Aantonen dat je geschikt bent
Werkgevers die op zoek zijn naar een geschikte kandidaat hebben een bepaald profiel van de geschikte persoon in gedachten. Dit profiel komt tot uiting in de functie-eisen. Jijzelf hebt ook een bepaald profiel. De kunst is aan te tonen dat jij met jouw profiel geschikt bent voor de functie.
De match tussen wat de werkgever vraagt en jouw profiel is nooit honderd procent. Het is belangrijk dat je weet hoe je je eigen profiel zo voor het voetlicht brengt dat het zo goed mogelijk past bij de gevraagde functie-eisen. Je profiel is het geheel van jouw eigenschappen, kennis en vaardigheden, opleiding en werkervaring.
Zelfonderzoek
Voordat je begint met het zoeken naar een baan is het verstandig om zelfonderzoek te doen. Daarin bepaal je wat je kunt, wat je wilt, wat je toekomstplannen zijn en bij wat voor organisatie je zou willen werken. Een ander belangrijk onderdeel van het doen van zelfonderzoek is vaststellen wat voor soort profiel je hebt. Misschien heb je een T-profiel (je ontwikkelt je van specialist naar generalist) of een combiprofiel (je hebt een bijzondere combinatie van vaardigheden).
Jezelf profileren
Als je aan het solliciteren bent, is het de kunst je te onderscheiden van alle andere kandidaten. Dat is niet gemakkelijk. Sollicitanten hebben soms de neiging in hun brief of in het sollicitatiegesprek de selecteurs te veel naar de mond te praten met het idee 'dit is wat ze willen horen'. Je loopt het risico dat je jezelf dan te weinig profileert. Een goed idee over je eigen profiel kan dat voorkomen. Doe het volgende:
- Leg voor even alle vacatureteksten weg.
- Maak een lijst met alles wat je gedaan hebt, kunt en leuk vindt. Je kunt je cv gebruiken als leidraad, maar als het goed is, wordt de lijst langer dan je cv. Denk ook aan activiteiten die je al langer geleden hebt ondernomen, maar die je wel leuk of speciaal vond om te doen.
- Kijk of je bijzondere combinaties kunt ontdekken (je schrijft goed leesbare artikelen over techneuten voor de studentenkrant; je bent technicus, maar spreekt ook vloeiend Italiaans).
Je profiel matchen met functie-eisen
- Pak nu de vacaturetekst er weer bij.
- Schrijf elke functie-eis op een apart vel papier en schrijf erbij welke onderwerpen uit je lijst je enigszins bij die functie-eis vindt passen. Wees creatief en niet te kritisch.
- Ga op deze manier alle functie-eisen langs.
- Rangschik alle items op relevantie. Aantoonbare ervaring uit een recente baan is relevanter dan een vaag gerelateerde activiteit uit het verleden. Maar iets is altijd beter dan niets, dus schrap bij gebrek aan beter activiteiten van langer geleden niet weg.
Voorbeeld
Je bent programmeur, en je wilt solliciteren op een baan als functioneel beheerder. Een van de functie-eisen luidt: 'aan groepen gebruikers cursus geven in het gebruik van nieuwe softwarepakketten'. Je hebt geen lerarenopleiding of iets dergelijks gedaan en hebt ook geen ervaring met dit soort werkzaamheden. Je twijfelt of je wel aan deze functie-eis voldoet.
In je vrije tijd geef je aan een paar jongeren uit de buurt drumles (dit item staat op de lijst die je zojuist gemaakt hebt). Dit is een prachtig voorbeeld waarmee je aan kunt tonen dat je plezier hebt in lesgeven. Je doet het zelfs in je vrije tijd!
Je profiel voor het voetlicht brengen in je sollicitatiebrief en cv
Natuurlijk zet je in je sollicitatiebrief en cv geen ellenlange opsommingen van alles wat je in je leven ondernomen hebt. De sollicitatiecommissie is vooral geïnteresseerd in hoeverre jij past bij het profiel dat zij in gedachten hebben.
- Haak in je brief in op de gevraagde functie-eisen. Belangrijk: gebruik de lijst met items die je zojuist gemaakt hebt om concrete voorbeelden te geven in je brief van wat je kunt.
- Heb je in de lijst bijzondere combinaties kunnen ontdekken (je hebt een combiprofiel of een T-profiel), benadruk dat dan in je sollicitatiebrief. Met een T- of combiprofiel zul je je vaak goed kunnen onderscheiden van andere kandidaten.
- In je cv kun je meer dingen noemen dan in je brief, maar ook daarvoor geldt dat je niet relevante items weglaat. Zeker als je cv te lang dreigt te worden. Maak een krappe selectie in de rubrieken hobby's, nevenactiviteiten en cursussen. Een kort en bondig cv met de juiste aanknopingspunten is voor een selectiecommissie veel interessanter dan een ellenlange opsomming van wat jij je hele leven hebt gedaan. Dit is de reden waarom je voor elke functie een ander cv moet maken.
Ben je een starter, een herintreedster, of heb je op een andere reden geen uitgebreid cv, dan kunnen juist nevenactiviteiten, vrijwilligerswerk en hobby's je profiel juist meer uit de verf doen komen.
Indruk maken met je profiel in het sollicitatiegesprek
Een belangrijk deel van het sollicitatiegesprek zal gaan over de functie-eisen en jouw geschiktheid daarvoor. Zorg dat je je lijst met al je kundes, activiteiten en interesses uit je hoofd kent. Bereid je goed voor op het sollicitatiegesprek, zodat je goed antwoorden kunt geven op vragen over die vereisten. De programmeur uit het voorbeeld kan op de vraag: 'Heb je eigenlijk wel ervaring met lesgeven aan groepen?' zonder hakkelen en met enthousiasme vertellen over de groep jongeren die hij op zaterdagmiddag drumles geeft. Soms zul nog wel je best moeten doen om sceptische selecteurs echt te overtuigen, maar hoe meer je je voorbeelden paraat hebt, hoe beter dat zal lukken.
Kate: "Ik solliciteerde een tijdje geleden op een leidinggevende functie. De afdeling bestond uitsluitend uit vrouwen van boven de dertig, en het ging niet om een echt hoge functie. Ik had helemaal geen ervaring als leidinggevende, maar ik gaf wel al jaren conditietraining aan groepen vrouwen. Op de vraag of ik leidinggevende kwaliteiten bezat heb ik dat geantwoord. Een van de leden van de sollicitatiecommissie lachte wat smalend en zei: 'huisvrouwengymnastiek is natuurlijk niet hetzelfde als een afdeling runnen', maar de andere commissieleden vielen mij bij en vonden het grappig dat ik dat noemde. Ondanks dat ene commissielid heb ik de baan gekregen."
Oefen je sollicitatiegesprek van tevoren aan de hand van de STAR-methode. Het is een interviewmethode die selecteurs vaak gebruiken tijdens een gesprek. STAR staat voor Situatie, Taak, Activiteit en Resultaat. Noem bij elke functie-eis een van de voorbeelden uit de lijst en formuleer elk van deze vier onderdelen zo concreet mogelijk. Je zult zien dat het je tijdens het echte sollicitatiegesprek ook gemakkelijker af zal gaan.
Auteur: Ysolde Bentvelsen