Omgaan met je angsten: tweestappenplan

Angst ervaren als je een grote stap overweegt of iets nieuws aangaat, is helemaal niet vreemd, maar wel lastig. Veruit de beste manier om om te gaan met je angsten is ze aan te pakken met onderstaand tweestappenplan. De kunst is je angsten:

• enerzijds te accepteren en te respecteren
• anderzijds niet bepalend te laten zijn voor jouw gedrag.

Stap 1. Accepteren van je angsten

Angst is een hele vervelende emotie. Héél vervelend! Het beklemt, benauwt, verstikt, verlamt en wat al niet meer… Onze zeer menselijke neiging is dan ook, als we angst ervaren, die zo diep mogelijk weg te stoppen. Net te doen of we niet bang zijn. Het is er wel, maar we proberen het te negeren en te vergeten. Maar daarmee verdwijnt de angst niet. Integendeel. Hij knaagt en vreet en blijft zitten waar hij zit. We blijven bang en we hebben niet uitgeprobeerd of die angst al dan niet terecht is. Of, volgens de welbekende dichtregels van een overigens onbekende Nederlandse dichter:

“Een mens lijdt dikwijls ’t meest
Door ‘t lijden dat hij vreest
Doch dat nooit op komt dagen.
Zo heeft hij meer te dragen
Dan God te dragen geeft.”

Met andere woorden: we hebben heel veel last van dingen waarvan we vrezen dat ze misschien zouden kunnen gebeuren. En omdat we de angst wegstoppen zullen we ook nooit kunnen ervaren dat onze doembeelden wellicht helemaal geen werkelijkheid zijn. En nooit plaatsvinden.

De eerste stap van de oplossing is die angst onder ogen zien. Hem niet wegstoppen, hem niet groter maken, er geen oordeel over vellen, maar gewoon te erkennen dat hij er is. Dus: “Ik ben bang dat mijn vader mij afwijst als ik hem niet opvolg.”
Daar… het is gezegd!

Of knagende angsten zoals:

• “Als ik nu wegga bij mijn huidige werkgever, weet ik niet of ik het ook weer leuk ga vinden bij een volgend bedrijf en dat vind ik doodeng!”
• “Ik verdien een goed inkomen en ben als de dood dat ik straks mijn hypotheek niet meer kan betalen als ik van baan verander.”
• “Als ik écht ga voor wat ik wil en het blijkt tegen te vallen, dan vallen al mijn dromen in duigen en dat is onverdraaglijk.”
• “Ik denk dat ik een goed idee heb en mijn eigen zaak kan gaan opbouwen. Maar stel dat ik ongelijk heb en het een mislukking wordt, dan faal ik ongelooflijk en daar ben ik hartstikke bang voor.”

Logisch allemaal, groot gelijk! Dat zijn ook spannende dingen. Daar mag je ook bang voor zijn.
Het is misschien niet handig, niet prettig, vervelend, maar het mag er wel zijn!

Ga nu voor jezelf na waar jij bang voor bent. Schrijf alles op wat je te binnen schiet. In de loop van de dagen zullen er telkens nieuwe dingen bij komen. Schrijf ze op. En bij elke angst zeg je tegen jezelf:

“Ik bang voor ........... en dat mag er zijn.”

Of:

“Ik accepteer dat ik ........... doodeng vind.”

Stap 2. “En… ACTIE!”

We zijn bang, we zijn misschien wel als de dood. Zover ben je inmiddels; je hebt dat onder ogen gezien. En nu gaan we kijken hoe we – mét die angst – de dingen kunnen gaan doen die we eng vinden. Stap voor stap. Want we kunnen onze angsten accepteren, we hoeven er niet naar te leven. Als ik bang ben dat mijn vader mij afwijst als ik hem niet opvolg, hoeft dat niet in te houden dat ik hem opvolg. Ik onderken dat ik bang ben. En vervolgens trek ik mijn plan.

Het is zaak je angsten niet je leven te laten bepalen. Dan doe je steeds minder wat je wilt. En zul je ook nooit ontdekken dat jouw doembeelden wellicht helemaal niet waar zijn. Stap 2 zegt daarom: ga die dingen doen die je eng vindt, terwijl je accepteert dat je ze eng vindt. Maar opgedeeld in voor jou behapbare stappen: spannend, maar te doen.

Denk nog even aan het voorbeeld van de opvolging: je angst is dat je vader je afwijst als jij niet doet wat hij wilt. Als je daarmee gaat experimenteren, hoef je niet meteen tegen je vader te zeggen dat je niet in de zaak komt. Dat is een wel erg grote stap. Je kunt beginnen om hem eens tegen te spreken als hij zegt dat mariakoekjes de lekkerste koekjes zijn. Dan zeg je een keer: ”Nou, ik vind bastognekoeken veel lekkerder.” En kijk maar eens wat er gebeurt.

Ik vermoed dat je niet meteen afgewezen wordt. Wellicht wordt het een discussie, maar dat is vast te verdragen. En zo bouw je het langzaam op: de volgende keer spreek je hem tegen als hij zegt dat een voetballer buiten spel stond of ga je een politieke discussie aan. De keer daarop ga je niet mee naar je tantes verjaardag als je daar geen zin in hebt. Of je zegt een keer 'Nee' als hij je vraagt iets te doen. Je gaat wat vaker vertellen wat jij belangrijk vindt en hoe jij je leven voor je ziet. Net zo lang tot je op een gegeven moment – vast met knikkende knieën – tegen hem zegt dat je hem niet gaat opvolgen, omdat jouw ambities in een andere richting liggen.

Dit is vlieguren maken… Oefenen, oefenen en nog eens oefenen tot je klaar bent om datgene te doen wat je wilt doen. En ondertussen merk je in de meeste gevallen dat het toch niet zo eng is als je dacht. Soms kan het zelfs wel leuk zijn! Maar of het leuk is of niet, het belangrijkste is dat jij je leven leidt zoals je dat wilt en dat niet je angsten je leven leiden.

Maak voor jezelf een actieplan: pak een van je angsten erbij en kijk hoe je stap voor stap met die angst toch de dingen kunt doen die jij doen wilt.

Auteur: Susanne Biemans