Vragen

Het werkwoord vragen kan betekenen:

  1. Informeren: een verzoek doen om informatie te verstrekken; zeggen dat je iets te weten wilt komen of een antwoord wil krijgen. Voorbeeld: van welk perron vertrekt de trein naar Kaag en Braassem?
  2. Iemand verzoeken iets te doen, een actie uit te voeren. Voorbeeld: wil je me even dat rapport sturen?
  3. Iemand aan het denken zetten. Voorbeeld van een wiskundeleraar tegen een leerling: is er een grootste priemgetal?
  4. Iemand provoceren om te weten te komen hoe hij op een rare vraag reageert. Voorbeeld van een interviewer in een sollicitatiegesprek aan een sollicitant: wat zou je doen met een miljoen pingpongballen?

Toepassingen in studie en werk

Een gesprek waarin iemand uitvoerig bevraagd wordt, noemen we een vraaggesprek of interview.

Carrièretijger worstelt met vragen over zijn loopbaan

Begrip 'vragen'

Vragen is ook de meervoudsvorm van het zelfstandig naamwoord 'vraag':

  • Ik heb 1 vraag: ...
  • ik heb 2 vragen: ...

Een vraag is de uiting die je doet wanneer je iets vraagt. Je kunt iets in de vorm van een vraag zeggen.

Met een vraag kun je primair twee dingen doen:

  1. Een vraag stellen
  2. Een vraag beantwoorden

Maar je kunt een vraag ook:

  • onbeantwoord laten, open laten, overslaan
  • ontvragen
  • verkeerd begrijpen
  • negeren
  • terugkaatsen
  • doorgeleiden naar een ander
  • met een wedervraag beantwoorden
  • als aanleiding gebruiken om iets anders te vertellen (politici zijn daar meester in)

Je kunt  een vraag bekijken vanuit het perspectief van de vraagsteller, degene die de vraag stelt, of van de bevraagde, degene aan wie de vraag wordt gesteld.

Een vraagwoord is een woord dat een open vraag inleidt. Het kan een vragend voornaamwoord zijn (bijvoorbeeld wie, wat, welke), een vragend bijwoord (bijvoorbeeld waar, wanneer, hoe), een vragend voornaamwoordelijk bijwoord (bijvoorbeeld waarom, waarmee, waarvan) of het vragende telwoord hoeveel.

In geschreven tekst wordt een vraag afgesloten met een vraagteken: '?'.

Soorten vragen

  • Een retorische vraag is een stijlfiguur waarbij iemand een vraag stelt en daar geen antwoord op verwacht. Voorbeeld: ben je nou helemaal gek geworden?
  • Een open vraag is een neutrale niet-suggestieve vraag, waarop meerdere antwoorden mogelijk zijn en die uitnodigt tot nadenken, blootgeven en uitweiden. Dit in tegenstelling tot een gesloten vraag, die kort en feitelijk kan worden beantwoord.
  • Een dichotome vraag is een gesloten vraag die de keuze biedt uit twee opties, bijvoorbeeld ja of nee.
  • Een ambigue vraag is een dubbelzinnige vraag, die op verschillende manieren kan worden begrepen; die voor meerderlei uitleg vatbaar is.
  • In een suggestieve, leidende, manipulatieve of sturende vraag klinkt het gewenste antwoord al door; de vraag impliceert of stimuleert een bepaald antwoord.
  • Met een controlevraag ga je na of de ander goed begrepen heeft wat je bedoelt.
  • Een tegenvraag of wedervraag is een vraag in reactie op een vraag, waar een antwoord werd verwacht. Het kan gebruikt worden om het initiatief in een gesprek te houden of hernemen. Voorbeeld: waarom vraag je dat?
  • Een sollicitatievraag is een vraag die wordt gesteld in een sollicitatiegesprek.
  • Een vervolgvraag is een vraag volgend op het antwoord op een eerdere vraag. Het stellen van vervolgvragen wordt doorvragen genoemd.
  • Een beleefdheidsvraag wordt gesteld uit respect.
  • Een isolatievraag van een verkoper haalt één element uit een tegenwerping om tot een afspraak of transactie te komen. Voorbeeld: als we in die kleur kunnen leveren kan ik dan de bestelling noteren?
  • Een huiswerkvraag controleert per definitie of iemand zijn huiswerk wel heeft gedaan of voldoende voorbereid is.
  • Om hulp vragen is het verzoek doen ergens mee te helpen.
  • Een grappige vraag heeft humor en doorbreekt een verwachtingspatroon.
  • Een algemene vraag heeft geen specifieke betekenis.
  • Een overbodige vraag had niet gesteld hoeven worden.
  • Een rare vraag is vreemd.

Niveaus van vragen

Bij het studeren kun je vragen stellen op 6 niveaus met een toenemende moeilijkheidsgraad.

  1. Carrièretijger kijkt in de spiegel en vraagt zich af wat hij zietKennis
  2. Inzicht
  3. Toepassing
  4. Analyse
  5. Synthese
  6. Evaluatie

De moeilijkere soorten vragen prikkelen tot nadenken en bevorderen daarmee het leerproces. Vaak roept een vraag op een hoger niveau vanzelf vragen op op een lager niveau. Doordat je zo allerlei verbanden legt zul je de kennis beter begrijpen en het makkelijker onthouden.

