Meest gemaakte fouten

1. Met stip op één: type- en taalfouten in je sollicitatiebrief

Het staat erg slordig als je sollicitatiebrief een taalfout of een halve zin bevat. Het risico dat je taalfouten maakt, loop je vooral als je per e-mail solliciteert of een sollicitatieformulier invult. In de gauwigheid vergeet je je brief of formulier goed te controleren. Laat dus je sollicitatiebrief nalezen en neem een aantal schrijfstijladviezen ter harte. Vermijd de spelfout die we het meest tegenkomen in sollicitatiebrieven op het forum: een samenstelling los schrijven ('sollicitatie brief') in plaats van aaneen.

Karin: "Ik moest zo'n standaardsollicitatieformulier insturen per mail. Het was één dag voor mijn vakantie en ik dacht, 'hup snel, nog even dat formulier de deur uit werken'. Ik stuurde het formulier per e-mail en voegde ook nog even een bcc'tje aan een vriendin toe. Die belde me onmiddellijk en zei: 'Heb je dat formulier al opgestuurd? Nee toch, hè? Er staan nog minstens drie fouten in!' Ik heb toen snel de fouten verbeterd en het bedrijf gebeld en gezegd dat ik verkeerde versie had opgestuurd. Gelukkig waren ze zo vriendelijk om alleen mijn tweede formulier in behandeling te nemen."

2. Brief en cv zijn een rommeltje

Je sollicitatiebrief en cv moeten er ook verzorgd en overzichtelijk uitzien. Recruiters gebruiken ze als allereerste selectiecriterium. Koffievlekken, ezelsoren, onoverzichtelijk indeling, twee regels op een apart velletje omdat ze niet meer op de vorige pagina pasten: het zijn allemaal redenen die ervoor kunnen zorgen dat je op de stapel 'afwijzen' belandt.

3. De brief 'verkoopt' niet

Sollicitatiebrieven zijn vaak te weinig 'verkoopgericht'. Ze bevatten een hoog gehalte aan 'ikke-ikke-ikke'. Ze gaan te veel over de sollicitant zelf, en te weinig over wat het bedrijf zoekt. Probeer jezelf te verkopen door je capaciteiten te koppelen aan de behoeften van de organisatie waar je solliciteert. Dan pas is een sollicitatiebrief overtuigend.

4. Slecht op de hoogte van de feiten

Wees voorbereid als je naar een sollicitatiegesprek gaat. Vraag niet naar de bekende weg. Het staat niet erg geïnteresseerd als je de website niet van te voren hebt bekeken en moet vragen: "Hoeveel werknemers hebben jullie eigenlijk?" of met verbazing uitroept: "O hebben jullie nóg een vestiging!", terwijl op de openingspagina met grote letters staat dat vorige week net een nieuw gebouw is geopend.

5. Slecht voorbereid op lastige vragen

"Hoe zie je je toekomst bij ons bedrijf?", is een veelgestelde 'lastige' vraag tijdens een sollicitatiegesprek. Het slechtste antwoord dat je kunt geven is: "O, weet ik niet, ik zie wel waar ik uitkom."

Pieter: "Ik kreeg zo'n vraag als 'Wat is het carrièrepad dat je voor je ziet?' en de vraagsteller mompelde daar iets achteraan van 'Of zie je dan later nog wel?' Ik word altijd een beetje geërgerd van dit soort vragen over de toekomst, dus ik beaamde meteen: 'O ja, ik zie wel, ik vind alles best.' Stom stom! Ik was niet verbaasd dat ik afgewezen werd en kreeg dat punt ook als feedback toen ik om een toelichting vroeg."

6. Naar de mond praten

Natuurlijk wil je je beste beentje voorzetten tijdens een sollicitatiegesprek. Maar ga de interviewers niet naar de mond praten en 'sociaal wenselijke' antwoorden geven. Een selecteur prikt daar onmiddellijk doorheen. Je komt vlak over en een gebrek aan eigenheid wordt niet snel gewaardeerd, zelf niet bij een organisatie waar iedereen op elkaar lijkt. Wees jezelf en wees eerlijk over je motivatie en ambitie om te solliciteren.

7. Overdrijven en opscheppen

Het is begrijpelijk dat je je best doet om op te vallen tussen de zovele andere sollicitanten, maar overdrijf het niet! In een sollicitatiebrief zinnen zetten als "Ik ben honderd procent de man die jullie hebben moeten" doet de selectiecommissie gruwelen. Of tijdens het gesprek zeggen: "O, die baan, dat is natuurlijk een makkie voor me; Grote vent die mij van mijn pad afbrengt. Ik ben enorm doortastend!" Brrr.

