Verloskundige

Als verloskundige begeleid je de normaal verlopende zwangerschap, bevalling en het kraambed. Gedurende deze periode ben je verantwoordelijk voor de gezondheid van moeder en kind. Maar het is ook je taak om te zien wanneer er complicaties ontstaan, zodat je zonodig naar een medisch specialist kunt doorverwijzen. Als verloskundige werk je vaak als zelfstandige in een (groeps)praktijk of in een ziekenhuis.

Wat doet een verloskundige?

1.  Controleert het verloop van de zwangerschap

Een zwangere vrouw komt tijdens haar zwangerschap regelmatig op controle bij de verloskundige. Tijdens deze bezoeken controleer je of de zwangerschap normaal verloopt. Dit doe je onder andere door het meten van de bloeddruk, het voelen aan de buik om de groei en de ligging van de baby te bepalen, het luisteren naar het hartje van de baby, en soms bloed- en urineonderzoek. Als er problemen zijn behandel je de vrouw of verwijs je haar door naar de gynaecoloog, huisarts of andere specialist.
Daarnaast geef je voorlichting en beantwoord je vragen, bijvoorbeeld over gezonde voeding, het omgaan met zwangerschapsklachten, de plaats van de bevalling en het geven van borst- of flesvoeding.

2. Biedt begeleiding tijdens de bevalling

In Nederland gaan verloskundigen ervan uit dat een normale bevalling in principe zonder ingrijpen van buitenaf kan verlopen. Tijdens een bevalling zijn je taken als verloskundige dan ook vooral het begeleiden van de vrouw bij het opvangen van de weeën en het kindje zo voorspoedig mogelijk geboren laten worden. Soms is het nodig de barende vrouw te helpen door haar bijvoorbeeld te adviseren een andere houding aan te nemen. In andere gevallen kun je de bevalling bespoedigen door bijvoorbeeld een knip te zetten. Als zich tijdens de bevalling complicaties voordoen die je als verloskundige zelf niet kunt verhelpen, verwijs je de vrouw door naar de gynaecoloog.

3. Controleert in de kraamtijd de gezondheid van moeder en kind

Gedurende de eerste 8 dagen na de geboorte van de baby - de kraamtijd - bezoek je regelmatig het gezin om de gezondheid van moeder en kind te controleren. Bij de moeder controleer je bijvoorbeeld of de baarmoeder zich na de bevalling goed herstelt en of eventuele hechtingen goed genezen. Daarnaast houd je de groei en het voedingspatroon van de baby in de gaten. Ook bekijk je hoe het kindje zich aanpast aan het leven buiten de baarmoeder en let je op het optreden van eventuele infecties of andere afwijkingen. Natuurlijk besteed je ook aandacht aan de aanpassing van de kersverse ouders aan hun nieuwe gezinssituatie.

4. Pleegt overleg met collega’s

Je overlegt regelmatig met collega’s, zowel binnen als buiten de praktijk. Naast overleg met je directe collega’s heb je ook regelmatig overleg met verloskundigen uit dezelfde regio. Verder overleg je ook met andere hulpverleners, zoals huisartsen, gynaecologen, kinderartsen en kraamverzorgenden.

5. Overige werkzaamheden

Sommige verloskundigen organiseren voorlichtingsavonden voor zwangere vrouwen en hun partners. Heb je een eigen praktijk, dan heb je ook te maken met zaken als administratie en boekhouding.

Rollen

• Zorgverlener. Je bent verantwoordelijk voor de begeleiding van zwangere en pas bevallen vrouwen.
• Poortwachter. Samen met de huisarts ben jij degene die vaststelt of een zwangere  vrouw moet worden doorverwezen naar de gynaecoloog.
• Coach en opleider van stagiaires en nieuwe collega’s.
• Professional. Je bent te allen tijde een professional die ontwikkelingen in het vakgebied nauwkeurig bijhoudt, deze toepast in de praktijk en overdraagt aan eventuele collega's.
• Heb je een eigen praktijk, dan ben je ook ondernemer en manager.

Waar werk je als verloskundige?

In Nederland vindt de bevalling vaak thuis plaats. Veel verloskundigen werken daarom als zelfstandige in een (groeps)praktijk. Maar je kunt ook in dienstverband bij een ziekenhuis of gezondheidscentrum werkzaam zijn. Als zelfstandig verloskundige of werkend vanuit een ziekenhuis of gezondheidscentrum doe je zowel thuisbevallingen als poliklinische bevallingen in het ziekenhuis. Samen met de gynaecoloog verleen je de verloskundige zorg aan zwangere vrouwen die in het ziekenhuis komen bevallen.