Deze indeling staat bekend als de Taxonomie van Bloom. Het is tussen 1948 en 1956 ontwikkeld door de onderwijspsycholoog Benjamin Bloom, als algemeen model voor de doelstellingen van het leerproces.

Gerelateerde begrippen

  • Iemand bevragen is hem of haar meerdere vragen stellen. Het gevraag kan gewenst of ongewenst zijn.
  • Zich afvragen betekent met een ander delen dat iemand zichzelf een vraag stelt. Voorbeeld: ik vraag me af of jouw opvatting juist is.
  • Aanvragen is een officieel verzoek doen om iets te leveren. Voorbeeld: een omgevingsvergunning aanvragen.
  • Uitvragen betekent door vragen achter iemands bedoelingen, plannen enz. (proberen te) komen (Van Dale).
  • Opvragen is ergens om vragen dat op aanvraag beschikbaar is. Voorbeeld: ik heb dat boek bij de bibliotheek opgevraagd.
  • Ondervragen is iemand aan een intensieve serie vragen onderwerpen, waarbij de vraagsteller veelal een zekere macht of gezag heeft over de bevraagde. Voorbeeld: de politie ondervroeg de getuigen.
  • Omvragen betekent rondgaan om naar iets te vragen. Voorbeeld: ze heeft er overal naar omgevraagd, maar is niet veel te weten gekomen.
  • Ontvragen is een vraag zijn vraagkarakter ontnemen zonder hem te beantwoorden.
  • Vragenderwijs is op een vragende manier; al vragend.
  • Smeken is nederig en dringend verzoeken, ootmoedig vragen om iets.
  • Ten huwelijk vragen: de liefde verklaren en iemand verzoeken met je te trouwen; een aanzoek doen.
  • De aandacht vragen is mensen verzoeken te stoppen met wat zij doen en naar jou te luisteren.
  • FAQ: Frequently Asked Questions. Veelgestelde vragen met de antwoorden daarop.
  • Bietsen, bedelen, schooien is vragen om een gift of gunst zonder tegenprestatie.
  • Een tussenvraag onderbreekt de logische opbouw van een gesprek.
  • Het vragenuurtje is een zitting van de Tweede Kamer waarin kamerleden kort vragen stellen aan ministers.
  • De rondvraag is het laatste agendapunt voor de sluiting van een vergadering waarin alle deelnemers de gelegenheid krijgen om nog een vraag te stellen, ook over onderwerpen die niet op de agenda staan.
  • Een vragenbus is een verzamelplaats voor vragen, te vergelijken met een ideeënbus.
  • Een vragenlijst is geschreven tekst met meerdere vragen achter elkaar.
  • Een enquête is een onderzoek waarbij je aan veel mensen dezelfde vragen stelt.

Uitdrukkingen

  • De vraag stellen is hem beantwoorden: het is een cliché dat voor zich spreekt.
  • Dat is voor jou een vraag en voor mij een weet: dat is een vraag waarop je geen antwoord moet verwachten; ik ga het je lekker niet vertellen.
  • Vragen staat vrij: iedereen heeft de gelegenheid om vragen te stellen.
  • Vragen naar de bekende weg: iets vragen dat de vraagsteller wel weet.

Veelgestelde vragen over vragen

Wie stelde wanneer de eerste vraag?

Volgens het Christelijk scheppingsverhaal was dat de slang die aan Eva vroeg: "Is het waar dat God gezegd heeft dat jullie van geen enkele boom in de tuin mogen eten?" Het lijkt een gesloten vraag, waarop slechts het antwoord "ja" of "nee" mogelijk is, maar Eva antwoordde genuanceerd: "We mogen de vruchten van alle bomen eten, behalve die van de boom in het midden van de tuin".

De wetenschap heeft geen antwoord op deze vraag. De Etymologie zegt dat het Middelnederlands woord "vraghe" zijn oorsprong vindt in de 14e eeuw. Maar het lijkt aannemelijk dat al ruim voor die tijd vragen werden gesteld.

Wat zijn de vervoegingen van het werkwoord 'vragen'?

  • ik vraag
  • jij/hij vraagt
  • wij/jullie/zij vragen
  • ik/jij/hij vroeg
  • wij/jullie/zij vroegen
  • ik heb/jij hebt/hij heeft/wij hebben gevraagd

Welke vragen zijn nog onbeantwoord?

  • Wie stelde wanneer de eerste vraag?
  • Wat was er voor de Oerknal?
  • Bestaat God?
  • Is het vermoeden van Collatz juist?
  • Waaruit bestaat donkere materie?
  • Wie werd waar geboren en door wie werd hij hoe genoemd?

Zijn er meer vragen dan antwoorden?

Ja.

Bewijs: je kunt over elk antwoord twee vragen stellen:

  1. Is het antwoord juist?
  2. Waarom werd het antwoord gegeven?

Zijn er meerdere antwoorden op een vraag mogelijk?

Nee. Ja.

Wat is de belangrijkste vraag?

Wil je met me trouwen?

Aanbevolen websites

Bronnen

Auteur: René Pijlman

Je bent hier: Home Kennis Jargon Lenige geest Vragen