Sectoren

De Nederlandse arbeidsmarkt kan op verschillende manieren worden ingedeeld. Naast de indeling in niveaus – nationaal, regionaal en lokaal – is er ook sprake van een indeling in sectoren.

Openbaar bestuur, veiligheid en rechtspraak

• Openbaar bestuur

Binnen de sector openbaar bestuur gaat het om werkzaamheden bij gemeentelijke, regionale, provinciale en landelijke overheden. Centraal in het werk staat uitvoering en naleving van wetten en regels die door de overheid of andere bestuursorganen zijn vastgesteld.

Voorbeelden van beroepen: beleidsmedewerker, projectmanager.
Voorbeelden van opleidingen: Bestuurskunde en Overheidsmanagement, Bestuurskunde.

• Veiligheid

Bescherming, bewaking en beveiliging, daar draait het binnen de sector veiligheid allemaal om. Het gaat hierbij om het leger, de politie, de brandweer, bewakings- en beveiligingsdiensten en het gevangeniswezen. De mensen die in deze sector werkzaam zijn dragen dikwijls een uniform. Daarom wordt het ook wel de sector van de uniformberoepen genoemd.

Voorbeelden van beroepen: beveiliger, coördinator beveiliging, politieagent, militair
Voorbeelden van opleidingen: Beveiliger, Allround Politiemedewerker, Politiekundige Bachelor.  

• Rechtspraak

Binnen de sector rechtspraak gaat het om werkzaamheden die gericht zijn op de toepassing van wetten en regels, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van wetsovertredingen of bij onderlinge geschillen tussen burgers, bedrijven of overheden. Het gaat om de voorbereiding en de behandeling van strafzaken en bezwaar- en beroepszaken. Ook de juridische dienstverlening rond de naleving van wetten en regels valt hieronder.

Voorbeelden van beroepen: advocaat, rechter, notaris
Voorbeelden van opleidingen: hbo-Rechten, Sociaal Juridische Dienstverlening (SJD), Rechtsgeleerdheid.

Horeca en Huishouding

• Horeca

De horeca is de sector van eten en drinken. Horeca staat voor hotel, restaurant en café. Werkzaamheden die centraal staan zijn: ontvangst van gasten, het bereiden van voedsel en het serveren van maaltijden en dranken. Deze werkzaamheden vinden onder meer plaats in cafés, restaurants, hotels, congrescentra, cateringbedrijven en snackbars. Ook de keukens van instellingen, zoals verpleegtehuizen, behoren tot deze sector.

Voorbeelden van beroepen: kok, gastheer/-vrouw, partymanager, sommelier
Voorbeelden van opleidingen: Horecamanager, Kok, Hoger Hotelonderwijs.

• Huishouding

Dit is de sector van het facility management. De werkzaamheden hebben betrekking op de huishouding van kantoren, bedrijven, instellingen en scholen. Denk aan onder meer onderhoud van gebouwen, het uitvoeren van kleine reparaties, maar ook het beheer van spullen en materialen, zoals linnengoed in bijvoorbeeld een ziekenhuis.

Voorbeelden van beroepen: conciërge, facility manager
Voorbeelden van opleidingen: Facility Management, Hoger Hotelonderwijs.

• Schoonmaak

De sector schoonmaak richt zich onder meer op het reinigen van kantoren, grote instellingen, luchthavens en openbaar vervoer. Ook glazenwasserij en reinigings- en herstelwerkzaamheden na brand-, water- of stormschade vallen hieronder.

Voorbeelden van beroepen: schoonmaker, glazenwasser.
Voorbeelden van opleidingen: Schoonmaak & Glazenwasser, Reiniger Na Calamiteiten.

Opslag en Transport

• Magazijn, opslag en bezorging

In de sector magazijn, opslag en bezorging draait het om de opslag van goederen en het op tijd leveren van producten bij klanten. Verhuisbedrijven, het havenbedrijf en de brieven- en pakketbezorging vallen hier ook onder.

Voorbeelden van beroepen: postbezorger, verhuizer, vrachtwagenchauffeur, planner.
Voorbeelden van opleidingen: Manager Transport & Logistiek, Havenlogistiek.

• Vervoer

In de sector vervoer draait het niet alleen om het vervoer van personen, maar ook van goederen. Dit kan over de weg of het water, maar ook door de lucht en per spoor plaatsvinden. Het vervoer kan zich binnen de Nederlandse afspelen, maar ook daarbuiten.

