Doelgericht

Doelgerichtheid is het vermogen om vastberaden en gefocust te werken aan het stellen en bereiken van doelen. Het houdt in dat je een duidelijke visie hebt op wat je wilt bereiken en dat je systematisch en volhardend actie onderneemt om die visie te realiseren. Je bent doelbewust en weet waar je op mikt. Je bent koersvast en werkt heel gericht naar het beoogd resultaat, zonder zijwegen te bewandelen of je te laten afleiden.

Er gaat een enorme energie en drive uit van mensen die doelgericht én gedreven zijn. Ze werken vanuit hun passie en enthousiasme voor de doelen die ze nastreven. Ze zijn intrinsiek gemotiveerd, bevlogen en bezield. De doelgerichtheid is het stuur dat richting geeft aan hun tomeloze inzet, de gedrevenheid is de innerlijke aandrijfmotor die ze aanzet tot actie en initiatief.

Vooruitkijken

Wat kenmerkt doelgerichte mensen?

Doelgerichte professionals:

  • Hebben een visie voor de toekomst en kunnen anderen inspireren en motiveren met hun passie en toewijding.

  • Werken resoluut aan de doelrealisatie van hun strategische plannen en ambities.

  • Zijn daadkrachtig en ondernemen vlot en vastberaden actie wanneer dat nodig of gewenst is.

  • Werken geconcentreerd en richten hun aandacht volledig op hun doelen.

  • Zijn bereid om de nodige offers te brengen om hun ambities waar te maken.

  • Zoeken actief feedback en advies om hun prestaties te verbeteren en hun doelen sneller te bereiken.

  • Werken planmatig en zijn sterk in organiseren. Ze schrijven graag een actieplan of plan van aanpak.

  • Zijn standvastig en staan stevig in hun schoenen.

  • Zijn trefzeker, maken geen omwegen en stevenen recht op hun doel af.

  • Laten zich niet gek maken en werken onverstoorbaar door wanneer collega's beren op de weg zien.
  • Zijn betrouwbaar en verantwoordelijk: ze komen hun afspraken na en maken hun beloften waar.
  • Hebben een groeimindset en zien uitdagingen als kansen om te leren en te groeien. Ze durven fouten te maken als onderdeel van het leerproces.
  • Zijn ambitieus en stellen voor zichzelf carrièredoelen.
  • Zijn gedisciplineerd en zetten consistent stappen in de richting van hun bestemming.
  • Zijn competitief en prestatiegericht.

Waarom is doelgerichtheid van belang voor je ontwikkeling en carrière?

Doelgerichtheid is in de meest uiteenlopende functies een nuttige soft skill (zachte vaardigheid). Het gaat niet alleen over het bereiken van persoonlijke doelen, maar ook over het bijdragen aan de teamdoelen en organisatiedoelen. Dit maakt doelgerichte professionals waardevolle teamspelers en leiders.

Het belang van doelgerichtheid voor persoonlijke en professionele ontwikkeling ligt erin dat het je helpt om:

Zelfreflectie op doelgerichtheid

Mijn belangrijkste doel op het werk is ...

Een doel dat ik recent heb behaald was ...

Mijn doel voor persoonlijke ontwikkeling is ...

Doelgerichtheid is een sleutelcompetentie voor succes, zowel in je carrière als in je persoonlijke leven. Het stelt je in staat om proactief te zijn in plaats van reactief, en om je eigen toekomst vorm te geven.

Wanneer ben je te weinig doelgericht?

Gedragsindicatoren die erop wijzen dat je onvoldoende doelgericht bent, of zelfs stuurloos en zonder richting werkt, zijn onder andere:

  • Je vertoont uitstelgedrag: je besteedt je tijd aan onbelangrijke klusjes die je niet dichter bij je doel brengen.
  • Je laat je gemakkelijk afleiden door dingen die in je omgeving gebeuren.
  • Je bent zwabberig en werkt telkens aan iets anders. Je hebt vele interesses en geen duidelijke focus.
  • Je raakt ontmoedigd en je werk stagneert als je moeilijkheden tegenkomt.
  • Je bent ongemotiveerd voor het werk dat je zou moeten doen.
  • Je raakt gefrustreerd en geeft op als je na veel inspanning je doelen niet lijkt te bereiken.
  • Je bent letterlijk doelloos en stelt voor jezelf geen doelen.

Hoe kun je doelgerichtheid ontwikkelen?

"Atleten die zich toeleggen op Tao ('de weg'), zien de weg naar het doel als het belangrijkste, want de mislukkingen, pijn, afzien, harde lessen en opofferingen zorgen voor persoonlijke groei."

