Nieuwsgierig

Nieuwsgierigheid is het verlangen dat je voelt om meer over iets te weten te komen. Je ervaart een ‘gat’ in je kennis, begrip of kunde en je wilt er graag meer over weten. Je stelt jezelf vragen over hoe iets werkt, waarom het zo is of hoe het precies zit. Daarvoor ga je actief op zoek naar informatie, kennis en uitleg. Het gaat ook om de mate waarin je nieuwigheden omarmt en kunt leven met de onvoorspelbaarheid en tegenstellingen in nieuwe situaties. We hebben het dus over ontwikkelingsgerichte leergierigheid, weetgierigheid en benieuwdheid en niet over een ‘nieuwsgierig aagje’ of iemand die uit is op de laatste kantoorroddels. Nieuwsgierigheid wordt ook wel weetlust genoemd, een hongerig verlangen naar kennis.

Nieuwsgierigheid is een belangrijke aanjager voor ontwikkeling, groei en verandering en voor nieuwe oplossingen en innovatie op de werkvloer. Het wordt daarom gezien als een belangrijke soft skill voor een ambitieuze professional.

‘Ik heb geen speciaal talent, ik ben slechts nieuwsgierig.’

Einstein

Nieuwsgierige carrièretijger kijkt door verrekijker

Mate van nieuwsgierigheid

Ieder mens is nieuwsgierig; het is ons aangeboren. De mate waarin varieert alleen per persoon. We onderscheiden vijf aspecten:

  1. Intensiteit (hoe heftig?)
  2. Frequentie (hoe vaak?)
  3. Duurzaamheid (hoe langdurig?)
  4. Breedte (voor hoeveel onderwerpen?)
  5. Diepte (hoe verweven in de persoonlijke identiteit?)

Zeer nieuwsgierige mensen ervaren vaker intensere gevoelens van verlangen, gedurende langere periodes, voor meerdere soorten gebeurtenissen en integreren deze beter in hun identiteit. De persoonlijkheidstrek die aan de basis van nieuwsgierigheid ligt, wordt wel openheid van ervaring genoemd. Dit is tevens een van de vijf karaktertrekken in het persoonlijkheidsmodel The Big Five .

Mensen die nieuwsgierig zijn willen graag alles weten over andere ideeën en zienswijzen. Ze zijn ruimdenkend aangelegd en ze:

  • staan open voor onzekerheden
  • staan open voor veranderingen
  • staan open voor ideeën
  • staan open voor andere waarden
  • hebben een grote fantasie
  • dagen zichzelf uit om nieuwe dingen te leren

Er is ook een praktische kant: je kunt bijvoorbeeld benieuwd zijn naar nieuwe producten van een bepaald merk. Probeer die interesse eens te verdiepen en meer over een product te weten te komen. Waarom is het zo ontworpen? Welke marketingtrucs gebruikt het merk? Waarom ben je zo begerig naar nieuws van of over dit merk?

Nieuwsgierigheid als competentie

Een competentie is een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten waarmee je in praktijksituaties je werk goed kunt doen. De competentie nieuwsgierigheid staat op menige lijst met algemene competenties.

Welke competenties komen erbij kijken?

Bij welke beroepen heb je deze competentie nodig?

Voor vrijwel alle beroepen geldt nieuwsgierigheid als een waardevolle competentie. In elk beroep zal je in staat moeten zijn om brokjes informatie te verzamelen om je werk zo goed mogelijk uit te voeren. Je staat open voor wat er nog te ontdekken valt. Er zijn echter beroepen waarbij je een echte speurneus met een nieuwsgierige inslag moet zijn om je werkzaamheden goed uit te kunnen voeren. Denk bijvoorbeeld aan functies als:

En wat te denken van het beroep van leraar? Als docent is het belangrijk om de nieuwsgierigheid van leerlingen te prikkelen, zodat zij ernaar verlangen om iets te weten, snappen of waar te nemen. Zodoende gaan ze op zoek naar kennis en informatie om complexe zaken te kunnen begrijpen.

Wat zijn de voordelen van nieuwsgierigheid?

