Hbo-opleiding Tolk / vertaler
De Vertaalacademie (Zuyd Hogeschool) te Maastricht is de enige in zijn soort in Nederland. Bij deze voltijdopleiding word je opgeleid tot een professioneel dienstverlener op taalgebied. Je leert je moedertaal perfect beheersen en ontwikkelt een goede kennis van tenminste twee vreemde moderne talen (Spaans, Duits, Frans). Verder maak je kennis met uiteenlopende vakgebieden, zoals ondertitelen, software lokaliseren en tolken. Het onderwijs is praktijkgericht: je vertaalt voornamelijk teksten op het gebied van recht, economie en techniek.
Behalve deze opleiding zijn er in Nederland nog verschillende particuliere instituten die een deeltijdopleiding tot vertaler/tolk aanbieden.
Wat kun je ermee worden?
Je bent met deze opleiding inzetbaar in veel branches. Dat blijkt ook wel uit het soort banen waarin afgestudeerden terechtkomen:
- Eigenaar vertaalbureau (zie: voor jezelf beginnen)
- Office manager vertaalbureau
- Medewerker internationale betrekkingen
Wat is je kans op een baan?
Het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) verwacht dat de banenmarkt voor tolken en vertalers de komende jaren goed is en er een toenemende behoefte aan arbeidskrachten op taalkundig gebied is. (Bron: ROA, De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2018.)
Wat is het carrièreperspectief?
Het is voor afgestudeerden lastig om meteen passend werk te vinden, omdat er nogal wat eisen worden gesteld aan ervaring en specialisatie. Sommigen gaan aan de slag als helpdeskmedewerker bij een internationale organisatie of een andere ondersteunende functie waar ze hun talenkennis kunnen benutten. Als je geluk hebt, kun je bij een bedrijf of vertaalbureau beginnen als junior-vertaler. Heb je een aantal jaar ervaring opgebouwd, dan kun je doorgroeien naar functies als senior vertaler, projectleider of account manager.
Een andere goede mogelijkheid is het beginnen van je eigen onderneming. Over het algemeen kun je als freelance vertaler of tolk – mits je voldoende opdrachten binnensleept en je zakelijk opstelt – bovendien meer geld verdienen dan in vast dienstverband.
Wat zijn de belangrijkste competenties?
- Taalgevoel. Het je eigen maken van een vreemde taal zit je in het bloed. Ook je moedertaal, meestal het Nederlands, beheers je goed. Zowel in woord als in geschrift.
- Communicatieve vaardigheden. Aan je mondelinge en schriftelijke vaardigheden wordt tijdens de studie veel aandacht besteed. Je leert hoe je jezelf moet presenteren, hoe je je zinnen helder moet formuleren en hoe je een tekst logisch opbouwt. Ook ontwikkel je een klantgerichte houding; je komt later immers in banen terecht waarbij communicatie en contacten een hoofdrol spelen.
- Accuraat. Je leert scherp kijken naar de inhoud en taalkundige opbouw van teksten in zowel je moedertaal als een vreemde taal. Daarnaast werk je zeer zorgvuldig: je bent altijd bedacht op (ver)taalfouten en onduidelijke formuleringen.
- Stressbestendig. Onder tijdsdruk goed en geconcentreerd kunnen werken is voor dit beroep essentieel. Ook snel moeten switchen van de ene taak naar de andere is voor tolken en vertalers een dagelijks terugkerende realiteit.
- Analytisch vermogen. Je hebt een goed inzicht in tekst of dialogen. Je legt makkelijk tekstuele verbanden en bedenkt adequate vertaaloplossingen.
Hoe lang duurt het?
De Vertaalacademie is een vierjarige voltijdopleiding. De deeltijdopleidingen van de particuliere instituten duren eveneens vier jaar. Onder bepaalde voorwaarden kan het studietraject van deze opleidingen verkort worden.
Wat doe je tijdens de opleiding?
In het eerste jaar vertaal je teksten vanuit het Engels en Nederlands. Je kiest verder Frans, Duits of Spaans als keuzetaal. De teksten die je vertaalt zijn afkomstig uit de vakgebieden recht, economie en techniek.
In het tweede jaar krijg je moeilijkere vertaalopdrachten. Je vertaalt ook naar en vanuit je keuzetaal. Daarnaast leer je omgaan met speciale computertoepassingen voor vertalers.
In het derde jaar kies je ofwel Engels of je keuzetaal als hoofdtaal. Vervolgens loop je vijf maanden stage in een land waar deze taal eveneens als hoofdtaal geldt.
Het vierde jaar draait voornamelijk om je afstudeerproject. Je kiest een van de drie toepassingsgebieden (dus economie, recht of techniek) en kiest vervolgens een van de specialisaties: redactionele vaardigheid, specialistisch vertalen, lokaliseren, ondertitelen of tolken. Op deze specialisatie baseer je het onderwerp van je afstudeeropdracht.
Welke toelatingseisen zijn er?
Je wordt tot de opleiding toegelaten als je in het bezit bent van een havo-, vwo- of mbo-4-diploma. Als je een havo- of vwo-diploma hebt, gelden vooropleidingseisen op basis van je profiel.
Havo
- Cultuur & Maatschappij
- Economie & Maatschappij met een tweede moderne vreemde taal
- Natuur & Gezondheid met een tweede moderne vreemde taal
- Natuur & Techniek met een tweede moderne vreemde taal
Vwo
- Cultuur & Maatschappij
- Economie & Maatschappij met tweede moderne vreemde taal 1
- Natuur & Gezondheid met tweede moderne vreemde taal 1
- Natuur & Techniek met tweede moderne vreemde taal 1
Hogescholen kunnen afwijkende of aanvullende eisen stellen; laat je dus goed informeren bij de hogeschool van je keuze.
Voldoe je niet aan bovenstaande opleidingseisen en ben je 21 jaar of ouder? Je kunt dan deelnemen aan een toelatingsonderzoek. Rond je deze toets met goed resultaat af, dan kun je alsnog met de opleiding beginnen.
Met z’n hoevelen ben je?
Op de Vertaalacademie zitten in totaal zo’n tweehonderd studenten. De instroom in het propedeusejaar bedraagt ongeveer zeventig studenten.
Welke hbo-opleidingen lijken er op?
Auteur: Vera van Dijk