- Bettine Vriesekoop

Doelgerichtheid ontwikkelen is een proces dat zowel zelfinzicht als praktische stappen vereist.

  • Doelen stellen: Leer hoe je effectieve en realistische doelen kunt stellen. Gebruik de SMART-methode om doelen te formuleren die specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden zijn.
  • Plannen en organiseren: Ontwikkel een gedetailleerd actieplan voor hoe je je doelen wilt bereiken. Bepaal welke stappen je moet zetten en welke middelen je nodig hebt.
  • Prioriteiten stellen: Maak onderscheid tussen wat belangrijk is en wat niet. Focus op activiteiten die je dichter bij je doelen brengen en vermijd tijdverspilling.
  • Efficiënt en gestructureerd werken: Organiseer je eigen werk en ga met hoge productiviteit recht op je doel af.
  • Discipline: Werk aan je zelfdiscipline. Blijf consistent in je acties, zelfs als je geen zin hebt of als er verleidingen zijn om af te wijken van je plan.
  • Zelfreflectie: Begin met het evalueren van je huidige gedrag en houding ten opzichte van je doelen. Vraag jezelf af hoe vastberaden je bent om doelen te bereiken en welke factoren je mogelijk afleiden.
  • Evaluatie: Beoordeel regelmatig je voortgang en stel je aanpak bij indien nodig. Wees bereid om je strategieën te veranderen als je merkt dat je niet op koers ligt om je doelen te bereiken.
  • Veerkracht: Ontwikkel veerkracht om tegenslagen te overwinnen. Zie fouten als leermomenten en geef niet op wanneer je geconfronteerd wordt met uitdagingen.
  • Optimisme: Behoud een positieve kijk en blijf proactief. Een positieve houding kan je helpen gemotiveerd te blijven en door te gaan, zelfs als het moeilijk wordt.

Door deze stappen te volgen en jezelf te trainen in doelgerichtheid, kun je deze kwaliteit versterken en effectiever worden in het bereiken van je persoonlijke en professionele doelen. Het is een continu proces van leren en aanpassen, maar met toewijding en de juiste strategieën kun je je doelgerichtheid aanzienlijk verbeteren.

Laat je niet afleiden

Doelgerichtheid houdt in dat je standvastig blijft werken, met een onwrikbare focus op de gestelde doelen en het beoogde resultaat. Je laat je daarbij niet afleiden door hinderlijke factoren, zoals:

  • Tegenwerking door collega's of andere betrokkenen. Bouw aan voldoende draagvlak en toon vastberaden leiderschap om ze mee te krijgen 
  • Tijdverdrijf en verstrooiingen als nieuwsberichten, social media, berichtjes en e-mail, roddel en achterklap.
  • Hindernissen op het pad naar je doel. Bewandel geen zijpaden of dwaalwegen als je een probleem tegenkomt, maar treed het obstakel oplossingsgericht tegemoet en vervolg je weg volhardend in de ingeslagen richting.

Veerkracht: omgaan met hindernissen en tegenslagen

Veerkracht is het vermogen om terug te veren na tegenslagen. Het helpt je om doelgericht te blijven door je aan te passen en door te gaan, ook onder moeilijke omstandigheden. Enkele strategieën om veerkrachtig om te gaan met obstakels en tegenspoed:

  1. Accepteren: Erken dat tegenslagen en teleurstelling deel uitmaken van het proces. Accepteer de situatie zonder jezelf de schuld te geven, zodat je je kunt richten op oplossingen.
  2. Perspectief behouden: Herinner jezelf eraan waarom je oorspronkelijk je doel hebt gesteld. Dit kan je helpen om gefocust te blijven en de tegenslag in context te zien.
  3. Kleine stappen: Breek je doel op in kleinere, beheersbare taken. Elke kleine overwinning versterkt je vertrouwen en motivatie.
  4. Ondersteunend netwerk: Omring jezelf met mensen die je steunen en je kunnen helpen om gemotiveerd te blijven.
  5. Zelfzorg: Zorg goed voor jezelf, zowel fysiek als mentaal. Gezonde gewoonten kunnen je helpen om stress te beheersen en je veerkracht te vergroten.
  6. Leer van ervaringen: Zie elke tegenslag als een leermoment. Analyseer wat er misging en hoe je het in de toekomst anders kunt doen.
  7. Positieve bekrachtiging: Vervang negatieve gedachten door positieve affirmaties. Dit kan je helpen om een optimistische mindset te behouden.
  8. Vier successen: Sta stil bij wat je al hebt bereikt. Dit kan je helpen om gemotiveerd te blijven en door te gaan.
  9. Hulp vragen: Wees niet bang om hulp te vragen wanneer je die nodig hebt. Soms kan een frisse blik je helpen om een oplossing te vinden.