Uit onderzoek blijkt dat nieuwsgierige mensen gelukkiger en gezonder zijn, betere relaties hebben, langer leven en intelligenter zijn. Je belangstellende houding zorgt er namelijk voor dat je:

  • gemakkelijker leert op het gebied waarin je geïnteresseerd bent. Op die vlakken verbetert je geheugen ook. Je staat open voor wat er nog te ontdekken valt. Door tijd en aandacht te besteden aan nieuwe dingen, maak je meer neurologische connecties aan in je brein en die nieuwe verbindingen zorgen ervoor dat je nieuwe informatie gemakkelijker kunt plaatsen. Daarnaast leg je gemakkelijker verbanden tussen schijnbaar ongelijksoortige concepten;
  • een beter probleemoplossend vermogen hebt en creatieve oplossingen vindt voor lastige problemen;
  • om je heen blijft kijken en open staat voor nieuwe ervaringen en inzichten. Je bent open minded en kunt goed contact leggen met zeer diverse mensen;
  • je comfortzone vergroot en bezig bent met je persoonlijke ontwikkeling;
  • aan zelfonderzoek doet;
  • oprecht belangstelling toont voor anderen, hierdoor goed op de ander kunt aansluiten en zo betekenisvolle gesprekken kunt voeren en relaties vormen;
  • het leven als een motiverende ontdekkingsreis ervaart;
  • makkelijker in een toestand van flow komt;

Wat zijn belemmeringen van nieuwsgierigheid?

  • Angst voor gezichtsverlies
  • Angst om fouten te maken
  • Je hebt teveel kennis op een bepaald gebied
  • Strakke afbakening van werkzaamheden en taken
  • Je neiging om je mond te houden wanneer je een afwijkende mening hebt

arrièretijger kijkt in de spiegel, ziet een reflectie van zichzelf en vraagt zich af wat hij ziet.

Hoe kun je nieuwsgieriger worden?

Je mate van nieuwsgierigheid is veranderbaar en niet iets dat bij je geboorte al vaststaat. Je kunt je ‘nieuwsgierigheidsspier’ stimuleren door:

  • Met collega’s in gesprek te gaan. Stel goede vragen en dan vooral open vragen. Wat kun je voor je eigen aanpak gebruiken? Vertaal de opgedane ervaringen naar je eigen praktijk.
  • In het hier en nu te zijn en aandacht te hebben voor wat je tegenkomt. Op die manier kun je nieuwe ontdekkingen onder de loep nemen.
  • Ruimte te creëren voor twijfels, missers en onkunde. Jezelf toe te staan dat je fouten mag maken.
  • Openlijke twijfel te accepteren. Dit is nodig om nieuwe denkrichtingen, oplossingen en perspectieven te laten ontstaan.
  • Voor jezelf leerdoelen op te stellen in plaats van prestatiedoelen. Een prestatiedoel richt zich op het eindresultaat, terwijl leerdoelen zich richten op het proces. Leerdoelen stimuleren je om te experimenteren met nieuwe werkwijzen.
  • Jezelf nieuwsgierige vragen te stellen. Waarom is iets zoals het is? Waarom doen we de dingen zoals we ze doen? Hoe werkt een bepaald mechanisme? Wat is de oorzaak van een probleem? Onderzoek het probleem en vraag door: wat is de onderliggende oorzaak?
  • Je te verdiepen in een intrigerend onderwerp op jouw werkterrein. Begin met een vraag die je bezighoudt. Blijf spitten en zoek dieper. Er liggen meer nieuwe vragen onder het oppervlak.
  • Rond te neuzen en te browsen of bladeren in boeken of op websites, in plaats van AI of zoekmachines te gebruiken om direct te vinden wat je zoekt. Zo ontdek je nieuwe dingen, waarvan je voordien niet wist dat het bestond of hoe het heette. Je stuit op nieuwe kennis, die je uit jezelf niet zou hebben gevonden, omdat je niet wist waarop te zoeken.
  • Nieuwe technieken of methoden te onderzoeken. Neem je bijvoorbeeld voor om bij elke nieuwigheid die je ontdekt enige tijd te besteden om de essentie te verkennen.
  • Lijstjes bij te houden van onbeantwoorde vragen en dingen die je verbazen of intrigeren. Zo onthoud je zaken die je nieuwsgierigheid prikkelen en kun je er later naar terugkijken.

