Tussenevaluatie loopbaanadviestraject Susanne Biemans en Siebrich

Wat was de vraag van Siebrich?

"Ik wil een heel andere richting op, maar hoe pak ik dat aan en kan ik dat wel?" De vraag van Siebrich is urgent geworden ze voor het eerst ruimte kreeg om voor zichzelf te kiezen. Tot nu toe heeft ze zich ondergeschikt gemaakt aan anderen, bijvoorbeeld haar gezin en de omstandigheden. Nu wil ze de ruimte die ze krijgt goed benutten.

Wat ik in het kennismakingsgesprek al merkte is dat er een groot verschil is tussen wat ze heeft gedaan en wat ze nu wil, al weet ze nog niet precies wat dat dan is. Daarom is er veel tijd nodig om wat ze wil in kaart te brengen. Doel van de gesprekken is te ontdekken welk toekomstscenario het beste bij haar past en volgens welk stappenplan ze dit kan realiseren. Het eerste deel moet leiden tot een positieverklaring: dit ben ik en dit kan ik. In het tweede deel gaat het om de keuze van een richting: in wat voor baan of soort werk komen haar mogelijkheden en wensen samen. Dus het doel is nog niet een concrete nieuwe baan vinden. Dat doel hebben we samen afgesproken.

Welk traject past goed bij haar vraag?

Ze heeft in elk geval een heel gestructureerde aanpak nodig. Siebrich is iemand die al heel hard bezig was met zelfonderzoek, een enorme denker. Door alle impressies en bij elkaar gesprokkelde ideeën kan ze de weg kwijtraken. Daarom heeft ze van mij structuur nodig. Ook in onze sessies praat ze heel veel. Ze wil ook alle details vertellen en daarin kan ze verzanden en de grote lijn kwijtraken. Ook in het gesprek bied ik dus veel structuur.

Ik kijk na elk gesprek wat ze als volgende stap nodig heeft. Iedereen heeft immers zo zijn voorkeuren voor een bepaald soort oefeningen. Die moet ik onderzoeken. Toch heb ik juist in het begin NIET haar voorkeur gevolgd, maar haar in een structuur gedwongen. In de tweede helft mag ze meer associatief gaan werken, maar het moet wel ergens toe blijven leiden. En we moeten een lijn vasthouden. Ook moet ze heel concrete resultaten meekrijgen, bijvoorbeeld die positieverklaring en dat stappenplan.

We zijn begonnen met een terugblik op haar cv: hoe is ze in de ene na de andere baan terechtgekomen? Waarmee is ze succesvol geweest? Wat daaruit komt, geeft een beeld van haar kwaliteiten en vaardigheden, want die in kaart brengen moet de volgende stap zijn. Die inventarisatie pakken we ook gestructureerd aan: ik heb haar een lijst van eigenschappen laten zien. Daaruit moest ze, als huiswerk, een top 5 van kwaliteiten maken en die ook met anderen bespreken, met haar man bijvoorbeeld en een goede vriendin.

Die concentratie op haar kwaliteiten vond ze fijn. Ze was verrast door wat ze van anderen hoorde. Ze weet dat ze niet dom is. Maar dat anderen haar juist intelligent noemen, terwijl haar werk en opleiding daar niet onmiddellijk van getuigen, heeft haar blij verrast. Wat haar echt van haar stuk bracht is dat ze van anderen hoorde dat ze duidelijk kwaliteiten heeft om te werken met mensen: luisteren bijvoorbeeld en typische kwaliteiten voor schoolmaatschappelijk werk. Wat ze van zichzelf vond, had ze zelf nog nooit zo scherp opgeschreven.

Naast de kwaliteiten kijken we ook naar de vaardigheden. In het boek Welke kleur heeft mijn parachute staat een lijst van werkwoorden die voor vaardigheden staan. Daaruit moest ze ook inventariseren wat het meest bij haar hoort.

Naast deze opdrachten moet ze ook vijf succesverhalen schrijven. Dat zijn verhalen over activiteiten waar ze zelf trots op is, drie uit het werk en twee uit haar privéleven. Daarin moet ze haar eigen rol helemaal centraal stellen. Vervolgens gaat ze beoordelen welke kwaliteiten en vaardigheden ze daarin heeft benut. Dat vergelijken we dan met de lijstjes van kwaliteiten en vaardigheden die ze eerder heeft gemaakt, want het is goed om zowel naar de overeenkomsten te kijken, als bevestiging van haar zelfbeeld, maar ook goed om over de verschillen te praten. Zijn er kwaliteiten die je wel hebt maar nooit gebruikt? En, heb je kwaliteiten die je nog niet van jezelf hebt onderkend?

Hoe organiseer je het traject?

Er zitten twee weken tussen elk gesprek. We zijn begonnen met een kennismakingsgesprek en daarna heb ik meteen huiswerk meegegeven. Dat was het terugkijken op haar cv. Na het tweede gesprek heb ik het scoren van de kwaliteiten- en vaardighedenlijst als opdracht meegegeven. In het derde gesprek hebben we die besproken. En nu werkt ze aan de succesverhalen en kijkt ze naar de carrièreankers. Die komen in het vierde gesprek aan de orde. Met het bespreken van die ankers maken we de stap van 'Wat kan ik?' naar 'Wat wil ik?'.

Waarom is het belangrijk om het zo stap-voor-stap aan te pakken en niet meteen een andere baan te gaan zoeken?

