der jaren is het veranderd naar projectonderwijs, wat inhoudt dat je een project moet doen waarbij een aantal vakken centraal staan en waarbij je de opgedane kennis direct moet gebruiken om het project succesvol af te sluiten. Hierdoor is het veel gemakkelijker om te begrijpen waar je eigenlijk mee bezig bent."

De eerste twee jaar zijn bedoeld als oriëntatiefase, waarin je het vak op allerlei mogelijke manieren leert kennen. De vakken die je volgt lopen uit een van algemene vakken als Nederlands en Wiskunde tot de meer vakinhoudelijke lessen: toegepaste mechanica, vloeistofmechanica, technisch tekenen, civiele constructies, calculeren en begroten, infrastructuur etc. Soms volg je dezelfde vakken als je medestudenten van de opleiding Bouwkunde. Dan gaat het bijvoorbeeld om het tekenen en berekenen van constructies, het werken met bepaalde computerprogramma's, of het schrijven van uitvoeringsplannen. Je krijgt ook meerdere praktijkopdrachten, zoals het maken van een bouwtekening, een serie bouwmetingen of berekeningen van draagconstructies. Daarbij werk je veel met computers en professionele software. Professionals bezoeken de hogeschool om college te geven of je werk te beoordelen. Andersom ga jij als student bijvoorbeeld een kijkje nemen bij een adviesbureau dat aan de Betuwelijn werkt, of bij een bedrijf dat grote havenwerken in het buitenland uitvoert

Hoofdfase

Gedurende het tweede jaar gaan de colleges steeds dieper in op de te behandelen stof. Bovendien worden de opdrachten complexer en grootschaliger. Dit is de hoofdfase, waarin je je steeds dichter bij de praktijk komt te staan. De opdrachten die je uitvoert lijken steeds meer op wat je in je werk zult tegenkomen. In het tweede of derde jaar kies je de richting in welke je je gaat specialiseren. Als voorbereiding op je toekomstige baan wordt er ook aandacht besteedt aan vergaderen, presenteren en rapporteren. Je raakt vertrouwd met projectplanning en -management, leert programma's van eisen en milieueffectrapportages opstellen, kortom: je doet precies wat een ingenieur in het echt zou doen. Het derde jaar van je studie loop je een of tweemaal stage. In het vierde jaar ga je afstuderen. Dit doe je aan de hand van een opdracht bij een bedrijf. Bij zo'n afstudeerproject kun je bijvoorbeeld denken aan: De ontwikkeling van een tunnel naar een denkbeeldig eiland voor de Nederlandse kust, De ontwikkeling van een keersluis in de afsluitdijk, of de ontwikkeling van een (regen)waterbeheersplan voor een stedelijk gebied.

Projectonderwijs

De studie Civiele Techniek is opgebouwd volgens het principe van projectonderwijs. Dat betekent dat je naast je klassikale, theoretische lessen, ook veel aan verschillende projecten werkt en je je bezig houdt met practica in de laboratoria. Daarbij werk je in groepsverband. In de periode waarin je aan een project werkt, volg je de bijbehorende vakken in de vorm van modulen. In de projecten en modulen staan vragen centraal als: hoe maak je een constructie voldoende sterk? Hoe bereken je die constructies? Welke materialen kun je daarbij gebruiken? Hoe maak je bruikbare werktekeningen? Welke gebruikseisen worden er aan wegen, tunnels en bruggen gesteld?

Hoe zwaar is de opleiding?

Luuk Verbij over de zwaarte van de studie,
"Het is zeker geen makkelijke studie om te doen. Je moet je er volledig op richten. Omdat civiel zo uitgebreid is moet je tijdens je studie van elke richting dingen weten, die allemaal weer wat met elkaar te maken hebben tijdens het bouwproces. Grondmechanica, wegenbouw, waterbouw en constructie worden allemaal toegepast tijdens het bouwproces, dus van alle onderdelen moet je veel afweten om af te mogen studeren en toe te passen. In het eerste jaar met begonnen we met 40 man, waarvan 15 het eerste jaar niet haalden. Het jaar erop vielen er opnieuw tien af. Civiele techniek dan ook geen studie die je zomaar kiest, zoals de Pabo of economie, dat vaak gekozen wordt door mensen die niet weten wat ze willen. Je merkt wel dat de echte 'harde' werkers overblijven aan het eind van de opleiding."

Civiele techniek is een pittige studie, zeker voor mensen die nog wel eens wat moeite hebben met exacte vakken. De studie is in zwaarte vergelijkbaar met andere technische opleidingen als Werktuigbouwkunde en Elektrotechniek. Dat komt voornamelijk door de exacte kennis die je voor deze studies nodig hebt en het projectwerk dat veel tijd in beslag neemt.

Welke toelatingseisen zijn er?

Je wordt toegelaten tot de hbo-opleiding Civiele Techniek als je een havo-, vwo- of mbo-4-opleiding met succes hebt afgerond. Als je een havo- of vwo-diploma hebt, gelden vooropleidingseisen op basis van je profiel.


Cultuur & Maatschappij
Economie & Maatschappij
Natuur & Techniek
Natuur & Gezondheid
 Havoniet toelaatbaar
niet toelaatbaartoelaatbaar+natuurkunde of nl&t
 Vwoniet toelaatbaar+natuurkundetoelaatbaar+natuurkunde of nl&t

Hogescholen kunnen afwijkende of aanvullende eisen stellen; informeer bij de hogeschool van je keuze dus goed naar de toelatingsvoorwaarden.

Ben je ouder dan 21 en heb je niet de juiste vooropleiding? Na een toelatingsonderzoek ben je in sommige gevallen alsnog toelaatbaar. 

Hoe kom je erachter of de opleiding bij je past?

  • Lijkt het je geweldig als een brug waar jij vanaf het begin bij betrokken bent geweest er na een tijd ook werkelijk is?
  • Speelde jij als kind veel met blokken en lego, en was je op het strand voortdurend bezig om geultjes af te dammen?
  • Probeerde jij vroeger te onderzoeken in welke bocht van je racebaan de wagens met de hoogste snelheid doorheen konden zonder uit de bocht te vliegen?
  • Houd je van tekenen en schetsen?

Lykele Feenstra,
"Echte stereotype Civiele Techniek-studenten zijn er niet volgens mij, behalve dan dat de meeste studenten mannen zijn. Het viel me wel op dat het vrij regelmatig voorkomt dat kinderen van bouwvakkers of civiel-bouwkundige ingenieurs de opleiding doen omdat hun vader en/of moeder het vak ook beoefent."

  • Ben je een echte teamspeler?
  • Heb jij alle afleveringen van het Discovery-programma ‘Megastructures’ minimaal drie maal gezien?

Wat is het profiel van de studenten?

Het percentage mannelijke studenten is nogal hoog (93%), net zoals andere technische studies. Studenten Civiele Techniek willen meestal een steentje bijdragen aan de maatschappij en zijn bereid daar hard voor te werken. Ze weten van aanpakken en zijn niet bang voor wiskundige vraagstukken. 

Luuk Verbij,
"Het zijn meestal mensen die weten wat ze willen, en die dus bewust voor de studie gekozen hebben."

Welke hbo-opleidingen lijken er op?

Auteur: Niels Arts

Je bent hier: Home Opleiding Studies in Exact, Techniek en ICT Engineering Hbo-opleiding Civiele Techniek