Generatiemanagement
Als manager biedt het voordelen om inzicht te hebben in de verschillende generaties die in je organisatie werkzaam zijn. Elke generatie heeft namelijk zijn eigen kenmerken en gedragingen. Hecht de ene generatie aan baanzekerheid, de andere streeft naar een goede werk-privébalans. Door rekening te houden met deze verschillen kun je de kwaliteiten van de verschillende generaties optimaal benutten en motiveer je elke generatie op een passende manier.
Wat is een generatie?
Een generatie is in sociologische betekenis een groep mensen die in dezelfde periode – doorgaans 15 jaar – geboren is en waarbij enkele gemeenschappelijke kenmerken de groep typeren. Deze kenmerken komen voort uit dezelfde fase van fysieke en emotionele ontwikkeling waarin ze verkeren en uit de vele ervaringen die ze als generatiegenoten gemeen hebben. Denk hierbij aan ervaringen op het gebied van economie, media, technologie, (dreigende) oorlogen en aanslagen.
Waarom aandacht besteden aan de verschillende generaties?
Elke generatie heeft haar eigen wensen, behoeften, kwaliteiten en valkuilen, manieren van communiceren, leiden, samenwerken, leren en omgaan met verschillen. De samenwerking tussen verschillende generaties kan tot spanningen leiden, met alle negatieve gevolgen van dien. Door actief generatiemanagement te voeren kun je als leidinggevende:
- spanningen voorkomen
- verschillen positief benutten en
- optimaal functionerende teams creëren.
De komende jaren zal een groot deel van de babyboomers de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Hierdoor zullen zij de arbeidsmarkt verlaten en verdwijnt er veel expertise uit organisaties. Effectief generatiemanagement draagt er aan bij dat opgebouwde kennis op een goede manier overdragen wordt aan jongere generaties. Daarnaast zorgt effectief generatiemanagement ervoor dat een organisatie bij werkzoekenden bekend staat als een aantrekkelijke werkgever, omdat zij goed omgaat met de verschillen tussen generaties.
Welke generaties zijn er dan?
Er zijn verscheidene generatie-indelingen in omloop, Carrièretijger hanteert de volgende indeling:
- Babyboomers (ook wel protestgeneratie), geboren tussen 1945 en 1955
- Generatie X, geboren tussen 1955 en 1970
- Pragmatische generatie, geboren tussen 1970 en 1985
- Generatie Y (ook wel millenials), geboren tussen 1985 en 2000
Wat zijn de kenmerkende eigenschappen, kwaliteiten en valkuilen van de deze generaties?
Babyboomers (geboren tussen 1940 en 1955)
Opgegroeid in tijden van wederopbouw, groei en herverdeling van macht en welvaart, is het grootste deel van de babyboomers al met pensioen. De late babyboomers moeten nog even wachten tot ze de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt.
Wat vinden babyboomers belangrijk?
Babyboomers hebben een vrije moraal en zoeken draagvlak voor ideeën en idealen. Voor deze generatie is baanzekerheid heel belangrijk en een baan voor het leven heel normaal. Veel babyboomers werken (of werkten) al langere tijd bij dezelfde organisatie. Ze zijn loyaal aan en betrokken bij hun werkgever.
Wat zijn kwaliteiten van babyboomers?
Doordat ze alles al hebben gezien en bulken van de ervaring, zijn babyboomers uitermate geschikt als mentor of coach voor jonge(re) medewerkers.
Wat zijn valkuilen van babyboomers?
Ze passen zich over het algemeen minder snel aan veranderingen aan en pikken (technologische) vooruitgang minder snel op dan andere generaties. Dit kan tot problemen leiden, zeker in een snel veranderende omgeving.
Generatie X (geboren tussen 1955 en 1970)
Generatie X groeide op tijdens de economische crisis die leidde tot grote (jeugd)werkloosheid. Ze waren net afgestudeerd en hadden erg veel moeite om werk te vinden, omdat bedrijven bezuinigden op lonen. Door de slechte start op de arbeidsmarkt wordt deze generatie daarom ook wel ‘de verloren generatie’ of ‘generatie nix’ genoemd. Hoewel voorheen als verloren bestempeld, bekleden veel leden van generatie X nu managementposities.
Wat vindt Generatie X belangrijk?
