Wo-bacheloropleiding Geneeskunde

Roep je van kinds af aan al dat je later dokter wil worden? Geneeskunde is de opleiding waarmee je die droom kunt verwezenlijken. Het is een lange en intensieve opleiding waarin je veel leert over het menselijk lichaam, de ziektes die mensen kunnen krijgen en de behandeling ervan. Die kennis haal je niet alleen uit boeken, maar doe je ook op in de praktijk. In vergelijking met andere universitaire opleidingen is Geneeskunde zeer praktijkgericht.

Acht universiteiten bieden de studie aan. Er zijn helaas maar een beperkt aantal plaatsen; toelating vindt plaats met decentrale selectie.

Wat kun je ermee worden?

Als je de bachelor en master van de studie Geneeskunde hebt afgerond, ben je basisarts. Je kunt je hierna gaan specialiseren en hebt de keuze uit meer dan 40 verschillende vervolgopleidingen, bijvoorbeeld huisartsgeneeskunde, psychiatrie, kindergeneeskunde, chirurgie of gynaecologie. Afhankelijk van het specialisme dat je kiest duurt een vervolgopleiding twee (seh-arts) tot zes jaar (chirurg). De in Nederland wettelijk erkende vervolgopleidingen zijn verdeeld in drie hoofdgroepen:

huisarts, specialist ouderengeneeskunde en arts voor verstandelijk gehandicapten
medisch specialist
sociale geneeskunde

Er zijn ook niet-wettelijk erkende vervolgopleidingen tot bijvoorbeeld fertiliteitarts of duikarts.

In deze periode werk je als arts in opleiding tot specialist (AIOS) en leer je het vak in de praktijk onder supervisie van een specialist. Het is bij veel specialismen niet eenvoudig om een opleidingsplaats te bemachtigen. Ze zijn vaak dun gezaaid en de concurrentie is groot. Vooral bij erg populaire specialismen als chirurgie, kindergeneeskunde en keel-, neus- en oorheelkunde (kno) kan het soms jaren duren voordat je als AIOS aan de slag kunt.

Veel afgestudeerde basisartsen beginnen hun carrière daarom als arts niet in opleiding tot specialist (ANIOS). Je werkt dus wel als arts, maar volgt geen specialistenopleiding. Je kunt dan aan de slag bij diverse zorginstellingen en organisaties, zoals ziekenhuizen, arbodiensten, GGD’s, bloedbanken, consultatiebureaus, trombosediensten, verpleeghuizen, verzekeringsmaatschappijen en uitkeringsinstanties. Maar je kunt ook kiezen voor een baan in de farmaceutische industrie, een carrière als wetenschappelijk onderzoeker (en eventueel promoveren) of je loopbaan in het buitenland voortzetten. Weet je zeker dat je je wilt specialiseren, dan is het verstandig om alvast te gaan werken in de richting die je later op wilt. Bij een erg populaire specialisatie kan dat soms lastig zijn.

Wat zijn de belangrijkste competenties?

Hoe lang duurt de opleiding?

Net als andere universitaire opleidingen kent Geneeskunde een bachelor-masterstructuur. De bacheloropleiding duurt drie jaar, evenals de aansluitende masteropleiding. Daarna ben je gekwalificeerd als basisarts. De totale basisopleiding tot arts duurt dus zes jaar. Wil je je specialiseren, dan volgt nog een opleidingstraject dat afhankelijk van het specialisme drie tot zes jaar in beslag neemt. Daarna ben je eigenlijk nog niet klaar, want als arts ben je nooit uitgeleerd. De ontwikkelingen in de medische wereld gaan snel: er worden nieuwe behandelmethoden ontwikkeld of er steekt een nieuwe ziekte de kop op. Om patiënten de best mogelijke zorg te kunnen bieden is het zaak dat je hiervan op de hoogte bent en je kennis en expertise up-to-date houdt.

Wat doe je tijdens de opleiding?

De exacte indeling van de opleiding Geneeskunde verschilt per universiteit, maar de onderwerpen die worden behandeld zijn wel overal ongeveer hetzelfde. Dit komt omdat er wettelijk vastgesteld is welke kennis en vaardigheden een basisarts na afronding van de opleiding in huis moet hebben. Je hebt uiteenlopende vormen van onderwijs, zoals hoorcolleges, patiëntencolleges, snijzaalpractica, vaardigheidstrainingen en werkgroepen.

Het eerste jaar - de propedeuse - is vooral oriënterend van aard. Het onderwijs is opgedeeld in thema’s waarin steeds een ander deel van het menselijk lichaam centraal staat. Dit geldt overigens ook voor de lesopbouw in het tweede en derde jaar. Op die manier leer je tijdens je bachelor hoe het menselijk lichaam in elkaar steekt. Al meteen in het eerste jaar krijg je te maken met proefpersonen en medische vraagstukken uit de praktijk. In de collegezaal vertellen echte patiënten hun verhaal en krijg je een goed beeld van problemen en klachten en kun je je kennis in de praktijk toepassen. Bij de meeste opleidingen loop je ook een oriënterende zorgstage bij een verpleeg- of ziekenhuis. Tijdens practica leer je hechten, prikken en verbanden aanleggen.

