Mbo-4-opleiding Verpleegkunde

Vanwege ziekte of functiebeperkingen hebben sommige mensen dagelijks professionele zorg nodig. In de mbo-4-opleiding Verpleegkunde (kwalificatieniveau 4) leer je die zorg te verlenen. De opleiding tot mbo-verpleegkundige duurt vier jaar. Na het behalen van je diploma kun je in allerlei zorginstellingen aan de slag. Ben je de schoolbanken na vier jaar nog niet moe, dan kun je doorstromen naar de hbo-opleiding Verpleegkunde (kwalificatieniveau 5).

Wat kun je ermee worden?

Als mbo-verpleegkundige verleen je de dagelijkse zorg aan mensen die dit vanwege ziekte of functiebeperkingen nodig hebben. Denk daarbij bijvoorbeeld aan patiënten in een ziekenhuis, mensen met een psychiatrische ziekte mensen met lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen, ouderen, zwangere vrouwen, kraamvrouwen, pasgeborenen en kinderen.
Na afronding van de opleiding kun je in alle soorten zorginstellingen gaan werken, zoals verpleeg-, verzorgings- en ziekenhuizen. Daar voer je allerlei verpleegkundige handelingen uit. Wat je taken precies zijn, is afhankelijk van de soort instelling waar je werkzaam bent, maar je kunt denken aan het toedienen van medicijnen, het geven van injecties of het aanleggen van een infuus. 
Je kunt in zeer veel functies terecht, zoals:

  • wijkverpleegkundige
  • verpleegkundige ouder- en kindzorg
  • psychiatrisch verpleegkundige
  • woonbegeleider

Wat is het carrièreperspectief?

Er is veel vraag naar verpleegkundigen. Je hebt dus een grote kans op een baan als je de opleiding hebt afgerond. Het merendeel van de verpleegkundigen werkt in loondienst voor één van de vele soorten zorginstellingen. Je hebt veel mogelijkheden om je loopbaan in te richten. Door de brede opzet van de opleiding heb je de mogelijkheid om met zeer veel verschillende zorgvragers en in een groot scala aan zorginstellingen te werken. Daarnaast kun je je specialiseren in diverse richtingen. Na het volgen van interne of aanvullende opleidingen kun je bijvoorbeeld gaan werken als intensive care verpleegkundige, ambulanceverpleegkundige, kinderverpleegkundige of sociaal-psychiatrisch verpleegkundige. Maar ook meer leidinggevende functies, zoals praktijkopleider,  coördinator of hoofd-verpleegkundige behoren tot de mogelijkheden.

Wat zijn de belangrijkste competenties?

  • Samenwerken. Zorg verlenen doe je meestal niet in je eentje: je werkt veel samen met collega's en andere hulpverleners, zoals artsen, fysiotherapeuten en diëtisten. Tijdens je opleiding besteed je veel aandacht aan de ontwikkeling van vaardigheden op het gebied van samenwerking.
  • Sociale en communicatieve vaardigheden. Tijdens de opleiding leer je hoe je je mondeling goed kunt uitdrukken. Niet alleen in het contact met patiënten en hun familieleden, maar ook met collega’s. Je krijgt bijvoorbeeld les in vaardigheden als overleggen, luisteren, vragen stellen en mensen geruststellen.
  • Zelfstandig werken. Als verpleegkundige moet je heel zelfstandig kunnen werken. Je draagt daarbij een grote verantwoordelijkheid, want je zorgt voor mensen die dat (tijdelijk) niet zelf kunnen.
  • Integriteit en inlevingsvermogen. Als verpleegkundige is het belangrijk dat je respect toont voor je patiënten. Je moet oog hebben voor hun wensen en gevoelens en je in hun situatie kunnen inleven. Soms moet je veel geduld hebben, op andere momenten moet je juist zeer snel en alert kunnen handelen.
  • Goede motoriek en verpleegtechnisch inzicht. Tijdens je studie leer je zorgvuldig met je handen werken. In de praktijklessen oefen je bijvoorbeeld hoe je een infuus moet aanleggen of hoe je iemand moet injecteren. Ook ontwikkel je verpleegtechnisch inzicht, namelijk door de theorievakken in de praktijk toe te passen. Je leert zo begrijpen waarom je iets doet (wat er medisch gezien precies gebeurt) en wat de gevolgen van de handeling zijn voor de patiënt.

