Werken in het buitenland: van droom naar werkelijkheid

Droom je van een baan als accountant in Londen? Of ga je liever aan de slag als verpleegkundige in een vluchtelingenkamp in Oeganda? Hoe zorg je ervoor dat het niet bij fantaseren alleen blijft en hoe voorkom je dat je ultieme droom niet uitmondt in een nachtmerrie? Een goede voorbereiding is een belangrijke voorwaarde voor een succesvol buitenlands avontuur.

Internationale aspiraties

Heb je internationale aspiraties, dan doe je er goed aan om al tijdens je opleiding de nodige buitenlandervaring op te doen. Je kunt bijvoorbeeld één of meerdere stages in het buitenland lopen of een tijdje gaan studeren aan een buitenlandse universiteit. Dit heeft verschillende voordelen:

  • je leert een vreemde taal
  • je komt in aanraking met een andere cultuur
  • je ontdekt of het leven in een ander land iets voor je is 
  • je bouwt een internationaal netwerk op, wat in een later stadium handig kan zijn wanneer je na je afstuderen in den vreemde een baan zoekt. 

Past het bij je?

Het klinkt leuk en spannend: werken in Hong Kong, New York of Kaapstad, maar het betekent ook dat je je oude vertrouwde leventje - tijdelijk of definitief - achterlaat en een nieuw bestaan moet opbouwen zonder vrienden en familie in de buurt. Daar heb je eigenschappen voor nodig als: zelfvertrouwen, durf, doorzettingsvermogen, aanpassingsvermogen en goede sociale en communicatieve vaardigheden. Je moet openstaan voor andere normen en waarden en accepteren dat niet alles gaat zoals je in Nederland gewend bent. Wanneer je al een brok in je keel krijgt bij de gedachte dat je niet meer spontaan bij je ouders op de koffie kunt, bruine boterhammen met kaas moet gaan missen en je maten van de voetbalclub niet meer wekelijks zult treffen, is het goed om jezelf af te vragen of een buitenlandavontuur echt iets voor je is en je niet liever op werkvakantie of wereldreis wilt.

En een niet onbelangrijk detail: jij kunt een buitenlands avontuur wel zien zitten, maar geldt dit ook voor je partner? Je moet er met z’n tweeën voor gaan anders werkt het niet. Als een van de twee zich ongelukkig voelt, komt de relatie en daarmee de kans op een succesvol verblijf flink onder druk te staan. Dit geldt nog meer wanneer je kinderen hebt. Verhuizen van de ene naar de andere plaats is al ingrijpend voor een kind, de verhuizing naar een ander land heeft nog meer impact.

Naast de emotionele kanten, moet je ook rekening houden met een groot aantal praktische zaken die je moet regelen. Denk bijvoorbeeld aan je pensioen, AOW en belastingen. Heb je kinderen, dan moet je op zoek naar een geschikte school.

Je profiel in kaart brengen

Als je ervan overtuigd bent dat werken in het buitenland echt iets voor je is en je eventuele gezinsleden ook overstag zijn, is het verstandig om al je kennis, competenties en vaardigheden goed in kaart te brengen in je cv. Stel een Europass-cv op als je weet dat je in Europa aan de slag wilt. Het Europass-cv is een set gratis documenten in alle Europese talen, waarmee je je vaardigheden en talenten kunt laten zien. Het is een cv dat er in heel Europa hetzelfde uitziet en op dezelfde manier wordt gebruikt.

Heb je een reguliere opleiding gevolgd en wil je buiten Nederland aan de slag, informeer dan of je diploma’s geldig zijn in het land waar je naartoe wilt. Soms gelden aanvullende eisen voor het beroep waarin je wilt werken. Het is verstandig om je diploma te laten waarderen. Op deze manier kun je beter inschatten je of je geschikt bent voor een bepaalde baan en voor een potentiële werkgever is duidelijk op welk niveau je bent afgestudeerd. De twee instanties die je in Nederland verder kunnen helpen bij de erkenning van je diploma's zijn Nuffic en de Informatie Beheer Groep.

