Ergotherapeut

Als ergotherapeut bedenk je praktische oplossingen voor mensen die door een ziekte of handicap niet (meer) alles kunnen. Aanpassingen in huis, handige hulpmiddelen voor in de keuken, gereedschappen om de computer te kunnen bedienen: je bedenkt oplossingen voor beperkingen waar je cliënt tegenaan loopt. Om dat te kunnen moet je vindingrijk zijn en ook handig.

Wat doet een ergotherapeut?

Samen met de cliënt werk je aan praktische oplossingen voor moeilijkheden die deze persoon ondervindt in de dagelijkse dingen. Oplossingen kunnen variëren van het geven van training, bijvoorbeeld in het (weer) leren aankleden, of (weer) leren eten, tot praktische hulpmiddelen, zoals speciaal schrijfgerei, aangepast bestek en keukengerei.

Je cliënten hebben lichamelijke en/of geestelijke beperkingen. Deze beperkingen kunnen aangeboren zijn of het gevolg zijn van ziekte of een ongeval. Het doel van een ergotherapeut is mensen te helpen (weer) zo zelfstandig mogelijk te functioneren.

De oplossingen die je als ergotherapeut bedenkt, verschillen van persoon tot persoon. Je levert dus voor iedereen maatwerk. Natuurlijk geef je ook advies over standaardoplossingen, zoals de aanschaf van een rolstoel of aangepast meubilair.

Waar werk je als ergotherapeut?

Ergotherapeuten zijn vaak verbonden aan een zorginstelling, bijvoorbeeld een revalidatiecentrum of een instelling waar mensen begeleid wonen. Daar maak je dan deel uit van een multidisciplinair team en overleg je veel met verpleegkundigen, artsen en andere paramedici.

Werk je graag met kinderen, dan kun je soms terecht op scholen voor gehandicapte kinderen of een medisch kinderdagverblijf. Ook ouderen vormen een belangrijk doelgroep voor ergotherapeuten. Via thuiszorginstellingen of woonvormen voor ouderen heb je met deze mensen te maken.

Soms is een ergotherapeut werkzaam bij de gemeente. Je bent dan verantwoordelijk voor het stellen van indicaties of het regelen van aanpassingen in woonhuizen. Aanvullende kennis over wet- en regelgeving en de bouw is dan belangrijk.

Er zijn ook ergotherapeuten met een eigen praktijk. Daar kunnen mensen terecht voor advies en oplossingen.

Wat is je plaats in de organisatie?

Wie je collega's zijn en met wie je samenwerkt is afhankelijk van de plaats waar je werkt. Werk je in een zorginstelling, dan zul je vaak deel uitmaken van een heel team zorgverleners. Je hebt dan regelmatig overleg over het te volgen behandel- en (re)activeringsplan.

Werk je bij een gemeente, dan zul je vaak fungeren als spin in het web om allerlei partijen bij elkaar te brengen en zo te zorgen dat de noodzakelijke aanpassingen worden uitgevoerd of de juiste hulpmiddelen worden verstrekt.

Heb je een eigen praktijk, dan ben je eigen baas. Dat betekent dat je behalve het eigenlijke ergotherapeutische werk ook veel dingen moet regelen rondom administratie, naamsbekendheid en onderhoud van de praktijkruimte, enzovoort.

Welke competenties moet je in huis hebben?