Nieuwsgierig als kernkwaliteit

Volgens het model van de kernkwaliteiten en kernkwadranten kan nieuwsgierigheid net als elke kwaliteit doorslaan naar een valkuil. Je bent dan te nieuwsgierig en anderen zien dat als een slechte eigenschap. Jouw uitdaging is om dat te voorkomen. Als nieuwsgierig een kernkwaliteit van je is, dan kun je daarbij ook allergieën hebben en je ergeren aan bepaald gedrag van anderen.

Wat is de valkuil van nieuwsgierigheid?

De een is nieuwsgierig, een ander is nieuwsgieriger, jij bent het nieuwsgierigst. Dat is een kwaliteit. Maar kun je ook té nieuwsgierig zijn? Jazeker. Overmatige nieuwsgierigheid kan doorslaan naar:

  • Bemoeizucht: je mengt je in zaken waar je niets mee te maken hebt of probeert dingen te weten komen die jou niet aangaan. Je wordt dan ook wel pottenkijker of 'nieuwsgierig aagje' genoemd.
  • Bespieden, begluren, beloeren of bespioneren: het opdringerig overschrijden van andermans grenzen of aantasten van zijn recht op privacy.
  • Indiscreet: je deelt bewust of onbewust vertrouwelijke informatie die je hebt verkregen.
  • Ongerichte en ongebreidelde kennisvergaring of gebrek aan focus, omdat je steeds weer in andere nieuwe dingen geïnteresseerd raakt.
  • Het hinderen of benadelen van een collega bij zijn werk, bijvoorbeeld omdat jouw belangstelling en vele vragen hem veel tijd kosten.
  • Gefrustreerd raken als het je niet lukt om bepaalde kennis of informatie te vergaren.

Wat zijn jouw uitdagingen of leerdoelen?

Belangrijke leerdoelen om te voorkomen dat nieuwsgierigheid doorslaat naar een valkuil zijn:

  • Focussen: je aandacht richten op waar je mee bezig bent en je daarbij niet laten afleiden door nieuwe prikkels.
  • Respect voor andermans privacy en privéleven.

Wat zijn je allergieën?

Als je zeer nieuwsgierig bent, dan kun je je ergeren aan iemand die:

  • Niet open staat voor nieuwe ideeën en geen interesse toont in het verkennen van nieuwe dingen.
  • Geen vragen stelt of oppervlakkige vragen stelt zonder echt de diepte in te gaan.
  • Niet bereid is om tijd en moeite te investeren in het zoeken naar antwoorden of het vergaren van kennis.
  • Geen interesse toont in het delen van informatie of het voeren van discussies over interessante onderwerpen.
  • Niet kritisch denkt en alles klakkeloos accepteert zonder verdere vragen te stellen.
  • Niet benieuwd is naar andere perspectieven en geen interesse toont in het begrijpen van verschillende standpunten.
  • Geen geduld heeft om dieper in een onderwerp te duiken en snel tevreden is met oppervlakkige antwoorden.
  • De waarde van leren en ontdekken niet begrijpt en geen waardering heeft voor kennis.

Anderen nieuwsgierig maken om ze te beïnvloeden

Het kan nuttig zijn om de nieuwsgierigheid van een ander aan te wakkeren om het verloop van een gesprek te beïnvloeden. Dat doe je bijvoorbeeld met de gesprekstechniek MINT tijdens een sollicitatiegesprek. Daarmee maak je de interviewer nieuwsgierig naar je sterke eigenschappen, door subtiel gebruik van teasers. Zo prikkel je de interviewer om verder in te gaan op de kwaliteiten die je graag wilt uitlichten.

Aanbevolen websites

Aanbevolen boek

  • 7 x nieuwsgierig: maak je leerlingen nieuwsgierig met een reeks korte activiteiten.
Auteur: Marieke van Oosterhout, met bijdragen van René Pijlman
Je bent hier: Home → Functioneren → Professionele eigenschappen → Nieuwsgierig