Om strategisch op de arbeidsmarkt te opereren, heb je een (loopbaan)plan nodig. Het formuleren van doelstellingen helpt je te bepalen wat je precies wilt bereiken.

Overwegingen in het zoeken naar een (nieuwe) baan

Vroeger had je een baan voor het leven; als je eenmaal bij een baas werkte, bleef je daar meestal tot aan je pensioen. Dat is nu wel anders; de huidige arbeidsmarkt is flexibel en niet meer per definitie ingesteld op een contract voor onbepaalde tijd. Loopbaanveranderingen komen tegenwoordig voor in alle leeftijdscategorieën. Misschien ben je als gevolg van externe omstandigheden, een reorganisatie, fusie of faillissement, gedwongen op zoek naar een nieuwe werkomgeving. Het kan ook zijn dat je zelf het gevoel hebt vast te lopen in je loopbaan en de behoefte voelt om een nieuwe weg in te slaan, maar het misschien niet durft. Of je bent door ziekte of burn-out tot andere inzichten gekomen en wil je je loopbaan een andere wending geven. 

Loopbaanvragen die kunnen spelen, zijn:

• Wat wil ik nu echt?
• Ik heb het niet naar mijn zin op mijn werk, hoe komt dat?
• Het werk past niet (meer) bij mij.
• Alles gaat goed met mijn carrière, maar is dit nu echt alles?
• Welke functie en organisatie past nu het best bij mij?
• Ik wil me verder ontwikkelen, maar welke richting past het best bij mij?
• Ik wil meer energie uit mijn werk halen.
• Ik kom door een reorganisatie op straat te staan. Wat nu?
• Wat vind ik nu echt leuk? Wat zijn mijn drijfveren?
• Is dit mijn bestemming tot mijn pensioen?
• Welke mogelijkheden heb ik? Hoe kom ik aan werk dat bij me past? 

Je zult een antwoord moeten formuleren op de vragen die je hebt, zodat je een stappenplan kunt maken om de beoogde verandering te realiseren.

Er is een zestal veranderingen mogelijk.

• Verandering van beroep (beroepsnaam en werkzaamheden).
• Verandering van vakgebied.
• Verandering van de mensen met wie je samenwerkt.
• Verandering van werkomgeving.
• Verandering van het soort werk, zodat het beter aansluit bij je doelen en waarden.
• Verandering in salaris.

Je kunt op zoek zijn naar een van deze veranderingen, een aantal of allemaal.

De activiteiten in je stappenplan moeten gericht zijn om van de huidige situatie naar de gewenste situatie (je doelstellingen) te komen. Hoe concreter je je doelstellingen formuleert, hoe groter de kans is dat je je doel bereikt. Je kunt hiervoor gebruik maken van de SMART-methode. SMART staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. 

Een vage doelstelling als: "Ik wil iets anders, iets betekenen voor de maatschappij en iets met kinderen doen" laat zich dan vertalen in: "Ik wil over twee jaar als leerkracht werken op een lagere school met leerlingen met gedragsproblemen." 

Je oriënteren en zelf sturing geven aan je loopbaan is meestal een confronterend proces. Je kunt dit zelfstandig doen, maar je kunt ook professionele begeleiding en coaching van een loopbaanadviseur inschakelen. Hoe dan ook, je moet bereid zijn grondig zelfonderzoek te doen. 

Laat je zien

Wat je wilt en waar je voor kiest moet duidelijk worden aan mensen die invloed hebben op je loopbaan. Je zult jezelf moeten profileren, een krachtig beeld van jezelf naar buiten moeten brengen, ofwel: personal branding. Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van je netwerk. Hoe groter je netwerk is en hoe intensiever het contact, hoe meer kans je hebt een baan te vinden die echt bij je past. Meer dan de helft van de vacatures wordt via via ingevuld! Door de komst van sociale netwerksites als Facebook, Google Plus en LinkedIn is het tegenwoordig veel eenvoudiger om jezelf te laten zien. Daarnaast kun je op een laagdrempelige manier contact leggen met mensen die jou aan een baan kunnen helpen. Werk dus ook aan je online identiteit en maak bijvoorbeeld een LinkedIn-profiel aan.  

Op meerdere paarden wedden

Een belangrijk verschil tussen succesvolle en minder succesvolle banenzoekers is de manier waarop ze naar werk zoeken. Succesvolle banenzoekers gaan planmatig en doelgericht te werk en vergroten daarmee hun kans om te bereiken wat ze willen bereiken: een baan die aansluit bij hun kennis, capaciteiten, vaardigheden, wensen en verwachtingen. Focus je bij je zoektocht naar een (nieuwe) baan niet te veel op één methode. Je loopt daarmee het risico zeer snel de moed te verliezen als het niet direct resultaat oplevert. Het is beter om verschillende methoden te gebruiken. Maak dus niet alleen gebruik van je netwerk, maar ook van de vacaturebanken op internet, personeelsadvertenties en werving- en selectiebureaus.

Het is verstandig om bij het zoeken naar een baan je niet te veel te concentreren op functiebenamingen. Wat bij het ene bedrijf een 'hr-consultant' is, kan bij het andere bedrijf een 'personeelsfunctionaris' zijn. Zoek op verschillende functietitels en kijk vervolgens of de functiebeschrijving bij je past en of deze je aanspreekt. Is dit het geval, dan kun je beginnen aan je sollicitatiebrief.

Auteur: Marieke van Oosterhout