Tussenjaar

Je spreekt van een tussenjaar (gap year) wanneer je na afronding van je middelbare school niet direct verdergaat met een bacheloropleiding, of met een master in het geval je je bachelor hebt afgerond. Een tussenjaar duurt over het algemeen een volledig studiejaar. Dit betekent dus dat je pas na de zomervakantie van het volgende schooljaar (weer) gaat studeren. Hoe je dit tussenjaar invult bepaal je zelf.

Waarom neem je een tussenjaar?

Je kunt een tussenjaar nemen omdat je nog niet precies weet wat je wilt studeren en je de vrije maanden wilt gebruiken om hier meer duidelijkheid over te krijgen. Er zijn nog een aantal andere redenen voor een tussenjaar:

  • Je bent 16 of 17 jaar en je vindt jezelf nog te jong om te gaan studeren en/of op kamers te gaan.
  • Je hebt je diploma - om wat voor reden dan ook - met veel bloed, zweet en tranen gehaald en wilt een jaartje bijtanken.  
  • Je moet je eigen studie bekostigen en je moet geld verdienen. 
  • Je bent niet meer zo gemotiveerd voor je studie en je wilt uitvinden hoe je verder wilt. 
  • Je wilt iets van de wereld zien en nieuwe culturen leren kennen.
  • Je wilt een vreemde taal beter leren spreken, lezen en schrijven.
  • Je wilt werkervaring opdoen voor je latere beroep.

Ook als je een baan hebt kun je een - betaald of onbetaald - tussenjaar nemen. Je spreekt dan van een ‘sabbatical’. De lengte ervan kan variëren: van een aantal weken tot ruim een jaar.

Wat zijn de voordelen van een tussenjaar?   

Heb je nog geen idee wat je wilt gaan studeren of welke master je moet kiezen, dan kan een tussenjaar je helpen om hier meer inzicht in te krijgen. Werkervaring opdoen kan in Nederland, maar je kunt ook langere tijd naar het buitenland. Het leven in een andere cultuur is een hele uitdaging. Je gaat op een andere manier naar zaken kijken en het is een goede manier om een nieuwe taal te leren of je bestaande talenkennis op te frissen. Je tijd in het buitenland biedt vele mogelijkheden om nieuwe vrienden te maken en internationale contacten op te doen. Zeker als je internationaal carrière wilt maken, kunnen deze contacten later heel waardevol zijn.

Buitenlandervaring staat goed op je cv; het geeft blijk van zelfstandigheid, doorzettingsvermogen, flexibiliteit en durf en helpt je later als starter om je te onderscheiden van andere sollicitanten. Ook bij sommige opleidingen heb je dan een streepje voor. Denk bijvoorbeeld aan de Hogere Hotelschool, Toneelschool en International Business and Management Studies. Je kunt de competenties en kennis die je tijdens je tussenjaar opdoet in het buitenland vastleggen in een Europass-cv. Daarmee laat je toekomstige werkgevers op een eenvoudige manier zien wat je allemaal kunt en weet.

Voor veel scholieren is een gap year een onvergetelijke ervaring, waar ze hun hele leven met plezier aan terugdenken.

Wat zijn de nadelen van een tussenjaar?

Een tussenjaar is goed voor je (persoonlijke) ontwikkeling, maar er kleven ook nadelen aan. Als scholier of student ben je gewend aan een studeerritme. Een tijdje naar het buitenland gaan of werken haalt je hier helemaal uit. Je kunt na een jaar vrijheid heel veel moeite hebben om weer in een studeermodus te komen. In het ergste geval ben je het helemaal kwijt en besluit je om niet meer verder te studeren. Daarnaast kun je tijdens je verblijf in het buitenland de liefde van je leven tegenkomen. Heel mooi natuurlijk, maar ook erg emotioneel als je op een dag weer naar Nederland terug moet. Het afscheid kan zwaar vallen en het gescheiden leven van je lover kan het gewone leven in Nederland bemoeilijken. Dan zal blijken of de band die je met elkaar hebt sterk genoeg is om de afstand tussen elkaar te overbruggen.

Samantha ging voor zes maanden als au pair naar Engeland:

“Na de havo ben ik begonnen met de studie Communicatie, waar ik het maar vier maanden heb uitgehouden. Ik wist toen niet wat ik precies wilde gaan doen. Een buitenlandervaring heeft me altijd al aangesproken en dit was de perfecte tijd en kans! Via Google ben ik gaan zoeken naar een goede invulling van mijn tussenjaar. Mijn voorliefde voor kinderen en het graag Engels willen leren in het buitenland paste perfect bij het au pairprogramma.

Het voordeel van een au pair zijn is dat je bij een familie inwoont en dus kost en inwoning ontvangt. Ook ontvang je zakgeld voor de uren die je voor de familie werkt en met dit zakgeld kon ik goed rondkomen. Ik kon in het weekend leuke uitstapjes maken en zelfs soms wat sparen. Je bouwt door het inwonen bij de familie erg snel een band op met de kinderen en de ouders (…). Van een buitenlandervaring leer je ontzettend veel, je komt jezelf tegen en je wordt echt zelfstandiger.”

