Doorgroeien: starten als manager
Voor veel carrièretijgers de ultieme loopbaandroom: manager worden. Verantwoordelijk zijn, de koers bepalen en vaak ook een stap vooruit in salaris, secundaire arbeidsvoorwaarden en aanzien. Het klinkt een echte carrièretijger als muziek in de oren. Als manager de lijnen uitzetten en de medewerkers hierin meenemen vergt echter andere competenties dan de beste zijn in je vakgebied. De meeste mensen die aan een leidinggevende functie beginnen, maken fouten door gebrek aan ervaring, de neiging om het perfect te willen doen of doordat hun ego hen in de weg staat.
Valkuil: vrienden willen zijn met je medewerkers
Als manager wil je het liefst dat er binnen het team waaraan je leiding geeft een prettige sfeer heerst en dat je een goede relatie met elk teamlid hebt. Zeker als je medewerkers eerst je collega’s waren, kun je in een loyaliteitsconflict terechtkomen. Je nieuwe positie zorgt voor nieuwe verhoudingen op de werkvloer. Was je eerst ‘one of the guys’, nu ben je de baas, maak je deel uit van het management en ben je verantwoordelijk voor doelen, beleid en regels van de organisatie. Als manager moet je soms beslissingen nemen of slechtnieuwsgesprekken voeren die je niet door iedereen in dank zullen worden afgenomen. Te nauwe banden met collega’s kunnen de besluitvoering bemoeilijken. Dat is niet alleen wennen voor jou, maar zeker ook voor je collega’s. Een bepaalde mate van afstand bewaren is niet onverstandig. Ga met je mensen in gesprek en observeer, luister en analyseer. Leg uit wat je positie is, wat je standpunten zijn en wat je van hen verwacht. Dat vraagt om een luisterend oor, oprechte interesse in mensen en de durf om zowel naar de organisatie als naar het team verwachtingen uit te lokken en uit te spreken. Wees er dus op voorbereid dat je relatie tot een aantal collega’s zal veranderen en accepteer dit.
Valkuil: niet delegeren
Als manager heb je een eigen visie op de doelen die je wilt behalen en hoe je dit gaat doen. Vaak vergeten beginnende managers deze visie helder over te dragen en blijven ze bepaalde werkzaamheden zelf doen of controleren ze medewerker tot in den treure om er zeker van te zijn dat taken worden uitgevoerd zoals zij het voor ogen hebben. Was je eerst lid van het team waaraan je nu leidinggeeft, dan kun je de neiging hebben om werk over te nemen, je inhoudelijk tegen zaken aan te bemoeien en weinig taken te delegeren. Het gevolg hiervan is dat je je hiermee niet geliefd maakt en je jezelf er ook mee tekort doet. Doe een stapje terug. Vertel wat je doelen zijn, vertaal dit door naar de bijdragen van de leden en laat het operationele gedeelte in grote mate los. Gun je medewerkers een zekere mate van vrijheid, er zijn immers meerdere wegen die naar Rome leiden.
Valkuil: alle credits voor succes opeisen
Als baas van een afdeling ben je eindverantwoordelijke, maar dat wil niet zeggen dat je successen in je eentje hebt behaald. Echte leiders laten anderen schitteren. Geef complimenten voor goed werk. Jij bent de kartrekker, maar gun je medewerkers ook een plekje op het podium. En omgekeerd: wanneer er mislukkingen zijn, sta als manager voorop in de rij om tegenslagen te incasseren. Dat is ook managen.
Valkuil: jezelf voorbij lopen
In je drang om te laten zien wat je waard bent, kun je de neiging hebben om jezelf koste wat kost te bewijzen en alles perfect te willen doen. Enthousiasme en ambitie zijn nodig om je nieuwe functie als manager vorm te geven, maar doseer je perfectionisme en sta jezelf toe om fouten te maken. Leg de lat niet te hoog en eis niet te veel van jezelf en van anderen. Je kunt anders flink teleurgesteld raken. Je kunt echt niet alles meteen goed doen en het zal je niet lukken om problemen die al jaren spelen binnen een paar maanden op te lossen. En onthoud: stress is managers niet vreemd en de wijze waarop je daarmee omgaat laat zien of je de zwaarte van de functie aankunt.
Valkuil: Je als een heilige gedragen
Managen is een vak op zich. Het kunstje leer je niet uit een boekje of in een workshop. Je moet vlieguren maken en met vervelende en kritieke situaties leren omgaan. Uiteraard mag je rolmodellen hebben, maar kijk hoe je de kwaliteiten die je in deze personen bewondert kunt integreren in jouw eigen persoonlijkheid. Schroom niet om een coach of mentor in te schakelen met wie je over lastige kwesties kunt praten. Of iemand in een vergelijkbare functie. Ontwikkel een goed zelfbeeld. Weet wat je kunt leren en weet wat je moeilijk kunt leren. Sta daarnaast open voor feedback. Goede managers creëren een omgeving waarin vertrouwen en samenwerking centraal staan en faciliteren hun team hierin. In veel bedrijven praten werknemers hun baas helaas vaak naar de mond. Daardoor worden veel verbeteringsmogelijkheden en plannen wel bij de koffieautomaat besproken, maar niet met de leidinggevende. Dat is zonde, want zo gaan veel goede ideeën en suggesties verloren.
Aanbevolen websites
- Wie voor het eerst in een leidinggevende functie belandt, krijgt vaak een lawine aan vragen over zich heen. De Introductiecursus leidinggeven op leren.nl helpt je door de bomen het bos te blijven zien.
Auteur: Marieke van Oosterhout