Welke kleur heeft jouw parachute?
Bespreking van Richard N. Bolles. Welke kleur heeft jouw parachute? Een praktisch handboek voor werkzoekers en carrièreplanners. Uitgeverij Nieuwezijds.
Voor wie alles in één boek bij elkaar wil hebben, van luchtige sollicitatietips tot diepgravende opdrachten om jezelf te ontdekken, is dit een fijne bron. Richard laat je zelf kiezen. Met zijn boek in de hand kun je ‘gewoon’ op zoek naar een baan, maar je kunt ook je leven radicaal omgooien.
Hoe werkt dit boek?
Bolles stelt heel nuchter dat banen eindig zijn, door veranderingen in de economie of binnen bedrijven en organisaties. Don’t take it personally! Ze worden geboren en ze gaan ook weer dood. En dan moet je op zoek naar een nieuwe baan.
Weer aan het werk gaan kun je op twee manieren doen. Je gaat via de traditionele weg op banenjacht. Je werkt je cv bij, zet hem op het web, gaat vacatures zoeken en probeert uitgenodigd te worden voor banen die lijken op wat je al gedaan hebt. Dat kan heel snel succes opleveren, maar het kan ook een frustrerende tocht worden die na een aantal maanden nog geen droombaan oplevert. Als het moment komt dat je moet of wil gaan, kun je ook een ‘zoektocht gaan doen die je leven verandert’. Je stelt dan het zelfonderzoek op de eerste plaats en laat het zoeken naar een baan daarop volgen.
Vijf vragen
Kies je voor het laatste, dan moet je aan de slag met vijf 'eenvoudige' vragen. Bolles spreekt zijn lezers met 'u' aan:
- Hoe wilt u uw tijd doorbrengen: door uw handen, uw hersenen of uw hart te gebruiken?
- Waar wilt u het liefst mee werken? Dingen of mensen of ideeën of informatie?
- Welke werkwoorden spreken u het meest aan? Onderzoeken, delen, op orde brengen…
- Wat zou u het liefst tot stand brengen gedurende uw leven: meer schoonheid, meer waarheid, meer liefde…
- Door welk soort mensen wordt u het liefst omringd?
Opbloeien door je bloemschema
C. heeft dit boek gekregen doordat ze heeft deelgenomen aan de actie 'Win een gratis loopbaanadvies'. Ze heeft inmiddels een deel van de bloem ingevuld: "Ik vond de oefening waarbij je succesverhalen moet opschrijven heel nuttig, want je krikt er je ego mee op, dat toch wel te lijden heeft van het solliciteren. En je ontdekt waar je goed in bent, zonder jezelf te censureren. De opdracht met het benoemen van je kwaliteiten en daarin prioriteiten aangeven, vond ik heel veel werk, maar het werkte wel heel mooi. Ik weet nu zeker dat het begeleiden van mensen en groepen mijn grootste kwaliteit is. Daardoor kan ik al het andere uitsluiten en zoek ik gerichter. Nu weet ik nog niet of ik moet kiezen voor groepen, als trainer, of voor individuen, als coach. Gelukkig kan ik dat gaan uitzoeken met een loopbaanadviseur. Binnen mijn re-integratietraject krijg ik re-integratiemiddelen en dat is onder andere geld dat ik aan een adviseur mag besteden van het UWV."
Het middelste deel van het boek is gewijd aan opdrachten waarmee je op deze vragen antwoord kunt vinden. Deze opdrachten verwijzen vaak naar het bloemschema. In dat bloemschema moet de kern van die antwoorden terecht komen. Bolles raadt aan een heel weekend te reserveren voor het invullen van je bloem. De bijlage achterin bevat een stappenplan waarmee je de bloem kunt maken. Elk bloemblad staat voor een aspect van je nieuwe leven rond je nieuwe baan:
- Waar is je nieuwe werk? In Utrecht, Klazienaveen of Nice?
- Op welk vakgebied, bepaald door favoriete interessegebieden of kennis, ligt het werk? Kleding ontwerpen, trainingen geven of bruggen bouwen?