Bron: www.wilweg.nl

Ideeën voor een tussenjaar

Er zijn verschillende mogelijkheden om het programma van je tussenjaar een zinnige invulling geven. Denk na over je opties en maak een bewuste keuze.

Werken

Werken is verstandig als je geld nodig hebt, maar ook als je jezelf beter wilt leren kennen. Doordat je nog geen of weinig diploma’s hebt, is het werk meestal niet van een hoog niveau; je kunt onder meer aan de slag in de schoonmaak, productiewerk en in de detailhandel.

Au pair

Werken kun je ook in het buitenland, bijvoorbeeld als au pair. Je woont dan bij een gezin in en in ruil voor kost, inwoning en zakgeld zorg je voor de kinderen. Het spreekt voor zich dat je voor dit werk het leuk moet vinden om met kinderen om te gaan. In je vrije tijd kun je de omgeving verkennen, een cursus volgen of met vrienden afspreken. Op die manier leer je de taal (beter) spreken en leer je een andere cultuur van binnenuit kennen.

Backpacken

Wil je liever meer vrijheid, dan kun je denken aan een werkvakantie of ‘backpacken’. Je trekt met je rugzak rond door een land of werelddeel en combineert dit met een tijdelijk baantje om je reis te bekostigen. Van skileraar in Frankrijk tot afwashulp in een lokale eetgelegenheid in Australië; de mogelijkheden zijn eindeloos.

Vrijwilligerswerk

Een andere optie is vrijwilligerswerk doen in het buitenland. Er zijn vele internationale programma's waar je als vrijwilliger je steentje aan kunt bijdragen. Denk aan het opzetten van een lokaal ziekenhuis in Tanzania tot lesgeven aan kinderen in Ecuador. Voordat je de keuze voor vrijwilligerswerk maakt, is het belangrijk dat je goed nadenkt over het doel van je reis en de tijd die je ervoor hebt. Op die manier kun je je kwaliteiten en (werk)ervaring optimaal benutten.

Taalcursus

Wil je naar het buitenland gaan om een taal te leren, dan is een taalreis een slimme optie. Nergens leer je meer van de bevolking, de gebruiken en de tradities van een land dan in het land zelf. Door een taalcursus te volgen op een bestemming waar de taal gesproken wordt, leer je de taal veel sneller. Je krijgt les van ‘native speakers' en je hebt regelmatig leuke activiteiten en excursies met medestudenten.

High school

Ben je tussen de 15 en 19 jaar, dan kun je overwegen om een jaartje high school te doen. Je verblijft dan in een gastgezin en volgt lessen op een middelbare school.
Voorbereiding

Maak een goed plan

Zeker als je naar het buitenland vertrekt vergt een tussenjaar enige voorbereiding. Waar moet je aan denken als je er een tijdje tussenuit wilt?

Denk na over de financiering

De reis naar en verblijf in het buitenland kosten geld. Ook al ga je er werken, je zult toch wat geld achter de hand moeten hebben om van te kunnen leven en leuke dingen van te doen. Zet op een rijtje welk bedrag je minstens op je spaarrekening moet hebben en hoe je dit bij elkaar krijgt. Voor vrijwilligerswerk kun je subsidie aanvragen. Soms kan je een beurs aanvragen voor een jaar college in de Verenigde Staten.

Stel jezelf doelen

Vraag je af wat je wilt gaan doen en welke doelen je aan het einde van het jaar bereikt wilt hebben. Je kunt je tussenjaar helemaal zelf regelen of een programma van een organisatie kiezen. Het laatste is vooral handig als je naar het buitenland wilt, niet graag voor verrassingen komt te staan en liever met een aantal jongeren op pad gaat. Uiteraard zijn hieraan kosten verbonden wat een tussenjaar duurder maakt.

Visum en/of werkvergunning regelen

Welk visum en/of welke vergunning je nodig hebt is afhankelijk van wat je gaat doen en hoe lang je in het buitenland blijft.

Houd rekening met selectiedagen of toelatingsexamens

Wil je direct na je tussenjaar met een studie beginnen? Houd er dan rekening mee dat je geen voorlichtingsdagen van opleidingen kunt bezoeken als je in het buitenland zit. Doe dit dus het jaar voor vertrek. Als je al een opleiding gekozen hebt, vraag dan hoe de studiekeuzecheck in elkaar steekt en of er misschien verplichte selectiedagen of toelatingsexamens zijn zodat je daarvoor weer terug in Nederland bent.

Andere praktische zaken

Praktische dingen om aan te denken:

  • Je zorgverzekering
  • Een reisverzekering
  • Een lokale of internationale simkaart voor in je smartphone
  • Huisarts, tandarts, apotheek
  • Verplichte vaccinaties
  • Geldigheid van je Nederlands  rijbewijs
  • Ga je langer dan 8 maanden naar het buitenland? Dan ben je verplicht om je in Nederland uit te schrijven bij de gemeente.

Aanbevolen website

  • Weet je nog niet wat je wilt studeren? Heb je altijd al naar het buitenland gewild? Wil je graag beter worden in een taal? Of heeft de opleiding die je wilt doen een selectieproces? Een tussenjaar in het buitenland kan je helpen.

Auteur: Marieke van Oosterhout

Je bent hier: Home Opleiding Studeren in het hbo Tussenjaar