Hoe lang duurt het?

Je kunt de mbo-4-opleiding Verpleegkunde op twee manieren volgen: via de beroepsbegeleidende leerweg (BBL, werken en leren) en via de beroepsopleidende leerweg (BOL, leren en stage lopen). In beide gevallen duurt de opleiding vier jaar.

Vrijstellingen

In bepaalde gevallen is het mogelijk de opleiding verkort (met vrijstelling voor een aantal vakken) te volgen. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer je in het bezit bent van een diploma MDGO VZ (lang) en MDGO VP of als je al over (vrijwilligers)ervaring beschikt. Je kunt namelijk je ervaringen door middel van een EVC-procedure (Erkenning van Verworven Competenties) laten beoordelen. Je kunt je voor een EVC- procedure aanmelden bij een ROC. Aan het volgen van een EVC-procedure zijn wel kosten verbonden.

Wat doe je tijdens de opleiding?

Tijdens de opleiding leer je hoe je zelfstandig verpleegkundige handelingen kunt uitvoeren in verschillende zorgsituaties, hoe je de zorgverlening kunt coördineren en organiseren en hoe je zorgvragers kunt begeleiden. De beroepspraktijkvorming vormt een belangrijk onderdeel van de opleiding. Daarin doe je ervaring op en breng je in praktijk wat je op school hebt geleerd. Volg je de beroepsopleidende leerweg, dan besteed je zo'n 20 procent van je studietijd aan praktijk in de vorm van stages. Kies je voor de beroepsbegeleidende leerweg, dan ben je minimaal 60 procent van de studietijd werkend aan het leren.

De mbo-opleiding Verpleegkunde op niveau 4 maakt onderdeel uit van het samenhangend opleidingsstelsel Verzorgende en Verpleegkundige beroepen. Dit houdt in dat je tijdens de opleiding relatief gemakkelijk van leerweg kunt switchen (van BOL naar BBL en andersom). Als je de opleiding te zwaar vindt, kun je met vrijstellingen naar de mbo-3-opleiding Verzorgende. Heb je je mbo-4-diploma op zak, dan kun je eveneens met vrijstellingen naar de hbo-opleiding Verpleegkunde waar je wordt opgeleid tot verpleegkundige op niveau 5.
Na de afronding van de opleiding wordt je diploma ingeschreven in het BIG-register (Beroepen Individuele Gezondheidszorg). Dit register bevat alle personen die binnen de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg hun vak uitoefenen. Het BIG-register bewaakt het aantal uren dat je binnen je vak werkzaam bent, om op die manier patiënten en cliënten te garanderen dat je over de juiste hoeveelheid ervaring beschikt en terecht ingeschreven staat.

Welke toelatingseisen zijn er?

Je kunt deze opleiding aan een groot aantal ROC’s volgen. Je hebt toegang tot de opleiding als je in het bezit bent van één van de volgende diploma's of bewijzen:

  • Vmbo. Je wordt met elk van de vier sectoren Techniek, Zorg en Welzijn, Economie en Landbouw toegelaten. Je hebt één van de volgende leerwegen nodig: de theoretische, de gemengde of de kaderberoepsgerichte leerweg.
  • Lbo/vbo
  • Mavo. Je hebt toegang tot de opleiding als je in het bezit bent van een mavo-diploma met zes vakken op D-niveau. Sommige onderwijsinstellingen laten je ook toe als je vijf vakken op D-niveau en één vak op C-niveau hebt behaald.
  • Overgangsbewijs van 3 naar 4 havo/vwo

Bij veel ROC's is het overigens gebruikelijk dat je wordt uitgenodigd voor een intakegesprek voordat je aan de opleiding begint.