Het belang van timemanagement

Je tijd effectief beheren, oftewel timemanagement, is essentieel voor het bereiken van doelen. Hier zijn enkele tips die je kunnen helpen om je tijd beter te beheren en daarmee je doelgerichtheid te versterken:

  1. Prioriteiten stellen: Bepaal wat het belangrijkste is en richt je eerst op die taken. Gebruik de Eisenhower-matrix om taken te categoriseren op basis van urgentie en belangrijkheid.
  2. Planning maken: Plan je dagen en weken vooruit. Gebruik agenda's of digitale tools om je taken, deadlines en afspraken bij te houden.
  3. Tijd blokkeren: Reserveer specifieke tijdsblokken voor bepaalde activiteiten. Dit helpt om gefocust te blijven en voorkomt multitasking.
  4. Delegeren: Draag taken aan anderen over. Daarmee maak je tijd vrij voor belangrijkere zaken.
  5. Nee zeggen: Leer om nee te zeggen tegen verzoeken of activiteiten die niet bijdragen aan je doelen. Dit helpt om je tijd te beschermen.
  6. Pauzes inlassen: Neem regelmatig korte pauzes om je geest te verfrissen. Dit kan je productiviteit en concentratie verbeteren.
  7. Efficiëntie verhogen: Zoek naar manieren om taken sneller en effectiever uit te voeren. Dit kan door het automatiseren van processen of het verbeteren van je vaardigheden.
  8. Afleidingen minimaliseren: Onderzoek wat je afleidt en neem maatregelen om deze afleidingen te verminderen. Dit kan betekenen dat je je telefoon uitzet of een rustige werkplek zoekt.
  9. Reflecteren en bijstellen: Evalueer regelmatig hoe je je tijd besteedt. Wees bereid om je aanpak aan te passen als je merkt dat je niet effectief bent.
  10. Consistentie: Probeer een routine te ontwikkelen en houd je eraan. Consistentie kan leiden tot betere gewoonten en resultaten.

Doelgerichtheid als kernkwaliteit

Volgens het model van de kernkwaliteiten en kernkwadranten kan elke kwaliteit doorslaan naar een valkuil. Je bent dan te doelgericht en anderen zien dat als een slechte eigenschap. Jouw uitdaging is om dat te voorkomen. Als doelgerichtheid een kernkwaliteit van je is, dan kun je daarbij ook allergieën hebben en je ergeren aan bepaald gedrag van anderen.

Wat zijn valkuilen van doelgericht zijn?

Als je doelgerichtheid te ver doorvoert, dan kan deze kwaliteit op verschillende manieren doorslaan:

  • Geen oog of oor hebben voor mensen: je kunt zo gefocust zijn op het bereiken van bepaalde doelen, dat je de behoeften en gevoelens van anderen over het hoofd ziet.
  • Fanatisme: je kunt zo gepassioneerd raken door je doelen, dat je doorschiet naar drammen en opjagen, wat anderen kan afschrikken of relaties kan schaden.
  • Egoïsme: doelgerichtheid kan leiden tot competitiedrang en egocentrisme, waarbij je vooral je eigen doelen nastreeft ten koste van anderen.
  • Ongeduld: je verlangen om snel resultaten te zien kan resulteren in ongeduld, vooral als dingen niet zo snel gaan als je had gehoopt.
  • Rechtlijnigheid: je kunt zo eenzijdig gericht zijn op bepaalde doelen, dat je aanpak dogmatisch en star wordt.
  • Te zeer taakgericht aansturen in een  leidinggevende rol: je legt de focus op het efficiënt behalen van resultaten, met minder aandacht voor de relaties of sociale interacties tijdens het werkproces.

Wat zijn jouw uitdagingen of leerdoelen?

Om niet door te slaan in je doelgerichtheid, is het belangrijk om:
  • Sensitief te zijn voor de behoeften en gevoelens van anderen.
  • Geduldig te zijn: je wacht rustig af of maakt een langdurige taak onverstoorbaar af, als zaken niet zo snel gaan als je zou willen, als anderen langzaam werken of als er vertraging is.
  • Flexibel en wendbaar te zijn: wees bereid je aanpak aan te passen. Als iets niet werkt, sta dan open voor een andere methode of pad naar je doel.
  • Mensgericht leiding te geven als manager: stel vertrouwen in je medewerkers en stel hun behoeften en ontwikkeling centraal.

