Een goed gesprek begin je met een open vraag over het onderwerp. Vervolgens stuur je het gesprek in de door jou gewenste richting met de gesprekstechniek LSD:

• Luisteren
• Samenvatten
• Doorvragen

Een gesprek leiden met de LSD-techniek is een belangrijke soft skill in veel functies.

Luisteren: aandacht voor de ander

Als je actief luistert ben je met je volle aandacht bij je gesprekspartner. Je observeert, denkt na en let op:

• wat iemand letterlijk zegt;
• waarom hij zegt wat hij zegt;
• wat hij ermee bedoelt;
• de manier waarop hij spreekt (toon, kracht, volume, emotie);
• zijn lichaamstaal (houding, gezichtsuitdrukking, gebarentaal).

Communicatie is tweerichtingsverkeer tussen de gesprekspartner en jou als luisteraar: het begint met echte aandacht voor de ander. Met je eigen lichaamstaal laat je de ander zien dat je geïnteresseerd bent in wat hij zegt. Met een actieve luisterhouding kom je meer over het standpunt en perspectief van de ander te weten.

Een krachtig luisteraar luistert op twee niveaus:

1. De inhoud, met het verstand, rationeel denken.
2. Gevoel: inleven en intuïtie.

Samenvatten: checken en bevestigen

Als je gesprekspartner is uitgesproken, dan vat je zijn antwoord samen in je eigen woorden. Samenvatten wat de ander gezegd heeft dient de volgende doelen:

• Je controleert of je de ander goed hebt begrepen.
  
• Je houdt de lijn van het gesprek vast door alleen de essentie samen te vatten die jij van belang vindt.
• Je stelt de ander gerust: als jij met een goede samenvatting laat merken dat je aandachtig hebt geluisterd en hem bovendien goed hebt begrepen, geeft dat de ander een prettig gevoel.
• Het geeft jou inzicht in wat je weet en nog niet weet, dus welke vragen je nog hebt te stellen.

Voorbeelden 

• Begrijp ik je goed dat ...
• Zeg je nu dat ... 
• Dus je wilt ...
• Heb ik goed begrepen dat ...

Doorvragen: het gesprek sturen

Nadat de samenvatting is besproken of bevestigd, ga je door met een goede vraag. Met de keuze van de vervolgvraag stuur je het gesprek een bepaalde kant op. Soms wil je belangstelling laten blijken en een vervolgvraag stellen naar aanleiding van een opmerking of suggestie van de ander. Maar laat je niet telkens leiden door suggesties en provocaties in de woorden van je gesprekspartner. Denk vanuit jouw doelen voor het gesprek en stel effectieve vragen. Jij hebt de leiding en het initiatief.

Doorvragen kan de volgende doelen dienen:

• Iets te weten komen van de ander.
• Nieuwe inzichten opdoen over een probleem of kwestie.
• Vaagheden helder krijgen.

Aanknopingspunten om op door te vragen zijn bijvoorbeeld:

• aannames
• subjectieve uitlatingen;
• vaagheden;
• formuleringen met 'willen',  'moeten' en 'kunnen';
• wat je gesprekspartner niet zegt, weglaat, verzwijgt.

Dit zijn slechts suggesties, ze zijn niet dwingend. Het is aan jou om de juiste vragen te stellen.

Voor het gesprek heb je enkele onderwerpen gekozen die je wilt behandelen. Deze onderwerpen diep je één voor één uit door gericht door te vragen.

Voorbeelden

De belangrijkste vragen beginnen met wat, waarom, wie, waar en hoe:

• Hoe bedoel je dat precies? (dieper ingaan op wat iemand zegt, zonder hem te sturen).
• Wat was jouw rol in die situatie?
• Wie waren daarbij aanwezig?
• Waarom is daarvoor gekozen?
• Waar was jij toen dat bericht kwam?

Wat is de betekenis van LSD?

LSD is een acroniem, een afkorting die bestaat uit de eerste letters van de woorden Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. De gesprektechniek LSD gebruik je in professionele gesprekken om mensen doelgericht en diepgaand te bevragen. Het is een belangrijk onderdeel van het werk van professionals in de meest uiteenlopende beroepen.

Met de LSD-methode heb je een echt gesprek dat je stap voor stap de diepte in stuurt, maar wel in de door jou gewenste richting. Het is een goede basis voor communicatie met de ander.

Met LSD maak je echt contact met je gesprekspartner. Hij zal zich daardoor gehoord en begrepen voelen.

Voorbeeld van LSD

Trainer tegen haar leidinggevende: "De training Luisteren gisteren ging goed. De meeste deelnemers waren na afloop tevreden. Maar ik vond sommige deelnemers wat passief."

Manager vat samen: "Dus als ik je goed begrijp is je beeld dat de deelnemers tevreden waren over de cursus, maar jij bent niet zo tevreden over hen?"

Trainer: "Nou ja, ze leken niet echt enthousiast. Misschien zijn ze door hun baas naar de training gestuurd of hebben ze er op een onbewuste manier voor gekozen. Maar ik vond dat niet zo'n probleem."

De manager wil meer inzicht krijgen in de werkwijze van de trainer en vraagt door: "Welke activerende werkvormen heb je ingezet?" 

Tips voor LSD

• Laat OMA thuis: Opvattingen, Meningen en Adviezen. Ga het gesprek in met een open mind, wees nieuwsgierig, stel vragen en luister naar de ander.
• Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig. Ga samen met de ander op zoek naar het echte probleem.
• Maak je niet DIK: Denk In Kwaliteiten. Ga ervan uit dat iedereen op zijn manier zijn best doet. Sta open voor de kwaliteiten van je gesprekspartner en probeer niet de schuld bij hem neer te leggen voor wat er fout is gegaan. Je zult het gesprek meer ontspannen voeren.

Aanbevolen websites

• LSD en de kunst van het stellen van vragen - Vraagzin
• LSD: luisteren, samenvatten en doorvragen - door Jan Stevens op De Steven
  

Bronnen

• Training Gesprekstechnieken - door Corona de Wert op Leren.nl
  
• Het belang van goede communicatie - Tailor you
  
• Gebruik LSD, wees een OEN, laat OMA thuis en maak je niet DIK - ProfessioneelZijn