Hbo-opleiding Industrieel Product Ontwerpen (IPO)
Tijdens de hbo-opleiding Industrieel Product Ontwerpen word je opgeleid tot een praktische ontwerper van industriële producten en consumentenproducten met verstand van techniek en gevoel voor vormgeving. Je leert niet alleen een mooi product te maken, maar ook rekening te houden met de gebruiksvriendelijkheid van het product. Je moet je eigen ontwerp ook zelf kunnen 'bouwen' en zodoende ervaren wat de problemen bij dat proces zijn. Je komt dan ook alles te weten over materialen en productietechnieken. Daarnaast leer je ook hoe je een product zo goedkoop mogelijk produceert en zo goed mogelijk in de markt zet. Na een succesvolle afronding mag je de titel Bachelor of Engineering voeren.
Wat kun je ermee worden?
Na het afronden van je opleiding kun je aan de slag als bijvoorbeeld:
Ontwerper/constructeur of uitwerker/ontwerper bij een ontwerpbureau
Ontwerper/engineer op een ontwikkelafdeling van een producerend bedrijf
Adviseur op een (deel)gebied van het industrieel ontwerpen, bijvoorbeeld de styling of ergonomie
Verpakkingsontwikkelaar bij bijvoorbeeld levensmiddelenbedrijven
Je kunt je ook als zelfstandige vestigen en je eigen ontwerpbureau beginnen.
Wat is het carrièreperspectief?
Ga je aan de slag in het midden- of kleinbedrijf, dan ben je veelal een duizendpoot die zich met alle facetten van het ontwerpproces bezighoudt. Grotere bedrijven, zoals bijvoorbeeld Philips, hebben aparte ontwerp- en ontwikkelingsafdelingen. Je werk is dan vaak specialistischer van aard. Nadat je een aantal jaren werkervaring hebt opgedaan, is het mogelijk om door te groeien naar de functie van junior en daarna senior projectleider.
Als je besluit je als zelfstandige te vestigen en je eigen ontwerpstudio begint, dan betekent dat je behalve het eigenlijke ontwerpen, ook veel dingen moet regelen rondom administratie, naamsbekendheid en acquisitie, enzovoort.
Trekt een carrière in het buitenland je? Het productieproces verhuist steeds meer richting lagelonenlanden, waaronder het Verre Oosten. Misschien ligt jouw toekomst wel in China, Singapore of Nieuw-Zeeland.
Wat zijn de belangrijkste competenties?
Samenwerken. Het ontwerpen van een product doe je samen met anderen, zoals opdrachtgevers, inkopers, productietechnici, informatici, elektrotechnici en verkopers. Je moet dus goed kunnen communiceren en samenwerken.
Creatief zijn. Je moet een groot creatief vermogen hebben. Dit houdt niet alleen in dat je nieuwe producten bedenkt, maar ook oplossingen bedenkt voor problemen waar je tijdens het ontwerpproces tegenaan loopt. Daarbij houd je rekening met de kosten en de produceerbaarheid van een product. Een goede kennis van materialen en productietechnieken mag dan ook niet ontbreken.
Organisatievermogen. Je vervult een spilfunctie in alle fasen in het ontwerpproces: je bent nauw betrokken bij zowel het begintraject van productontwerpen, als bij de daaropvolgende engineeringsfasen.
Conceptueel denken. Je kunt vanuit een conceptuele gedachte een goed gebalanceerd product ontwikkelen binnen de gestelde eisen. Je maakt een product gebruiksvriendelijker, goedkoper of beter produceerbaar of je past een product aan een speciale doelgroep of markt aan. Om dat goed te kunnen doen, beschik je over een flinke dosis inlevingsvermogen en heb je commercieel inzicht. Daarnaast kun je over de grenzen van de techniek heen kijken, want je kunt geen product ontwerpen zonder gevoel voor markt, gebruiker en maatschappij.
Hoe lang duurt het?
Zowel de voltijd als de duale opleiding duren vier jaar.
Wat doe je tijdens de opleiding?
In het eerste jaar van de opleiding – de propedeuse – oriënteer je je op de opleiding en het beroep. Je leert niet alleen hoe je producten ontwerpt, maar ook hoe je ze moet ontleden en analyseren. Je leert kijken naar de constructie van een gebruiksvoorwerp of een apparaat en je doet veel kennis over productietechnieken en materialen. Naast theoretische lessen werk je in groepsverband aan verschillende opdrachten en projecten. Je krijgt les in bijvoorbeeld ergonomie en de geschiedenis van het ontwerpen. Daarnaast voer je practica uit in de laboratoria, waar je bijvoorbeeld modellen op schaal van je ontwerpen maakt (werkende modellen of showmodellen).
In de hoofdfase van je studie – het tweede tot en met het vierde jaar – kies je een specialisatie. Je kunt je specialiseren in een bepaald product, maar ook in een bepaalde richting, zoals een bijzondere doelgroep (ouderen, gehandicapten) of beroepenveld (industrie of eigen bureau).
In het derde en vierde jaar van de opleiding loop je stage. Je rondt je studie af met een project of afstudeeropdracht.
Toelatingseisen
Om toegelaten te worden tot de hbo-opleiding Industrieel Product Ontwerpen moet je beschikken over een havo-, vwo- of mbo-4-diploma. Heb je een havo- of vwo-diploma, dan gelden eisen aan het gevolgde profiel.
- Havo: Economie & Maatschappij met natuurkunde, Natuur & Techniek, Natuur & Gezondheid met natuurkunde of natuur, leven en technologie
- Vwo: Economie & Maatschappij, Natuur & Gezondheid of Natuur & Techniek
Hogescholen kunnen afwijkende of aanvullende eisen stellen; informeer bij de hogeschool van je keuze goed naar de toelatingsvoorwaarden.
Voldoe je niet aan de wettelijke eisen voor toelating en ben je 21 jaar of ouder, dan kun je een toelatingsonderzoek 21+ afleggen.
Hoe weet je of de opleiding bij je past?
- Ben jij een creatieveling met gevoel voor techniek?
- Ben je goed in wis- en natuurkunde?
- Ben je geïnteresseerd in vormgeving?
- Kun je goed tekenen?
- Vraag je je vaak af hoe en waarvan producten zijn gemaakt?
- Vind je het een uitdaging om lastige problemen op te lossen?
- Werk je graag met anderen samen?
- Ben je een doener?
- Ben je ondernemend?
Als je de meeste van deze vragen met 'ja' kunt beantwoorden, dan is de opleiding Industrieel Product Ontwerpen wellicht wat voor je.
Welke hbo-opleidingen lijken erop?
Auteur: Marieke van Oosterhout