Je kunt ook in het buitenland gaan werken. Je diploma wordt erkend binnen de Europese Unie. Maar je kunt ook in een ontwikkelingsland aan het werk. Organisaties als VSO (Voluntary Service Overseas) en Memisa vragen regelmatig verloskundigen voor projecten in het buitenland.

Je kunt ook aan het werk als onderzoeker (bij een wetenschappelijk instituut), als docent (bij een van de opleidingen tot verloskundige of bij de opleiding tot kraamverzorgende), als echografist (in een ziekenhuis of in een echocentrum) of als beleidsmedewerker. Deze functies vragen meestal wel enige jaren werkervaring als verloskundige en een aanvullende opleiding. Om je daarvoor te scholen is er bijvoorbeeld de Master Verloskunde in Amsterdam, een wetenschappelijke vervolgopleiding na de reguliere opleiding tot verloskundige.

Petra Holwerda, verloskundige in een groepspraktijk: "Ik vind de verloskunde een prachtig vak. Ik vind het heel speciaal om mensen te begeleiden in een hele belangrijke en bijzondere periode in hun leven. Het is heel mooi om te zien hoe jonge mensen veranderen in ouders en ze daarbij zo goed mogelijk te ondersteunen. Wat ik zo mooi vind van het werken in een eigen praktijk is dat de begeleiding plaatsvindt vanaf het prille begin tot zes weken na de bevalling. Daardoor krijg je een bijzondere band met elkaar. Wat ik ook erg leuk vind aan het vak is de onvoorspelbaarheid. Je weet van tevoren nooit hoe je dag - en nacht natuurlijk! - verloopt. En ook elke bevalling is weer anders. Dat maakt het werk erg dynamisch en uitdagend. Voor mij is verloskunde het mooiste vak dat er is!"  

Wat is je plaats in de organisatie?

Met wie je precies werkt, wie je collega's zijn en wie je baas, is natuurlijk erg afhankelijk van de omgeving waar je werkt.

• Als je een eigen praktijk hebt, werk je zelfstandig.

• Werk je in een ziekenhuis, dan zul je vaak deel uitmaken van een multidisciplinair team, dat vaak bestaat uit gynaecologen, kinderartsen en verpleegkundigen.

Welke competenties moet je in huis hebben?

• Als verloskundige moet je goed kunnen luisteren.

• Je moet stressbestendig zijn. Een bevalling kan lang duren en er kunnen complicaties optreden. Als verloskundige moet je dan geduldig blijven en geconcentreerd kunnen blijven werken. Daarnaast zul je ook regelmatig 's nachts of op zon- en feestdagen moeten werken.  

• Je hebt goede communicatieve vaardigheden. Niet alleen tijdens de controles, maar ook tijdens de bevalling moet je je mondeling goed kunnen uitdrukken, zodat je de zwangere vrouw heldere instructies kunt geven. Daarbij houd je rekening met de persoon die je voor je hebt. De ene vrouw weet en kan meer dan de andere. Bovendien heb je te maken met zowel autochtone als allochtone vrouwen. Soms moet je doortastend optreden, dus een zeker overwicht is ook van belang.

Hoe word je verloskundige?

Speciale opleiding als basis

De enige studie waarmee je je kunt kwalificeren als verloskundige, is de 4-jarige hbo-opleiding Verloskunde. Er zijn in Nederland drie initiële opleidingen tot verloskundige gevestigd, in vier opleidingsplaatsen: Amsterdam, Groningen, Maastricht en Rotterdam. Hogeschool Zeeland (HZ) biedt daarnaast in samenwerking met Hogeschool Antwerpen een speciaal traject Verpleegkunde & Verloskunde aan. Deze hbo-opleiding duurt vijf jaar en na afronding kun je zowel in de verpleegkunde als in de verloskunde aan de slag. 

De opleiding is aan alle instellingen alleen in voltijd te volgen.

Wat ga je verdienen?

Wanneer je als verloskundige in een eigen praktijk werkt (je bent dan dus zelfstandig ondernemer) is je inkomen afhankelijk van het aantal vrouwen dat bij jou in de praktijk zorg krijgt. Werk je in loondienst in bijvoorbeeld een ziekenhuis, dan ontvang je een vast maandsalaris.

Welke beroepen lijken erop?

• Kraamverpleegkundige
• IC-verpleegkundige neonatologie

• Verzorgende in de thuiszorg

Aanbevolen websites

• Uitleg over het beroep verloskundige op YouChooz.
  
• Zorgkrant brengt nieuws en wetenswaardigheden m.b.t. de Nederlandse zorgsector.
  
• Heb je een eigen praktijk, dan ben je zelfstandig ondernemer. Voor deze beroepsgroep is Lancelots.nl interessant.

Auteur: Marieke van Oosterhout