Traineeship als eerste baan
Een management traineeship (verkort tot traineeship) is een combinatie van een volwaardige baan (meestal een startersfunctie) en een opleidingstraject van het bedrijf, bedoeld voor hoogopgeleide starters op de arbeidsmarkt. Het wordt door grote bedrijven en overheden gebruikt om talentvolle starters te werven en zich als trainee te laten ontwikkelen tot managers of specialisten op hoog niveau.
Aan het eind van het programma stroom je door naar die afdeling en
die functie waar jij je het best thuis voelt en waar je voor het bedrijf de meeste betekenis hebt. Het is een intensieve en ambitieuze start van je carrière.
Erik Bruinsma (28), managementtrainee bij Randstad: "Na de hogere hotelschool heb ik aan de universiteit Cultuur, Organisatie en Management gestudeerd. Na mijn afstuderen ben ik eerst een jaar gaan reizen. Daarna ben ik aan de slag gegaan als intercedent bij Randstad. Na een half jaar als intercedent dacht ik: 'ik wil meer', en heb ik gesolliciteerd naar de functie van management trainee. Niet het gebruikelijke traject hoor, de meeste trainees zijn externen."
Ben je een talentvolle pas afgestudeerde hbo'er, dan is een traineeship een goede mogelijkheid om je in de eerste fase van je carrière versneld te ontwikkelen. Je kunt je binnen een bedrijf laten zien en kennismaken met verschillende afdelingen. Andere benamingen zijn Talentclass en Management Development Class.
De duur van het traject varieert per bedrijf en kan drie maanden tot drie jaar in beslag nemen. Voorwaarde is dat het een vooraf duidelijk vastgelegde periode is.
Invulling en opleidingsprogramma
Hét traineeship bestaat niet. Binnen verschillende organisaties wordt het traject anders vormgegeven. Bij het ene bedrijf start je met een opleidingsperiode van een aantal maanden. Bij een ander bedrijf werk je meteen volwaardig mee en is je opleidingstraject opgedeeld in losse opleidingsmodules. Het einddoel is wel bij ieder bedrijf gelijk: als volwaardig en allround werknemer op de goede afdeling en in de goede functie terechtkomen.
Ongeveer tien tot vijftien procent van de totale duur van het traineeship wordt aan ontwikkeling besteed. De opleiding bestaat uit kennis- en vaardigheidstrainingen, die worden verzorgd door experts van binnen en buiten het bedrijf. Ook in je werk ben je bezig met professionele ontwikkeling en het trainen van vaardigheden. Bij sommige programma's - met name in de ict - onderbreek je het werk regelmatig voor een kortdurende intensieve cursus of training van bijvoorbeeld een week (aangeduid met energieke termen als een bootcamp, crash course, deep dive of sprint).
Je werkt als trainee aan meerdere projecten en/of in verschillende functies in een of meerdere landen. Je kunt worden opgeleid tot manager of vakspecialist.
Door de grote verscheidenheid aan projecten en/of functies en de opleiding die je krijgt, vorm je je niet alleen een goed beeld van de organisatie, je krijgt ook inzicht in je eigen capaciteiten en je vindt uit waar voor jou de uitdagingen liggen. Je bent bezig met je persoonlijke ontwikkeling, leert na te denken over je carrière en carrièredoelen te stellen. Je doet veel nieuwe kennis en vaardigheden op en kijkt verder dan je eigen studie of vakgebied.
Erik: "De selectieprocedure bestond uit een aantal gesprekken, testen en een assessment. Er wordt bijvoorbeeld getest of je over een gemiddeld academisch denkniveau beschikt. Dit geldt ook voor hbo’ers die graag een traineeship bij Randstad willen doen. Ik heb het gehaald en ben begonnen als trainee. Het traineeship bij Randstad duurt tweeënhalf jaar en in die periode vervul je een aantal functies, waardoor je brede ervaring opdoet. Ik stuur nu een team van negen personen aan. Erg uitdagend én leerzaam. Op termijn zou ik graag richting Consultancy of Projectmatig Werken willen."
Persoonlijke begeleiding
Je krijgt bij de meeste traineeships begeleiding van een directe manager of collega met ervaring en van een persoonlijke coach die niet direct bij de inhoud van het dagelijks werk betrokken is, zoals een Management Development-adviseur of een externe coach. Met je coach bespreek je de voortgang van je persoonlijke doelstellingen. Daarnaast heb je regelmatig contact met je collega-trainees. Met elkaar kun je ervaringen en informatie uitwisselen.