  • Inlevingsvermogen. Mensen komen bij je met allerlei beperkingen. Je moet je kunnen inleven in wat ze wel en niet kunnen.
  • Goed kunnen observeren. Niet alle cliënten zullen goed kunnen verwoorden tegen welke problemen ze aanlopen. Door te kijken hoe mensen in hun dagelijks leven functioneren en te luisteren naar hun verhaal kom je erachter wat niet lukt en wat de wensen zijn.
  • Analytisch vermogen. Problemen zijn vaak niet wat ze lijken. Je moet goed kunnen analyseren wat het probleem precies is, zodat je ook een juiste oplossing kunt verzinnen die echt werkt in de praktijk. Als een rolstoelgebruiker ineens moeite zegt te hebben met een laag drempeltje in huis terwijl dat voorheen niet zo was, dan kun je concluderen dat de drempel weg moet. Maar je kunt ook eerst kijken of er niet iets schort aan de kracht van die persoon om de rolstoel te bedienen of dat er iets mis is met de rolstoel zelf. Een zachte band of een slechte accu kunnen al veel problemen geven!
  • Creativiteit. Elk probleem vergt een eigen antwoord. Voor de meeste problemen bestaat geen standaardoplossing. Die moet jij als ergotherapeut verzinnen. Daar heb je dus een behoorlijke dosis creativiteit voor nodig.
  • Goede communicatieve vaardigheden. Je moet mensen zo ver zien te krijgen dat ze de aangedragen oplossing ook echt gaan gebruiken. Je moet hen dus goed kunnen motiveren. Daarvoor is het belangrijk dat je helder communiceert. De werking van hulpmiddelen moet duidelijk zijn, en mensen moeten vertrouwen kunnen hebben in wat je aandraagt.
  • Je moet zowel zelfstandig als in een team kunnen werken. Je gaat zelfstandig op bezoek bij mensen en bedenkt de oplossingen die nodig zijn. Tegelijk moet je kunnen samenwerken in een team van mensen uit andere disciplines om de voorgestelde oplossingen ook echt ten uitvoer te brengen.
  • Technisch inzicht en tekenvaardigheid. De oplossingen die je bedenkt maak je vaak niet zelf. Hulpmiddelen worden dikwijls gemaakt door een technicus (een metaalbewerker, een elektronicus of een orthopedisch instrumentmaker). Als ergotherapeut moet je de door jou bedachte oplossingen kunnen tekenen en kunnen toelichten aan de technici. Daar heb je o.a. tekenvaardigheid en ruimtelijk inzicht voor nodig.

Wat onderscheidt een topergotherapeut van een gewone ergotherapeut?

Een topergotherapeut:

  • is gespecialiseerd. Hij/zij legt zich toe op bepaalde categorieën cliënten (kinderen, ouderen, een bepaalde groep gehandicapten), bepaalde functiebeperkingen of een specifieke soort hulpmiddelen.
  • of is juist heel breed georiënteerd. Deze ergotherapeut is uiterst creatief en heeft een groot netwerk om zich heen van vaklieden die de verzonnen oplossingen ook daadwerkelijk kunnen maken.
  • kan goed afstand bewaren. Voor alle beroepen in de zorg is afstand bewaren een belangrijke competentie. Wie dat goed kan, loopt minder risico om na verloop van tijd last te krijgen van stressklachten.
  • blijft bij in het vak. Er zijn regelmatig nieuwe hulpmiddelen. Wie bijblijft en investeert in nieuwe technieken en methoden, houdt het vak op peil, maar haalt daar ook zelf meer voldoening uit.

Hoe word je ergotherapeut?

Om ergotherapeut te worden moet je een hbo-opleiding Ergotherapie doen. De opleiding wordt aangeboden aan een beperkt aantal hbo-instellingen. Je kunt de opleiding alleen in voltijd doen.

Wat zijn je carrièremogelijkheden?

  • Je kunt je gaandeweg specialiseren op bepaalde categorieën cliënten (kinderen, ouderen, mensen met een bepaalde handicap).
  • Je kunt je kennis toespitsen op bepaalde hulpmiddelen (je weet alles van rolstoelen en welke maatwerkaanpassingen er mogelijk zijn).
  • Je kunt ook in meer generalistische functies terecht: als adviseur bij de gemeente voor bouwkundige aanpassingen in huis, of als afdelingshoofd in een zorginstelling.

Er zijn diverse nascholingscursussen op deze terreinen te volgen. Wel is het verstandig eerst de nodige werkervaring op te doen. Eventueel kun je ervoor kiezen via uitzendbanen op verschillende plekken te werken, zodat je ervaring opdoet in diverse werkomgevingen. Er is een aantal vacaturebanken speciaal gericht op ergotherapeuten, waar je eventueel tijdelijke banen vindt.

Wil je je theoretisch verder bekwamen in het vakgebied, dan kun je de wo-master European Master of Science in Occupational Therapy (master in Ergotherapie) doen of een andere vervolgopleiding doen.

Welke beroepen lijken erop?

Aanbevolen websites

Auteur: Ysolde Bentvelsen

Je bent hier: Home → Beroep → Functies in de Gezondheidszorg → Paramedisch → Ergotherapeut