Hbo-opleiding Mechatronica

Airbags, grasmaairobots, drones, 3D-printers, operatiearmen en robots die tomaten of champignons plukken. Het zijn maar enkele voorbeelden van mechatronische producten en machines; mechanische systemen waarvan de functie geoptimaliseerd wordt door er slimme hardware (elektronica) en software aan toe te voegen, ook wel embedded systems genoemd. In de hbo-opleiding Mechatronica leer je hoe je dergelijke intelligente systemen bedenkt, ontwerpt en programmeert. De opleiding is een combinatie van de technische disciplines elektrotechniek, werktuigbouwkunde en technische informatica. De opleiding wordt in voltijd, deeltijd en duaal aangeboden door Fontys Hogescholen, Hogeschool Avans, Saxion Hogescholen en de Haagse Hogeschool. Er zijn ook hogescholen die Mechatronica aanbieden als major van de opleiding Werktuigbouwkunde.

Wat kun je ermee worden?

Deze opleiding is in het leven geroepen op verzoek van het bedrijfsleven dat zit te springen om technische systeemdenkers die een hele machine of productielijn kunnen doorzien en weten welke complexe elektronica en software daarbij komt kijken. Als mechatronicus heb je verstand van diverse technische disciplines, waardoor je een goed overzicht van een project hebt en kunt zorgen voor een goede samenwerking tussen de diverse betrokken professionals. Door je helikopterview kun je in zeer veel sectoren aan de slag: de industriële automatisering, landbouw, lucht- en ruimtevaart, offshore, automotive, nanotechnologie en de gezondheidszorg. Je kunt in binnen- en buitenland aan het werk in functies als:

  • Mechanical design engineer
  • Mechatronics design engineer
  • Industrieel automatiseerder
  • Service engineer
  • Besturingstechnicus
  • Test engineer
  • Technisch adviseur
  • Projectleider

Heb je enkele jaren werkervaring en beschik je over de juiste competenties, dan kun je doorgroeien naar functies met meer verantwoordelijkheden en leidinggevende taken, zoals:

Wat zijn de belangrijkste competenties?

  • Belangstelling voor techniek. Mechatronici zijn handig en knutselen graag aan allerlei apparaten.
  • Systeemdenken. Je moet inzien hoe de verschillende aspecten van een complex systeem in elkaar passen. Je hebt een helikopterview over een productieproces of een technisch apparaat en kunt goed technische principes analyseren. 
  • Samenwerken. Ontwerpen doe je niet in je eentje. Als spin in het web tussen diverse specialistische teams is ook communiceren een belangrijke vaardigheid voor een mechatronicus. 
  • Accuraat. In een ontwerp hoeft er van de miljoenen enen en nullen tenslotte maar één bitje fout te zijn en heel de elektrische schakeling werkt niet.
  • Leergierigheid. Door de snelle ontwikkeling van het vak raak je als mechatronisch ingenieur nooit uitgeleerd. Je moet bij de tijd blijven, en dat kun je alleen als je bereid bent om je de nieuwste technieken en methoden eigen te maken en zelfstandig te vertalen naar de praktijk.
  • Creativiteit. Je moet voortdurend op zoek gaan naar innovatieve oplossingen voor de problemen die je tijdens het ontwerpen tegenkomt.
  • Analyseren. Om nieuwe systemen te kunnen ontwerpen en bestaande te verbeteren moet je in staat zijn om complexe processen te ontleden en in een groter geheel te plaatsen. 

Hoe lang duurt de opleiding?

De bacheloropleiding Mechatronica duurt vier jaar. Rond je de studie met succes af, ontvang je de graad van Bachelor of Engineering (B Eng). Je kunt er ook voor kiezen om de titel ing. te gebruiken.

Wat doe je tijdens de opleiding?

De voltijdopleiding Mechatronica wordt aangeboden door verschillende hogescholen, waarbij elke instelling een eigen aandachtsgebied heeft. Zo richt de opleiding van Fontys in Venlo zich onder meer op de robotica in de agrocultuur en de industriële automatisering en de opleiding in Eindhoven focust zich op high tech systemen en robotica.