In het tweede en derde jaar verdiep je je kennis en vaardigheden die je in het eerste jaar hebt opgedaan. Je doet veel kennis op over allerlei verschillende ziekten en je leert hoe je een lichamelijk onderzoek uitvoert, een diagnose stelt en een behandeling kiest. Op sommige universiteiten begin je al in je derde jaar met coschappen (klinische stages), op andere universiteiten begin je hier pas in de masterfase mee. Je sluit het bachelorgedeelte van de opleiding af met een thesis (scriptie), waarna je je bachelordiploma krijgt en de titel Bachelor of Science mag voeren. Om basisarts te kunnen worden moet je hierna nog drie jaar doorstuderen.

Master

Na de bacheloropleiding volgt de driejarige masteropleiding tot arts. Het grootste gedeelte van de masterfase bestaat uit coschappen; je draait mee in verschillende instellingen en op verschillende afdelingen alwaar je patiënten begeleidt, diagnoses stelt en actief meewerkt. Je kunt deze coschappen in Nederland lopen, maar ook in buitenlandse zorginstellingen. Daarnaast verricht je een wetenschappelijke stage. Je sluit de opleiding af met een masterexamen, waarna je gediplomeerd basisarts bent en de titel Master of Science achter je naam mag zetten.

Hoe zwaar is het?

Veel studenten in spe denken dat Geneeskunde een heel zware studie is door de grote hoeveelheid biologie, wis-, natuur- en scheikunde. Maar de praktijk wijst uit dat als je op het vwo goede cijfers voor deze vakken haalt, je het universitaire niveau - met voldoende inzet en zelfdiscipline – moet aankunnen.

Geneeskunde is een heel intensieve opleiding en je dagen als geneeskundestudent zijn goed gevuld; je moet dus wel van aanpakken houden en doorzettingsvermogen hebben. Naast het opdoen van theoretische kennis wordt er in de opleiding veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van je beroepsvaardigheden. Dit doe je zo veel mogelijk in de echte praktijk. Je hebt veel practica en stages waarin je technische en sociale vaardigheden oefent. Denk hierbij aan snijden, prikken en gespreksvoering.

Welke toelatingseisen zijn er?

Geneeskunde is een numerus fixus-opleiding en dit houdt in dat er jaarlijks maar een beperkt aantal eerstejaars tot de opleiding worden toegelaten. Om te bepalen wie dit zijn, wordt er gewerkt met decentrale selectie en elke opleiding heeft zo zijn eigen selectieprocedure. Voor Geneeskunde geldt in ieder geval dat je een van de volgende diploma’s in je bezit moet hebben:

vwo-diploma met het profiel Natuur en Gezondheid met natuurkunde of

vwo-diploma met het profiel Natuur en Techniek met biologie

Voldoe je niet aan deze eisen, maar wil je toch Geneeskunde studeren? Onder bepaalde voorwaarden kun je toch toegelaten worden. Omdat er zoveel situaties mogelijk zijn, kun je het beste een van de websites van de universiteiten bekijken die Geneeskunde aanbieden of contact opnemen met een studieadviseur van een medische faculteit.

Zij-instroom

Enkele universiteiten bieden ook zij-instroomtrajecten aan. Dit zijn trajecten waarin je in vier jaar de opleiding Geneeskunde afrondt. Hiervoor hoef je niet te loten, maar er geldt wel een zeer strenge selectieprocedure. Zo moet je in het bezit zijn van een vwo-diploma met natuur- en scheikunde en een hbo- of wo-diploma. De zij-instroom is met name bedoeld voor mensen die al een medische achtergrond hebben.

Hoe kom je erachter of de opleiding bij je past?

Wil je weten hoe het menselijk lichaam in elkaar steekt?
Wil je weten waarom de ene persoon meer vatbaar is om een bepaalde ziekte te krijgen dan een ander?
Kun je oplossingsgericht denken?
Kun je heel verantwoordelijk werk aan?
Vind je het leuk om contact met patiënten te hebben?
Vind je het leuk om met verschillende soorten mensen om te gaan?
Houd je ervan om zaken te analyseren?
Ben je op zoek naar een werkgebied waarop altijd nieuwe dingen te ontdekken en te ontwikkelen zijn?
Houd je van aanpakken en heb je doorzettingsvermogen?
Ben je zelfstandig, maar kun je ook goed samenwerken?

Kun je de meeste vragen met 'ja' beantwoorden, dan is Geneeskunde wellicht dé opleiding voor jou. Je kunt je verder oriënteren door erover te lezen, een open dag te bezoeken of een dagje mee te lopen met een student.

Welke wo-opleidingen lijken op Geneeskunde?

Welke hbo-opleidingen lijken op Geneeskunde?

Aanbevolen websites

Op Ik wil dokter worden vind je alle informatie voor wie interesse heeft in de studie Geneeskunde. Je vindt er onder meer interviews met huidige studenten en informatie over de selectieprocedure.
De Artsenfederatiie KNMG geeft op haar website ook veel informatie over de geneeskundestudie.

Auteur: Marieke van Oosterhout