Met de adviseur naar de ideale baan

Een loopbaanadviseur onderzoekt aan het begin van het begeleidingstraject vooral wie je bent en wat je wilt. Weet je in welke richting je op werkgebied gelukkig zou kunnen worden, dan ga je samen met de adviseur onderzoeken of je dat ook in de praktijk kunt bereiken.

Nog scherper stellen

Soms moeten er eerst nog een aantal opties afgestreept worden om je keuze wat scherper te krijgen. Kiezen uit tegenstellingen kan daarbij helpen:

• Wil je in een grote of kleine organisatie werken?
• Altijd buiten zijn of binnen werken?
• Veel reizen of lekker achter je bureau?
• Wil je in een commercieel bedrijf werken of liever bij een instelling die geen winst hoeft te maken?
• Wil je fulltime of parttime werken?
• Wil je dichtbij huis werken of maakt de reisafstand niet uit?
• Wil je verhuizen voor je baan of wil je dat absoluut niet?

Bedenk je ideale baan

Een oefening die Susanne Biemans haar cliënten vaak laat doen is het opstellen van een advertentie voor de ideale baan. Met een andere personeelsadvertentie als voorbeeld geef je dan een omschrijving van de missie van de organisatie. Je vermeldt

• Waar het bedrijf gevestigd is.
• Wat de naam van je functie is.
• Hoeveel uren per week je werkt.
• Hoe je takenpakket eruitziet.
• Wat de functie-eisen zijn.
• Hoe hoog het salaris is en wat de andere voorwaarden zijn.

Vervolgens kun je je gaan oriënteren op de arbeidsmarkt om jouw ideale baan met het aanbod te vergelijken.

Willen is kunnen?

Een goede adviseur zal zo'n ideaal snel willen toetsen aan de werkelijkheid én aan de privé-omgeving van de cliënt. Stel dat Theo, die we al eerder introduceerden in het artikel De adviseur helpt je bedenken wat je wilt, graag zijn werk wil maken van het opknappen van oude auto's. Theo krijgt dan de opdracht om uit te zoeken of daar wel vraag naar is, of er garages zijn die zich daarin specialiseren zodat hij daar kan solliciteren. Misschien wil hij liever voor zichzelf beginnen en kunstenaar worden en de hele dag schilderijen maken van auto's. Is daar brood mee te verdienen en wat vindt zijn partner van zo'n onzeker bestaan?

Dan ga je op zoek naar een realistisch beroep dat zoveel mogelijk kenmerken heeft van dat ideaal. Misschien wordt de cliënt door de begeleiding van de adviseur zo enthousiast dat hij zelf loopbaanadviseur wil worden. Dat idee kan hij gaan toetsen door met andere loopbaanadviseurs te praten om hen te vragen wat ze nu de leuke en minder leuke kanten van hun werk vinden. Hij kan een goed boek over het werk gaan lezen. Of hij kan de beschrijvingen van beroepen op Carrièretijger gaan lezen en meteen kijken hoe je een vacature vindt in dat beroep.

Het is ook belangrijk om zijn wensen voor te leggen aan mensen die hem goed kennen. Kunnen zij zich voorstellen dat hij dat gaat doen? Ook kan er nog eens getest worden hoe hij scoort op de belangrijkste competenties van dat beroep, zoals luisteren, resultaatgericht werken en empathie tonen.

