Proeftijd

Start je met een nieuwe baan, dan heb je meestal eerst een proeftijd. De proeftijd is een periode van maximaal twee maanden waarin je als werknemer kunt ervaren of de werkzaamheden en de organisatie bij je passen. Ook de werkgever heeft in deze kennismakingstijd de mogelijkheid om te kijken of er tussen jullie een ‘fit’ is. 

Hoe lang duurt de proeftijd?

In Nederland is de proeftijd wettelijk geregeld. De duur van je proeftijd is afhankelijk van de duur van je arbeidsovereenkomst. Zo mag je proeftijd maximaal een maand duren bij een arbeidsovereenkomst die korter is dan twee jaar en maximaal twee maanden wanneer de arbeidsovereenkomst langer of voor onbepaalde tijd is. In de cao kunnen andere afspraken staan.

De maximumduur is inflexibel, wat inhoudt dat je niet een langere proeftijd kunt afspreken of opgelegd kunt krijgen dan wettelijk is vastgelegd (korter kan wel), en de proeftijd wordt bij ziekte niet opgeschort of verschoven. Er geldt geen proeftijd wanneer het arbeidscontract korter dan zes maanden duurt.

Welke regels gelden tijdens de proeftijd?

Je werkgever moet jou altijd schriftelijk op de hoogte stellen van de duur van je proeftijd, bijvoorbeeld in je contract of in de cao. Er is geen sprake van een proeftijd als dit niet gebeurt. Wanneer dit het geval is, moeten jullie je beiden houden aan de geldende opzegtermijn.

Heb je een contract voor bepaalde tijd en krijg je weer een contract voor bepaalde tijd voor exact dezelfde functie en dezelfde werkzaamheden, dan mag niet opnieuw een proeftijd worden afgesproken. Dit geldt ook wanneer je eerst als gedetacheerde of uitzendkracht hebt gewerkt en met een contract (voor bepaalde of onbepaalde tijd) dezelfde werkzaamheden voor de organisatie gaat verrichten. Je werkgever heeft dan al ruimschoots de tijd gehad om te beoordelen of je geschikt bent voor de functie. De proeftijd geldt altijd vanaf het begin van het dienstverband. Je werkgever kan dus niet na enkele weken besluiten om je een proeftijd op te leggen die vanaf dat moment geldt.

Opzeggen tijdens de proeftijd

Tijdens de proefperiode kun jij op ieder door jou gewenst moment opstappen en ook je werkgever mag jou ontslaan zonder dat hij hiervoor toestemming van het UWV of de kantonrechter nodig heeft. Je hoeft geen reden te geven van je ontslag. Je moet wel een motivering voor het ontslag kunnen geven als je werkgever hiernaar vraagt. Realiseer je wel dat wanneer je zelf ontslag neemt de kans groot is dat je geen recht hebt op een WW-uitkering.

Andersom heeft je werkgever ook geen goede ontslagreden nodig om je contract per direct stop te zetten. En ook voor hem geldt dat hij het ontslag moet kunnen motiveren als de ander daar specifiek naar vraagt. Die motivering mag niet discriminerend zijn. Je mag bijvoorbeeld niet ontslagen worden omdat je tijdens je proeftijd hebt gemeld dat je zwanger bent. Heb je sterke bewijzen dat de reden voor je ontslag discriminerend van aard is, dan kun je het ontslag aanvechten bij de rechter. Een rechter zal twijfelen aan het ontslag als je bijvoorbeeld kunt verwijzen naar een positief functioneringsgesprek of mails kunt laten zien waaruit blijkt dat je naar volle tevredenheid functioneerde. Ontslag in de proeftijd is ook mogelijk als je ziek wordt. Je werkgever is dan niet verplicht om je een langere proeftijd te geven.

Aanbevolen website

• Hoe lang duurt mijn proeftijd? Rijksoverheid

Auteur: Marieke van Oosterhout