Sollicitatie brief: de meestgemaakte spelfout

Deze spelfout zien we erg vaak in sollicitatiebrieven die geplaatst worden in het forum: een samenstelling los schrijven in plaats van aaneen.

Een samenstelling is een woord dat ontstaat door twee of meer woorden bij elkaar te brengen om er een nieuwe betekenis mee uit te drukken. De basisregel in het Nederlands is dat deze woorden aan elkaar worden geschreven.

Er zijn allerlei speciale gevallen en uitzonderingen op de basisregel dat een samenstelling aaneen wordt geschreven:

• Bij een klinkerbotsing gebruik je een koppelteken, zoals bij functie-eisen. Maar als de klinkers niet botsen, dan schrijf je de samenstelling gewoon aan elkaar: functieomschrijving, applicatieontwerper, organisatieadviesbureau, milieuaspecten.
• Bij afkortingen in een samenstelling gebruik je een koppelteken: ICT-manager, KLM-medewerker, POP-gesprek.
• Als een samenstelling moeilijk te lezen of begrijpen is, dan kun je de structuur verduidelijken met een koppelteken. Bijvoorbeeld: massa-gebed of massage-bed, identiteits-chip in plaats van identiteitschip.

Alle speciale regels, bijzondere gevallen en uitzonderingen kun je opzoeken in “Los, aaneen of met een koppelteken?” op Woordenlijst.org (Nederlandse Taalunie), dat de officiële spelling van de Nederlandse Taal beschrijft.

Sommige samenstellingen komen ook voor als woordgroep (losse woorden) met een andere betekenis. Denk aan:

• Loodgieter, kun je me even die leiding geven?
• We moeten in het team verband leggen tussen deze gebeurtenissen.
• Ik wil de positieve stress bestendig maken tegen de ontstressing.
• Hij kan goed praten, maar dit kan hij niet goedpraten.

Wanneer heb je te maken met  een woordgroep (los geschreven) of een samenstelling (aan elkaar geschreven)? Meestal blijkt dat wel uit de betekenis. En soms kun je het horen aan de klemtoon. Als je het tweede deel ook benadrukt, dan gedraagt dit zich als een los woord en schrijf je het los.

Waarom is de taalregel voor samenstellingen belangrijk?

Los of aaneen, het lijkt misschien muggenziften, maar voor de lezer van je sollicitatiebrief kunnen los geschreven woorden die een samenstelling vormen hinderlijk zijn. Bij het lezen struikel je als het ware, omdat de tekst eerst de verkeerde betekenis oproept en pas na de tweede keer lezen duidelijk wordt wat er bedoeld wordt. Dat leest onprettig. Als je deze spelfout maakt in een sollicitatiebrief dan krijgt de lezer bewust of onbewust de indruk “laag taal- en ontwikkelingsniveau”.

Wanneer je zelf niet zo gevoelig bent voor de losschrijfspelfout, lees dan eens deze onzin-zin waarin we het wat overdrijven:

“De kok in opleiding maakt extra gevulde kip pen soep op ver zoek van de bewoners vereniging.”

Dat leest toch niet prettig? En zo leest een taalgevoelige lezer jouw brief als je vraagt om een uitnodiging voor een “sollicitatie gesprek”.

Daar komt bij dat de spatiefout de lezer op het verkeerde been zet. Rode wijnglazen zijn niet rood (het moet zijn: rodewijnglazen), de hoge snelheidstrein is niet hoog (goed is: hogesnelheidstrein) een ronde tafel conferentie is niet rond (juist is: rondetafelconferentie).

Waarom wordt de spatiefout zo vaak gemaakt?

De spellingsregels zijn op dit punt vrij ingewikkeld. Een paar voorbeelden:

• Wat doen we met een samenstelling van “Tweede Kamer” en “lid”? Is het Tweede Kamer lid, Tweede Kamerlid of Tweede-Kamerlid?
• Het zijn grote steden en daar is beleid voor, maar noemen we dat grote steden beleid, grote-stedenbeleid, grotesteden-beleid of grotestedenbeleid?
• Hoe noemen we een specialist op het gebied van de ‘embedded software’? Is dat een embedded-softwarespecialist, een embeddedsoftware-specialist of een embeddedsoftwarespecialist?

Vaak slaat de twijfel toe. Veel mensen vallen dan terug op hun taalgevoel en dat kent wel de losse woorden, maar niet de samenstelling.

Een andere reden is de toenemende invloed van het Engels op het Nederlands. In het Engels is het namelijk wel gebruikelijk om de delen van een samenstelling los te schrijven. Veel mensen nemen die gewoonte over in het Nederlands. De spelfout wordt daarom wel de “Engelse ziekte” genoemd.

Soms werkt een afkorting de spelfout in de hand. Vanwege de populaire afkorting POP, ben je misschien geneigd Persoonlijk Ontwikkelings Plan te schrijven. Maar ontwikkelingsplan is een samenstelling.

In vacatures worden samenstellingen in functietitels vaak als losse woorden geschreven, zeker als ze Engelse woorden bevatten:

• Marketing Medewerker
• Human Resource Manager

Als sollicitant ben je daarom geneigd deze (onjuiste) schrijfwijze over te nemen.

Aanbevolen websites

• Signalering Onjuist Spatiegebruik (SOS) - Deze website strijdt op een vrolijke manier tegen onjuist spatiegebruik in de Nederlandse taal.
  

Auteur: René Pijlman