Voor iedereen die twijfelt over zijn loopbaan is het belangrijk om eerst zelfkennis te verwerven, want die biedt je focus. Het is de beweging van binnen naar buiten. Anders ga je hapsnap te werk. Je ziet dan een advertentie en stort je daar zomaar op zonder dat je weet waarom. Dan ben je niet doelgericht en het maakt je profiel en presentatie naar werkgevers wazig. Siebrich heeft al veel zelfkennis, maar in de eerste stappen moet daar wel ordening in gebracht worden.

En waarom heeft ze jou nodig?

Buiten het feit dat ik haar naar resultaten leid, de positieverklaring, het toekomstscenario en het stappenplan, is mijn rol ook om haar een 'feelgood-gevoel' te geven. In elk traject is dat van belang, maar in het bijzonder voor Siebrich omdat ze veel onder haar niveau heeft gewerkt. En als ze op zoek gaat naar een baan moet ze kunnen verantwoorden dat ze het wel kan, terwijl ze het in vorige banen nog nooit heeft laten zien. Daarom laat ik haar veel positieve zaken benoemen.

Benieuwd naar hoe Siebrich het loopbaanadviestraject ervaart? Lees haar ervaringen in het forum van Carrièretijger.

Waar denk je dat Siebrich gaat uitkomen?

Ik heb al wel een indruk van de carrièreankers die voor haar van belang zijn: dienstverlening, een goede balans tussen werk en privé, maar naar de derde ben ik nieuwsgierig. Het is geen eenvoudig verhaal. 'Wat wil ik?' kan niet los gezien worden van de realiteit. Je moet ook de mitsen en maren in kaart brengen. Het privéleven heeft zo veel invloed op loopbaankeuzes. Hoe groot je inkomensverantwoordelijkheid is bijvoorbeeld. Dat kan ook tijdens een traject veranderen. Ik neem die praktische zaken in de gesprekken al wel mee.

Welke verwachtingen heeft Siebrich?

Ze wil veel steun, in brede zin. Ze wil toetsen of kan wat ze denkt te willen en welke kant het dan precies moet zijn. Het besluit om op reis te gaan is er al, maar ze heeft sturing nodig bij het volgen van de route. Ze verwachtte dat ik haar met veel nieuwe informatie over haarzelf zou confronteren, maar dat voelt ze nog niet zo. Ze heeft besloten ruimte te claimen om aan zichzelf te werken en ze verwacht dat daardoor en door mijn begeleiding een onverwacht antwoord naar boven komt, maar zo is het niet. Ze heeft al heel veel zelfkennis en veel over zichzelf nagedacht. Voor het resultaat is dat een voordeel, maar voor het snelle succesgevoel kan het een tegenvaller zijn, omdat de verrassingen niet zo groot zijn.

En hoe zal dat gaan in de tweede helft?

De komende fase ('wat wil ik') wordt anders, want dan komen er meer verrassingen. Ik ga dan geleide fantasieoefeningen doen, dat zijn vrijere oefeningen. Die zullen Siebrich ook wel beter liggen. 'The logical levels' bijvoorbeeld. Je begint dan op één plek in de ruimte waar je in je fantasie om je heen kijkt en vragen beantwoordt als:

• Wat is je werkomgeving?
• Wat zie je daar?
• Welke activiteiten doe je daar?
• Welke kwaliteiten benut je?
• Welke waarden kun je erin uiten?
• En ten slotte de vraag: waartoe doe je het, wat is je missie in je leven?

Je gaat dus steeds een stap hoger om uiteindelijk uit te komen bij de zingeving. Wat is het doel in je leven? Dat is eigenlijk voor iedereen een heel moeilijke vraag. Zelf heb ik daar ook nog geen definitief antwoord op geformuleerd. Als loopbaanadviseur heb je ook de wijsheid niet in pacht. Als je je levensdoel hebt geformuleerd, loop je de trap weer af en kijk je op elk niveau of de antwoorden die je op de vragen hebt gegeven nog in overeenstemming zijn met antwoorden die je op een hogere tree hebt gegeven.

Een wat praktischer oefening is een tijdcirkel tekenen. Daarmee ontdekt ze hoe ze idealiter haar tijd wil indelen. Je verdeelt een cirkel in taartpunten. Elke punt is een aspect van het haar leven. Welk stuk van de tijdtaart gaat naar het gezin, welk naar werk, leren, sociale dingen? En dan vergelijken we de ideale cirkel met de huidige cirkel. Waar zitten de fricties en wat kun je veranderen in de organisatie van je leven?

Ook ga ik haar vragen ten minste drie toekomstscenario's te schrijven. Die moet ze mij vervolgens vertellen, want haar non-verbale gedrag geeft mij ook veel informatie over haar wensen. Ik kan zien waarvan ze gaat stralen.

Is zij representatief voor een bepaald soort loopbaantwijfelaars?

Ik vind haar vraag wel bijzonder, en vooral dapper, omdat ze al zo lang haar leven in het teken van anderen heeft gesteld en nu tijd voor zichzelf neemt en daarvoor wil gaan. Daarom vind ik haar een bijzonder mens.

Ze zou uit kunnen komen bij het besluit om een eigen praktijk te beginnen, bijvoorbeeld als reiki-therapeut, maar dat moeten we afwachten.

Auteur: Isabelle Langeveld