Diploma mills

De titels bachelor, master en doctor krijg je niet zomaar. Studeren kost bloed, zweet en - soms veel - tranen. Maar niet iedereen heeft zin, tijd en/of geld om jarenlang uren boven de studieboeken te hangen en daar springen zogenaamde ‘diploma mills’ handig op in.

Twee soorten

Grofweg zijn er twee soorten diploma mills. Bedrijven in de eerste categorie verkopen diploma’s van bestaande en niet-bestaande onderwijsinstellingen. Via hun website bieden ze een grote variëteit aan diploma’s van allerlei ‘universities’ aan. Met een druk op de knop bestel je een bachelor-, master of doctorstitel naar wens, zonder ook maar een studieboek aangeraakt te hebben.

Bedrijven uit de tweede categorie doen zich voor als echte onderwijsinstellingen waaraan je erkende titels kunt halen. Studiepunten krijg je op basis van levens- of werkervaring. Ze verwijzen graag naar hun vooruitstrevende onderwijsmethoden en bestempelen de reguliere onderwijsmethoden als ‘achterhaald’ en ‘conservatief’. Een ‘beoordelingscommissie’ bekijkt je cv en na een week ontvang je je diploma; compleet met stempels en een echte cijferlijst.

Niet erkend

Ook al willen de aanbieders op hun websites je graag overtuigen van het tegenovergestelde; een diploma van een diploma mill is niets waard. Ze zijn namelijk niet officieel erkend. Vaak wordt hier wel uitgebreid op ingegaan. Het kan hierbij gaan om erkenningen door overheden van individuele Amerikaanse deelstaten (berucht zijn Montana en Wyoming), de Caraïbische eilanden en Afrikaanse landen als Liberia en Swaziland. Soms gaat het om de verkregen accreditatie, maar vaak betreft dit een accreditation mill: een organisatie die niet als kwaliteitszorgorganisatie is erkend en/of geen echte accreditatieprocedures uitvoert. Accreditatie is een keurmerk dat aangeeft dat een opleiding aan door de overheid vastgestelde minimale kwalitatieve maatstaven voldoet. Alleen geaccrediteerde opleidingen mogen erkende diploma’s verstrekken. In Nederland wordt dit keurmerk toegekend door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Of een opleiding erkend is volgens de Nederlandse wet kun je terugvinden in het Centraal Register Opleidingen Hoger Onderwijs (CROHO). In dit register worden alle erkende opleidingen uit het hoger onderwijs geregistreerd.

Is het strafbaar?

Het is in principe niet illegaal om een diploma via een diploma mill aan te schaffen. Je kunt het bestellen en het boven je bed hangen als gimmick. Je bent pas strafbaar als je het diploma gaat gebruiken, bijvoorbeeld bij een sollicitatie. Hoewel het in de praktijk vrijwel nooit leidt tot een aangifte, laat staan een veroordeling, is het niet verstandig om je cv te pimpen en een nepdiploma te gebruiken om een bepaalde baan te bemachtigen. Heb je eenmaal de baan en komt je werkgever erachter dat je de boel opzettelijk hebt belazerd, kan je leugen leiden tot ontslag.

Hoe weet je of je te maken hebt met een diploma mill?

Voor je aan een opleiding begint, is het dus verstandig na te gaan of je met een betrouwbare onderwijsaanbieder te maken hebt of met een diploma mill. De website van de organisatie helpt je doorgaans genoeg om te bepalen of je te maken hebt met een louche aanbieder.

Bekijk de site en beantwoordt vervolgens onderstaande vragen:

  • Heeft de onderwijsinstelling alleen een postbus of ”suite number” en geen bezoekadres?
  • Is het telefoonnummer van de onderwijsinstelling van een callcenter, een antwoordapparaat of een mobiele telefoon?
  • Worden op de website van de onderwijsinstelling voorbeelddiploma’s getoond?
  • Biedt de onderwijsinstelling non-traditional education en/of distance learning aan en verleent het studiepunten op grond van levens- en werkervaring (credits for life experience)?
  • Beweert de onderwijsinstelling erkend te zijn door een individuele staat in de Verenigde Staten, de regering van kleine eilanden in de Stille Oceaan, het Caribische gebied of door landen, zoals Liberia?Ontbreekt op de website informatie over faculteiten, staf en onderwijsprogramma's?
  • Kun je een diploma op maat bestellen?
  • Zie je op de website logo’s van betaalkaarten?
  • Lijkt de naam van de onderwijsinstelling veel op die van een reguliere bekende universiteit, bijvoorbeeld "Columbia State University" (versus de echte Columbia University), ”Cambridge International University” (versus de echte Cambridge University) en "Trinity College and University" (versus het echte Trinity College).

Kun je de meeste van onderstaande vragen met ‘ja’ beantwoorden, dan heb je vrijwel zeker te maken met een diploma mill.

Aanbevolen websites

Auteur: Marieke van Oosterhout

Je bent hier: Home → Opleiding → Studeren in het hbo → Diploma mills