Een opgevangen gesprek in de trein: "Nou het was vreselijk, mijn sollicitatiegesprek. Ze bleven maar doorvragen en ik had al tien keer gezegd dat ik echt de beste was die ze krijgen konden. Ik ben hartstikke snel en slim, ja, dat heb ik wel tien keer gezegd. Maar het leek wel of ze dat niet doorhadden. Wat een idioten. Nee, als ze me uitnodigen voor een volgende gesprek (het zal wel niet, maar je weet nooit), dan gá ik niet eens. Dan zeg ik dat ik de eer aan mezelf houd omdat ik toch veel slimmer ben dan zij."
Wedden dat deze jongeman nog wel even werkloos zal zijn?

8. Negatieve redenen voor je sollicitatie noemen

Een werkgever wil dat je de functie ambieert om juist díe functie. Om niets anders. Dus niet omdat het bedrijf dichter bij huis is, of omdat je weg wilt bij je oude werk, of omdat je ruzie hebt met je collega's. Laat je dit soort redenen doorschemeren in je brief of in het gesprek, dan is de kans heel groot dat je de baan niet krijgt. Vooral kwaadspreken over je vorige werkgever is volstrekt uit den boze. Motiveer je keuze voor de functie dus met positieve redenen.

9. Decorum, etiquette en beleefdheidsregels overschrijden

Het komt allemaal voor: kauwgom kauwende sollicitanten, smileys opnemen in een sollicitatiebrief, onderuitgezakt zitten tijdens het gesprek en meteen met 'je' en 'jij' beginnen als ze nog maar net binnen zijn. Dit soort dingen overschrijden de gewone beleefdheidsregels en maken dat leden van de sollicitatiecommissie het gesprek het liefst zo snel mogelijk zou willen beëindigen.

Een onderdeel van de beleefdheidsregels is dat je je voor een sollicitatiegesprek verzorgd kleedt. Je kunt er best een eigen stijl op na houden, maar houd het wel formeel en passend bij de organisatie waar je wilt werken.

Ietje: "Ik was zó uitgekeken op mijn baan en daardoor zo gedemotiveerd geraakt, dat ik bijna nergens meer plezier in had. Ik moest nodig op zoek naar een nieuwe baan, maar het solliciteren viel niet mee. Tot ik een keer om feedback vroeg en te horen kreeg dat ik in het gesprek had gezegd dat ik graag weg wilde bij mijn oude baan omdat ik me er verveelde. De commissie vond dat ik niet genoeg positieve redenen noemde waarom ik bij hun bedrijf wilde werken. Ze hadden gelijk. In de gesprekken daarna heb ik dat anders gedaan, ook al moest ik mezelf daarvoor wel over iets heen zetten."

10. Arbeidsvoorwaarden bespreken in het eerste gesprek

Begin niet in het eerste gesprek over hoeveel je wilt verdienen, dat je een auto van de zaak wilt of gebruik moet kunnen maken van een dienstfiets. Dat zijn niet voor niets secundaire arbeidsvoorwaarden, bijkomstigheden. Het gaat in een eerste (en vaak ook tweede) gesprek puur om de inhoud van de functie en jouw geschiktheid daarvoor. Arbeidsvoorwaarden bewaar je voor het arbeidsvoorwaardengesprek.

Directeur van een IT-bedrijf: "Tja, die zijn er nog steeds, hoor, van die baardige types met sandalen die denken dat ze een computergoeroe zijn. Ze vinden zichzelf geweldig, en vinden eigenlijk iedereen die geen programmeur is maar dom. Ze komen in een afgekloven t-shirt en doen smalend als je zegt dat je in het bedrijf een bepaald gerenommeerd besturingssysteem gebruikt. Maar ja, je moet ze toch soms aannemen, hè, ze weten soms van bepaalde technisch aspecten heel veel. Maar het gaat wel een beetje tegen wil en dank, moet ik toegeven."

11. Tot slot: te passief zijn

Solliciteren lukt alleen als je er erg actief mee bezig bent. Als je denkt dat een geschikte baan zichzelf aandient nadat je je cv in een cv-bank op internet hebt gezet en je je bij twee werving- en selectiebureaus hebt ingeschreven, heb je het mis.

Een grote valkuil vormt het internet: je kunt hele dagen zoet zijn met het doorzoeken van vacaturebanken. Maar alleen zoeken levert niks op. Ga aan de slag: schrijf sollicitatiebrieven, leg contacten en breid je netwerk uit.

Auteur: Ysolde Bentvelsen