- In welke sociale omgeving staat je bureaustoel? Bij gezellige drukke types of ingetogen wetenschappers?
- Bij welke waarden moet het werk aansluiten? Iedereen eerlijke kansen bieden of een technisch probleem oplossen waardoor koude kernfusie mogelijk blijkt?
- In welke arbeidsomstandigheden voel je je het best? Achter een drukke balie, in een eenzaam torentje in een kasteel of in een knusse kantoortuin?
- Welke beloning heb je nodig en op welke sport van de ladder wil je staan? Hoeveel euro heb je per maand nodig om prettig te kunnen leven? Wil je leiding geven of juist in de luwte werken?
En in de bloemknop moeten dan je belangrijkste vaardigheden komen te staan. Met die ingevulde bloem wordt het makkelijker om vacatures te selecteren en te beoordelen.
Het hart van het bloemschema van C. is er na haar onderzoek zo uit komen te zien:
C.: "Dat invullen van die bloem doet heel erg een beroep op je analytische en verbale vermogens. Het is allemaal met woorden. En dat vind ik wel wat eenzijdig. Ik overweeg daarom om een loopbaancoach te kiezen die vooral met beelden werkt. Ik heb vandaag gesproken met iemand die je vooral laat tekenen aan de hand van je vraag.
Ik vind het prettig dat het boek alles rond het zoeken van een baan bevat. Ik dacht dat ik al veel wist, maar ik haal er toch veel nieuws uit. Bijvoorbeeld dat je gewoon aan het eind van het gesprek kunt vragen of je in aanmerking komt voor de baan. Dan krijg je direct feedback op de indruk die je in het gesprek hebt gemaakt."
Voorbeeld van waarden
Een opdracht uit het boek luidt: Hoe wil ik dat mensen bij mijn dood aan me terugdenken?
Hier heeft C. uit de lijst met mogelijke antwoorden gekozen voor:
Als iemand die:
- veel aanzien geniet in haar vakgebied
- in alles wat zij ondernam uitblonk
- in de schijnwerpers stond, erkenning verwierf en bekendheid genoot
- invloed had en veranderingen bewerkstelligde
- haar hele leven lang streefde naar wijsheid en mededogen
- werk deed dat de wereld informatie/waarheid opleverde
- mensen die hulp nodig hadden of in nood verkeerden, heeft geholpen.
Waarom is dit een goed boek?
C. heeft het boek nu even weggelegd. "Ik was even heel fanatiek, maar ik heb het nu losgelaten. Ik zat ook heel veel achter de computer, voor de oefening, maar ook voor het zoeken van vacatures en om digitaal te netwerken, maar dat slurpt je energie op. Je komt een heel eind met het boek, ook door alles op te schrijven in die bloem, maar nu krijg ik behoefte aan iemand die me bevraagt. Als een coach je op de man af vragen stelt, merk je bij jezelf wat die vragen voor je betekenen. Je wordt stil en gaat nadenken of het raakt je juist helemaal niet en dat leert je misschien meer dan een boek."
Het is letterlijk een werkboek. Het biedt veel opdrachten met veel variatie. Voor elke leerstijl zijn er oefeningen. Gelukkig niet alleen maar testjes waarin veel aangestreept en afgekruist moet worden. Echter, de nadruk ligt wel op het analyseren.
Het laat de lezer vrij om te kiezen welke route hij wil volgen. Wie niet in is voor diepgravend zelfonderzoek, kiest voor de hoofdstukken die puur over solliciteren gaan. Wie het nu wel eens over een compleet andere boeg wil gooien, wordt ook bevredigd. En kan daarna de hoofdstukken over solliciteren goed gebruiken. Dat maakt het heel compleet.
De toon is plezierig. Niet belerend, maar informeel zonder te gezellig te zijn. Hier en daar komt het geloof van de auteur naar mijn smaak iets te veel naar boven, maar dat zal te maken hebben met de Amerikaansigheid van het boek. In de VS is iedereen wel een beetje gelovig.
Auteur: Isabelle Langeveld