Generatie X hecht veel waarde aan verbinding, ontwikkeling, zelfontplooiing en individualisme.
Wat zijn kwaliteiten van Generatie X?
Een no-nonsense mentaliteit, een praktische instelling en van aanpakken weten is kenmerkend voor deze generatie. Hoewel niet opgegroeid tijdens de digitalisering maakte generatie X zich de nieuwe technologieën snel eigen.
Wat zijn valkuilen van Generatie X?
Generatie X is niet zo zichtbaar; ze zijn bescheiden en gaan onopvallend te werk. Het zijn jobhoppers; dit komt doordat de arbeidsmarkt overbevolkt was toen zij begonnen met werken. Hierdoor hebben ze banen geaccepteerd die niet helemaal bij hen pasten. Door te jobhoppen kwamen ze uiteindelijk wel bij voor hen passende banen uit.
Pragmatische generatie (geboren tussen 1970 en 1985)
De pragmatische generatie werd door hun ouders vrijgelaten in hun keuzes: ‘Je eigen ding doen’ en ‘jezelf zijn’ waren tijdens de opvoeding belangrijke waarden. Deze generatie wordt ook de ‘patatgeneratie’ genoemd, want door de onderhandelingscultuur en het gebrek aan dwang en verplichtingen door de ouders verviel een deel van de jongeren snel in passiviteit.
Wat vindt de pragmatische generatie belangrijk?
De pragmatische generatie vindt levensgeluk en zelfontplooiing heel belangrijk. Ze zijn gericht op werkgerelateerde persoonlijke ontwikkeling en willen concrete, meetbare en voelbare resultaten, zodat ze weten waarop ze worden afgerekend.
Wat zijn kwaliteiten van de pragmatische generatie?
De pragmatische generatie is ambitieus en hecht veel waarde aan persoonlijke ontwikkeling: alles wat hen helpt om zichzelf te verbeteren, pakken ze op. Ze werken daarom graag samen met anderen. Ze leren het liefst zaken die ze direct in hun werk kunnen toepassen.
Wat zijn valkuilen van de pragmatische generatie?
De pragmatische generatie is snel afgeleid, soms wat passief en heeft een hekel aan de - in hun ogen – soms trage besluitvorming.
Generatie Y (geboren tussen 1985 en 2000)
Deze generatie - ook wel millennials genoemd - kwam in tijden van hoogconjunctuur op de arbeidsmarkt en de verwachtingen naar organisaties toe waren hoog.
Wat vindt Generatie Y belangrijk?
De millennials hechten waarde aan zelfstandigheid en flexibel werken. Ze vinden zelfontplooiing belangrijk en willen werken in een omgeving waar ze zich kunnen ontwikkelen en echt iets kunnen bijdragen. Ze zijn prestatiegericht. In een wereld waarin alles al eens eerder bedacht en gedaan is, vindt Generatie Y authenticiteit belangrijk. Deze generatie wil gehoord worden en inspraak hebben. Wanneer dit niet gebeurt, kan dit leiden tot frustraties en conflicten.
Wat zijn de kwaliteiten van generatie Y?
Werknemers uit deze generatie zijn over het algemeen 'techsavy' en kunnen op hun beurt oudere generaties helpen op het gebied van technologie. Zij zijn hier immers mee opgegroeid. Verder zijn ze ondernemend en proactief, besluitvaardig en zijn ze zich bewust van hun omgeving.
Wat zijn de valkuilen van generatie Y?
Generatie Y heeft binnen het werk veel uitdaging en dynamiek nodig. Dit kan op babyboomers of collega’s van generatie X soms verwaand, ongeduldig en arrogant overkomen.
Generatie Z
Langzaamaan komt er een nieuwe groep de werkvloer op: generatie Z, ook wel Gen Z, Digital Natives of iGeneration genoemd. Leden van generatie Z - geboren na 2000 - zijn van jongs af aan bekend met computers, internet en social media. Hierdoor zijn ze nog verder op technologisch gebied dan generatie Y en zeer bedreven in multitasken. Generatie Z is nog niet afgestudeerd. Hierdoor zijn hun kenmerken, competenties en waarden op de arbeidsmarkt nog lastig in te schatten. Het is wachten totdat deze generatie oud genoeg is om fulltime te gaan werken.
Auteur: Marieke van Oosterhout