De opleiding bestaat uit een propedeuse (een jaar) en een hoofdfase (drie jaar). De opleiding bestaat uit de major en de minor. De major zijn de (verplichte) vakken die bij de studie horen, de minor zijn vakken die je zelf kunt kiezen binnen de eigen opleiding, bij andere opleidingen van je hogeschool of bij andere (buitenlandse) hogescholen.

In het eerste jaar van de opleiding maak je kennis met de basis van de mechatronica. Je krijgt theorievakken als mechanica, aandrijftechniek, elektrotechniek, sensortechniek en informatica. Maar je volgt ook ondersteunende vakken, zoals wiskunde, communicatie, statistiek en bedrijfskunde. Tijdens practica leer je de instrumenten voor systeemdiagnose en aansturing kennen. Naast de theorielessen en practica werk je in teams aan projecten. De projecten zijn geïnspireerd op de bedrijvigheid in de regio.

In de hoofdfase van de opleiding diep je de basiskennis verder uit. Je leert steeds gestructureerder na te denken over mechatronische systemen en er wordt een groter beroep gedaan op je creativiteit in steeds complexer wordende projecten. Je kiest een of twee verbredende of verdiepende minors en loopt een lange stage waarbij je kennismaakt met de beroepspraktijk. Je sluit de studie af met een afstudeeropdracht. Dat kan een product zijn, een proces of de besturing van een proces.

Hoe zwaar is het?

Je hoeft niet heel veel technische kennis in huis te hebben als je aan de opleiding begint. Zorg er wel voor dat je kennis van wiskunde B van voldoende niveau is. Hogescholen geven aan dat te weinig kennis hiervan het grootste struikelblok is om de opleiding tot een goed einde brengen. Twijfel je aan je wiskundige bagage, dan kun je bijlessen nemen. Het tempo waarmee de stof behandeld wordt is pittig. Het is dus zaak om goed te plannen en te organiseren.

Welke toelatingseisen zijn er?

Je wordt toegelaten tot de hbo-opleiding Mechatronica als je in het bezit bent van:

  • een havo-diploma met een van de volgende profielen: Natuur & Gezondheid met natuurkunde of nlt, Natuur & Techniek
  • een vwo-diploma met een van de volgende profielen: Economie & Maatschappij met natuurkunde, Natuur & Gezondheid met natuurkunde of nlt, Natuur & Techniek  
  • een mbo-diploma niveau 4, mits deze voldoende aansluit bij de opleiding. Een opleiding die goed aansluit is bijvoorbeeld de mbo-opleiding Mechatronica

Heb je niet de juiste vooropleiding, dan is het mogelijk om een toelatingsonderzoek te doen. Voorwaarde is wel dat je 21 jaar of ouder bent op het moment dat de opleiding start.

Hoe kom je erachter of de opleiding bij je past?

  • Volg je de laatste technologische ontwikkelingen op de voet?
  • Haal je in je vrije tijd graag apparaten uit elkaar om te zien hoe ze precies in elkaar steken?
  • Vind je bewegende machines en voertuigen razend interessant?
  • Wil je weten hoe slimme producten, zoals een airbag of een robotarm werken?
  • Heb je voldoende kennis van wiskunde B?
  • Kun je goed logisch nadenken?
  • Ben je communicatief vaardig?
  • Werk je graag samen in een team?

Kun je de meeste vragen met ‘ja’ beantwoorden, dan is de hbo-opleiding Mechatronica wellicht iets voor jou. Oriënteer je verder op de opleiding door open dagen te bezoeken of ga een dagje proefstuderen.

Welke hbo-opleidingen lijken erop?

Heb je je hbo-diploma op zak en ben je het studeren nog niet moe, dan kun je een vervolgstudie doen aan bijvoorbeeld een Technische Universiteit. Je volgt eerst een schakelprogramma. Technische Universiteit Eindhoven bijvoorbeeld biedt een speciaal traject voor de wo-opleiding Werktuigbouwkunde.

Aanbevolen websites

  • Heb je interesse in de duale variant van de hbo-opleiding Mechatronica en ben je benieuwd naar hoe de huidige studenten de opleiding ervaren, dan kun je op in4jaaringenieur.nl hun ervaringen lezen. Ook vind je er meer informatie over de inhoud van de opleiding.
Auteur: Marieke van Oosterhout
Je bent hier: Home → Opleiding → Studies in Exact, Techniek en ICT → Engineering → Hbo-opleiding Mechatronica