Erik: "Inhoudelijk word ik begeleid door een HRD adviseur van Randstad. Zij helpt me bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van een visie op de organisatie. Daarnaast heb ik een externe coach die me begeleidt bij het maken van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP), me bijstuurt en me helpt mijn persoonlijke doelstellingen te bereiken. Verder zit ik samen met collega-trainees in een denktank, die organisatieadvies van betekenis aan de directie uitbrengt."
Ben jij geschikt als trainee?
Aan trainees worden hoge eisen gesteld. Vandaar dat alleen afgestudeerden met veel talent in aanmerking komen.
Bedrijven zijn op zoek naar ambitieuze, gedreven en zelfbewuste afgestudeerden die tijdens hun studie niet alleen boven de boeken hebben gezeten, maar daarnaast ook actief zijn geweest bij bijvoorbeeld een studentenvereniging. Daarnaast beschik je ook nog over de volgende persoonskenmerken:
- Luisteren
- Vermogen om samen te werken
- Geen 9 tot 5-mentaliteit
Ben je een pas afgestudeerde student en herken je jezelf hierin? Dan is een traineeship wellicht iets voor jou. Tijdens de selectieprocedure wordt meestal aan de hand van een assessment bekeken of jij voldoet aan het profiel van de managementtrainee die de organisatie voor ogen heeft.
Erik: "Tijdens mijn studies heb ik veel nevenactiviteiten gehad. Zo heb ik in de studentenraad gezeten, in de selectiecommissie van de hogere hotelschool en heb als studentlid deel uitgemaakt van het managementoverleg van de opleiding."
Waar moet je op letten?
Maak een heel bewuste keuze voor de organisatie waar je een traineeship gaat doen. Denk niet: "Ik doe dat wel even en daarna zie ik weer verder." Je maakt een keuze voor langere termijn. Daarnaast stellen sommige bedrijven een studiekostenregeling op. Als je voortijdig stopt, moet jij hen studiekosten betalen.
Sommige bedrijven noemen hun programma al snel een traineeship. Wees daarom kritisch op de betekenis van het programma. Een goed traineeship voldoet aan een aantal kwaliteitseisen:
- Het is een echte startersfunctie met verantwoordelijkheden en bijbehorend salaris en geen stage.
- Er is sprake van een duidelijk opleidingsprogramma.
- Er vindt structurele coaching plaats.
- Middels het traineeprogramma streeft de werkgever ernaar je op te leiden en door te laten stromen tot (top)manager of vakspecialist.
Denk je dat jij over de juiste talenten beschikt en wil je heel graag een traineetraject doen, maar wil je je nog niet aan één organisatie binden, dan zijn er ook mogelijkheden om als trainee te werken bij verschillende werkgevers. Zo biedt het project 'Fast Forward' van Saxion Hogescholen pas afgestudeerde talentvolle studenten de mogelijkheid om in een tijdsbestek van twee jaar bij drie werkgevers een traineeship te volgen.
Traineeships vinden
De meeste grote werkgevers bieden traineeships aan. Je kunt traineeship-vacatures bijvoorbeeld vinden bij een grote bank, ict-bedrijven, de Rijksoverheid en gemeenten. Je vindt ze op de websites van die werkgevers, maar ook op speciale traineesites. Maar houd ook de speciale bedrijven- en carrièredagen en congressen in de gaten. Deze evenementen bieden je bij uitstek de mogelijkheid om jezelf 'in the picture' te zetten.
Aanbevolen websites
- Traineeships bij de Rijksoverheid
De Rijksoverheid heeft verschillende traineeships waar pas afgestudeerden met iedere studierichting zich voor kunnen aanmelden. Zet je tanden in maatschappelijke onderwerpen, ga aan de slag op verschillende werkplekken en ontwikkel je tot een breed inzetbare beleidsmedewerker, staf- of projectmedewerker. - Traineeship bij de EU
Een traineeship bij een van de Europese instellingen is de springplank naar een internationale carrière op hoog niveau. Je bouwt aan een internationaal netwerk en doet relevante werkervaring op.
Auteur: Marieke van Oosterhout