Informatie inwinnen

Nu je je kennis en vaardigheden in kaart hebt gebracht, komt het erop aan dat je uitzoekt welke internationale organisaties bij jouw profiel passen. Sommige organisaties - de Europese Unie bijvoorbeeld - stellen keiharde eisen aan je opleidingsniveau. Wil je daar als beleidsmedewerker aan de slag, dan moet je minimaal een academische opleiding hebben afgerond. Met een hbo-diploma op zak heeft het geen zin om op die functie te solliciteren.

En hoe lang wil je naar het buitenland? Voor een aantal jaren of is een project van een aantal maanden voldoende? Een goede opstap voor een internationale carrière is een traineeship bij een internationale organisatie. Tijdens je traineeship bouw je een internationaal netwerk op en je loopt kans als expat te worden uitgezonden naar het buitenland. De voordelen hiervan zijn het gemak en de zekerheid; je werkgever betaalt de verhuizing, regelt veel papierwerk en verzorgt de huisvesting. Wil je weer terug naar Nederland, dan is het relatief eenvoudig om terug te keren. Een traineeship is niet voor iedereen weggelegd; aan trainees worden hoge eisen gesteld. Vandaar dat alleen talentvolle afgestudeerden voor een traineeship in aanmerking komen.

Vraag je ook af in welk land of welke landen je zou willen werken. Internet vormt bij deze zoektocht een onuitputtelijke bron van informatie. Als je precies weet waar je wilt werken, kun je een kijkje nemen op de website van de gewenste werkgever. Vaak beschikken deze over speciale wervingssites waarop je actuele vacatures kunt vinden.
Daarnaast kan je natuurlijk ook meer gericht zoeken naar een baan in het land van jouw voorkeur, bijvoorbeeld door sites van werving- en selectiebureaus te raadplegen of in de bibliotheek personeelsadvertenties in de kranten en magazines van dat land door te nemen. Maak ook gebruik van de eventuele contacten die een Nederlandse beroepsvereniging heeft met buitenlandse zusterverenigingen en vergeet oud-studiegenoten niet. Je bent alweer een stap verder in je zoektocht als je via via ergens binnen kunt komen. Vaak kun je voor inlichtingen ook terecht bij ambassades of consulaten.

Solliciteren

Wanneer je een functie hebt gevonden die je bijzonder aanspreekt is het heel verleidelijk om meteen in de pen te klimmen. Wacht daar nog even mee en verdiep je eerst in de sollicitatiemores die geldt voor het land waar je wilt werken. In elke land verwachten ze weer iets anders van je. In Duitsland is het gebruikelijk om kopieën van diploma's en examenresultaten, getuigschriften van werkgevers en andere nuttige documenten mee te sturen en in Frankrijk verwachten ze een handgeschreven brief. In het artikel buitenlandse sollicitatie-etiquette hebben we de belangrijkste aandachtspunten voor je op een rijtje gezet. 

Een baan gevonden

Na een inspannende sollicitatieprocedure heb je te horen gekregen dat ze het wel zien zitten met jou. Er breekt nu een tijd aan dat er veel op je afkomt, want je moet ervoor gaan zorgen dat je daadwerkelijk naar het buitenland kunt verhuizen. Zeker wanneer je samen met je gezin gaat, komt er behoorlijk veel regelwerk bij kijken. Ga je naar een land binnen Europa, dan is dit niet heel lastig. De regels en wetten over wonen en werken voor Europeanen binnen Europa zijn redelijk soepel. Maar ga je buiten Europa, dan krijg je te maken met veelal strenge procedures. Je eventuele werkgever en de ambassade van het land waar je naartoe verhuist, kunnen je hierbij helpen.

Is alles geregeld, rest nog maar één ding: je koffers pakken en hop het vliegtuig in: vol goede moed je droom achterna. 

Aanbevolen boek

  • Gansevoort, M. en I. Herbers, Hoe word ik een expat? Uitgeverij Lannoo.

Aanbevolen websites

Auteur: Marieke van Oosterhout

Je bent hier: Home → Carrière → Internationaal carrière maken → Werken in het buitenland: van droom naar werkelijkheid