Stappenplan maken

De stap van mbo naar hbo
Susanne Biemans vertelt over een loopbaanvraag van een medewerker bij de Luchtmacht: "Hij werkte als administrateur op mbo-niveau. Zijn afdeling zou gereorganiseerd worden, maar hij zou zelf waarschijnlijk wel kunnen blijven. Toch heeft deze ontwikkeling hem aan het denken gezet. Vroeger had hij al willen doorstuderen, maar het werd van thuis uit niet gestimuleerd en hij wilde destijds snel geld verdienen. Nu wilde hij wel graag verder in zijn beroep. Hij heeft toen na lang wikken en wegen gezegd: 'Ik bied mijn werkplek aan voor een collega als ik ondersteuning krijg bij het volgen van een opleiding en het vinden van een nieuwe baan.' Hij is toen heao gaan doen op kosten van de Luchtmacht. Hij heeft er langer over getwijfeld want hij was erg gehecht aan zijn zekerheid, dat was voor hem een belangrijk carrièreanker. Na een jaar zou zijn dienstverband eindigen en dan moest hij wel een andere baan hebben gevonden. Hij was bang dat hij het niet zou kunnen. Ik heb hem toen voorgehouden: 'Wat zijn nu aanwijzingen dat jij dat niet zou kunnen?' Toen hij meer zelfonderzoek had gedaan en die negatieve gedachten kwijt was, durfde hij het aan." 

Als het hem dan nog steeds aanspreekt, moet er een stappenplan komen dat Theo van hoofd werkvoorbereiding naar loopbaanadviseur brengt.

• Welke opleiding moet hij gaan doen?
• Kan hij solliciteren op een baan die een deel van die competenties in zich heeft?
• Wat kan hij in zijn vrije tijd gaan doen om zich er meer in te verdiepen? Misschien veel met zijn vrienden gaan praten over hún loopbaanwensen.
• Hoe kan Theo zijn leven zo inrichten dat hij werk en opleiding met elkaar kan combineren én plezier in zijn werk heeft, ook al is het nog niet de ideale baan?

De adviseur helpt je bij het maken van zo'n stappenplan en kan veel informatie over beroepen en opleidingen voor je verzamelen.

Niet uitstellen

Hoe langer iemand als Theo blijft twijfelen, hoe moeilijker het wordt om een nieuw doel te vinden. Als je lang uit het werk bent, is de kans groot dat je alleen maar onzekerder wordt over je eigen kunnen. Of je gaat steeds mooiere plannen maken die alsmaar onrealistischer worden. Als je alleen afwacht, gebeurt er niets. Je nieuwe doel komt nooit zomaar uit de lucht vallen. Je moet er heel intensief mee aan het werk. Daarom bedenkt een adviseur praktische opdrachten voor je waar je tijdens de gesprekken verslag over uit moet brengen.

Het voordeel van het inschakelen van een loopbaanadviseur is dat je daarmee de vaart erin houdt. Een nieuw begin is veel sneller gemaakt.

Hoe groter het gat in je cv wordt, hoe meer je hebt uit te leggen aan een nieuwe werkgever. Dan kun je nog beter een tijdelijke baan aannemen en je voornemen dat je ín die baan gaat uitzoeken welke soort taken en omstandigheden bij je passen. Je kunt er ook voor kiezen om even voor een wat lager salaris te gaan werken. Je stapt dan bijvoorbeeld in op een assistent-functie in het beroep dat je zo snel mogelijk op senior niveau wilt gaan doen. Het doel is dan vooral het opdoen van ervaring. Je moet ook weer niet met een veel lager salaris genoegen nemen, want dat vinden werkgevers ook weer vreemd.

Met een goed advies nu zelf aan de slag

Je hebt van tevoren afgesproken tot welk doel de begeleiding moet leiden. Dat kan zijn:

1. Ik weet wat ik wil en wat ik kan en ga nu zelfstandig solliciteren.
2. Ik ken mijn voordelen en mijn nadelen als mbo-instromer en ga me inschrijven voor een opleiding.
3. Ik wil ook hulp bij het vinden van de nieuwe baan en het hele sollicitatietraject.
4. Ik wil daarna ook nog coaching bij mijn werkuitvoering.

Het doel dat je gesteld hebt, bepaalt dus waar de begeleiding stopt. Je krijgt een dossier mee met alles wat je over jezelf en je gewenste baan en/of opleiding hebt gevonden en daarna moet je het zelf doen.

Met dank aan

• Susanne Biemans, zelfstandig loopbaanadviseur van Congruens
• Pierre Remijn, voorzitter van NOLOC en adviseur bij Hudson
• Bert Warners, voorzitter van het Register BKA en adviseur bij Geldergroep

Auteur: Isabelle Langeveld