BBL?

Als je de opleiding via de beroepsbegeleidende leerweg wilt doen, moet je niet alleen voldoen aan de opleidingseisen, maar ook een relevante werkplek hebben bij een erkend leerbedrijf. Je moet hier zelf voor zorgen. Dit betekent dus dat je zelf moet solliciteren bij een instelling waar je wilt gaan werken, bijvoorbeeld in een ziekenhuis, psychiatrische instelling of een instelling voor ouderen. Veel ROC's kunnen bemiddelen tussen jou en het leerbedrijf. Vraag ernaar bij het ROC van jouw keuze.

Hoe kom je erachter of de opleiding bij je past?

Ga eerst bij jezelf na in hoeverre je de volgende vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden:

  • Vind je het leuk om voor mensen te zorgen?
  • Ben je in staat een grote verantwoordelijkheid te dragen?
  • Werk je graag samen met collega’s?
  • Wil je werk doen waarbij je je hoofd, handen en hart moet gebruiken?
  • Kun je goed zelfstandig werken?
  • Kun je goed organiseren?
  • Beschik je over een flinke portie geduld en kun je je goed inleven in anderen?
  • Ben je snel en alert?
  • Ben je lichamelijk en geestelijk opgewassen tegen de zware kanten van de verpleging (veel tillen, lastige patiënten of hun familie, aangrijpende situaties en noodgevallen)?
  • Ben je niet vies van 'vuile klusjes' als het opruimen van bloed, urine en poep? Schrik je bovendien niet terug voor het verplegen van verwondingen en dergelijke?

Heb je de meeste vragen met ‘ja’ beantwoord, dan zou dit wel eens een opleiding voor jou kunnen zijn. Spreekt dit je allemaal aan, maar ben je nog niet zeker, ga dan eens naar een voorlichtingsavond of bel met een studieadviseur om meer duidelijkheid te krijgen over je keuze.

Welke hbo-opleiding sluit op deze opleiding aan?

Ben je na het behalen van je diploma school nog niet beu, dan kun je doorstromen naar de hbo-opleiding Verpleegkunde. Je wordt dan opgeleid om meer verantwoordelijker, complexer en preventieve/voorlichtende werkzaamheden uit te oefenen. Met je mbo-vooropleiding kun je daar met vrijstellingen instromen. Deze opleiding duurt dan nog maar maximaal drie jaar. Spreekt het werken bij de ambulancedienst, spoedeisende hulp of in de operatiekamer je aan, dan kun je ook denken aan de hbo-opleiding Medische Hulpverlening.

Verschillen mbo- en hbo-verpleegkundige?

Als mbo-verpleegkundige ben je meer op de praktijk gericht; je werkt meer op basis van standaarden dan een hbo-verpleegkundige. Je mag bepaalde verpleegtechnische handelingen uitvoeren, zoals het aanleggen van infusen. Je mag niet zelf doseringen aanpassen of de toedieningsvorm wijzigen. Als je vindt dat daar wel aanleiding voor is, dan moet je overleg plegen met een arts. Veel van de handelingen die je verricht worden gecontroleerd door een collega. Dat is vastgelegd in protocollen. Als hbo-verpleegkundige word je bij meer complexere zorgvragen ingezet en pas je meer wetenschappelijke kennis toe.

Aanbevolen links

  • Op YouChooz, een informatieve site over beroepen en opleidingen in welzijn en gezondheidszorg, vind je meer informatie over de mbo-opleiding Verpleegkunde en het beroep van mbo-verpleegkundige. Je vindt er bijvoorbeeld een overzicht van verpleegkundigen die jou graag meer vertellen over hun opleiding en werkzaamheden.

Auteur: Marieke van Oosterhout

Je bent hier: Home Opleiding Studies in Gezondheid, Sport en Bewegen Mbo-4-opleiding Verpleegkunde