Wat zijn je allergieën?

Als je zeer doelgericht bent, dan kun je je ergeren aan ongericht gedrag dat jou afleidt of tegenwerkt bij het bereiken van je doelen. Voorbeelden hiervan zijn:
  • Uitstelgedrag: iemand die taken uitstelt, zaken voor zich uitschuift of nergens aan toe lijkt te komen.
  • Gebrek aan focus: iemand die gemakkelijk afgeleid is, geen duidelijke prioriteiten stelt, veel verschillende interesses heeft of steeds weer andere zaken aan de orde stelt.
  • Negativiteit of weerstand tegen verandering.
  • Besluiteloosheid: het uitstellen van beslissingen kan leiden tot vertragingen en gemiste kansen.
  • Overmatig perfectionisme: Hoewel kwaliteit belangrijk is, kan perfectionisme leiden tot onnodige vertraging en daarmee irritatie opwekken.
  • Reactiviteit: Mensen die wachten op instructies in plaats van proactief te handelen, kun je als belemmerend ervaren.

Wat zijn andere kernkwaliteiten die goed samengaan met doelgerichtheid?

Andere kernkwaliteiten die goed samengaan met doelgerichtheid en die kunnen bijdragen aan een succesvolle carrière zijn:

  • Proactieve houding: het nemen van initiatief en verantwoordelijkheid om acties te ondernemen die leiden tot het bereiken van doelen.
  • Resultaatgerichtheid: het streven naar een meetbaar en positief eindresultaat, wat hand in hand gaat met doelgerichtheid.
  • Energiek: je hebt een goed uithoudingsvermogen, bent vitaal en kunt lange tijd achtereen presteren om je doel te bereiken. Je staat te trappelen om aan de slag te gaan, benut je energie effectief en laat je niet uitputten door energievreters.
  • Flexibiliteit: het vermogen om doelen aan te passen op basis van veranderende omstandigheden, wat essentieel is in een dynamische werkomgeving.
  • Doorzettingsvermogen: de vastberadenheid om door te gaan, zelfs wanneer er obstakels zijn.
  • Focus: de capaciteit om geconcentreerd te blijven op de gestelde doelen, zonder afgeleid te worden.
  • Discipline: de zelfdiscipline om consistent te werken aan doelen, ook als je even minder gemotiveerd bent.
  • Intrinsieke motivatie: de innerlijke drive om doelen na te streven, zelfs zonder externe beloningen of erkenning.
  • Pragmatisch denken: je hebt een voorkeur voor concrete doelen, die uitvoerbaar zijn en praktisch nut hebben.
  • Wilskracht: je overwint obstakels en uitdagingen, zodat je gefocust blijft op je doelen.

Deze kwaliteiten vullen doelgerichtheid aan en zorgen ervoor dat je niet alleen doelen stelt, maar ook het vermogen en de mentaliteit hebt om deze te realiseren.

Betekenis van gerelateerde begrippen

Doelgericht vs resultaatgericht

Doelgericht en resultaatgericht kunnen in de praktijk hetzelfde betekenen en deze begrippen worden vaak door elkaar gebruikt.

In de wereld van projectmanagement worden echter specifieke definities gehanteerd:

  • Het doel is de reden van het project: waarom wordt dit project uitgevoerd?
  • Het resultaat is datgene wat er klaar is aan het einde van het project. Het is het eindproduct dat je oplevert.

Bron: Kennisbank Werken aan Projecten.

Voorbeeld

Je bent beleidsmedewerker en je carrièredoel is om op een hoger bestuurlijk niveau te werken en jezelf te ontwikkelen tot beleidsadviseur. Het resultaat kan zijn dat je 5 jaar later een parttime baan hebt als beleidsadviseur bij een bepaalde gemeente.

Doelmatig

Doelmatigheid gaat een stap verder dan doelgerichtheid: je streeft naar het doel, maar doet dit bovendien zo efficiënt mogelijk. Je gebruikt zo min mogelijk middelen, zoals tijd en geld, om het gewenste resultaat te behalen.

Doeltreffend

Een aanpak waarmee het beoogde doel daadwerkelijk wordt bereikt noemen we doeltreffend of effectief.

Doelbewust

Doelbewustheid betreft de intentie achter je acties. Het houdt in dat je bewust en weloverwogen keuzes maakt, met een duidelijk doel voor ogen. Hierbij ligt de nadruk meer op de motivatie en de reden waarom je iets doet, in plaats van enkel op het bereiken van het doel.

Bronnen

Auteur: René Pijlman

Je bent hier: Home → Functioneren → Professionele eigenschappen → Doelgericht