Voorbeelden van beroepen: stewardess, piloot.
Voorbeelden van opleidingen: chauffeur, machinist, piloot.

Gezondheidszorg

• Gezondheidszorg

In de sector gezondheidszorg gaat het om het behandelen, verplegen en verzorgen van mensen die ziek zijn of een handicap hebben. De werkzaamheden vinden plaats in zieken-, verpleeg- en verzorgingshuizen, maar ook in revalidatiecentra, huisarts-, tandarts- en fysiotherapiepraktijken en bij mensen thuis.  

Voorbeelden van beroepen: tandartsassistent, hbo-verpleegkundige, fysiotherapeut, ergotherapeut.
Voorbeelden van opleidingen: Doktersassistent, Mondzorgkunde, Geneeskunde.

• Welzijn

In de sector welzijn gaat het om het helpen en begeleiden van mensen met problemen op het gebied van bijvoorbeeld verslaving, psychiatrie of opvoeding. De werkzaamheden kunnen plaatsvinden bij bureaus voor maatschappelijk werk, gezinsvervangende tehuizen en buurthuizen.

Voorbeelden van beroepen: activiteitenbegeleider, woonbegeleider, maatschappelijk werker.
Voorbeelden van opleidingen: Pedagogisch Medewerker Jeugdzorg, Social Work.

• Persoonlijke verzorging

In de sector persoonlijke verzorging staat het uiterlijk van mensen centraal. Het gaat om het verzorgen van gezicht, haar, handen en voeten. 

Voorbeelden van beroepen: schoonheidsspecialiste, kapper, visagist, modeontwerper.
Voorbeelden van opleidingen: Allround Schoonheidsspecialist, Kapper, Modemanagement.

Personeel, organisatie en strategie

• Personeel, arbeid en loopbaan

In de sector personeel, arbeid en loopbaan draait het om de juiste persoon op de juiste plek. Werkzaamheden die hieronder vallen zijn: werving en selectie van personeel, bemiddeling via uitzend- en detacheringsbureaus en het begeleiden van scholieren, studenten en werkenden in het maken van keuzes op het gebied van studie en werk.

Voorbeelden van beroepen: loopbaanadviseur, intercedent, P&O-adviseur.
Voorbeelden van opleidingen: Human Resource Management (HRM), Toegepaste Psychologie.

• Plannen en productiebegeleiding

In deze beroepsrichting staat het plannen van werkzaamheden en het stroomlijnen van productieprocessen die van belang zijn om efficiënt te kunnen werken centraal.

Voorbeelden van beroepen: kwaliteitsmanager, procesmanager
Voorbeelden van opleidingen: Bedrijfskunde & Agribusiness, Bedrijfskunde (wo).

• Organisatie en advies

In deze beroepsrichting richten de werkzaamheden zich op de organisatorische en de specifiek bedrijfsinhoudelijke ondersteuning en advisering met als doel de organisatie beter, sneller of slimmer te laten werken, waardoor de opbrengsten verhoogd kunnen worden.

Voorbeelden van beroepen: adviseur/consultant, projectmanager, beleidsmedewerker.
Voorbeelden van opleidingen: Bedrijfseconomie, Human Resource Management (HRM).

Toerisme en recreatie

• Toerisme

In de sector toerisme draait het om de in- en verkoop van reizen en het geven van informatie over reis- en verblijfsmogelijkheden, evenals het ontvangen en begeleiden van buitenlandse gasten.

Voorbeelden van beroepen: reisleider, medewerker reisbureau, verkoper reizen
Voorbeelden van opleidingen: Internationaal Toeristisch Management.

• Recreatie

Recreatieparken, pretparken, dierentuinen en campings zijn typische bedrijven uit de sector recreatie. De werkzaamheden hebben betrekking op het opstellen en verzorgen van animatieprogramma’s, het maken van planningen en verzorgen van reserveringen.

Voorbeelden van beroepen: animator, bedrijfsleider kampeerterrein, recreatiemedewerker, receptionist.
Voorbeelden van opleidingen: Manager Toerisme, Leisure and Events Management.

• Sport en ontspanning

In de sector sport en ontspanning draait het om in- en ontspanning, zowel binnen (sportschool, zwembad) als buiten (outdooractiviteiten).

Voorbeelden van beroepen: personal coach, outdooractiviteitenbegeleider.
Voorbeelden van opleidingen: Sport- en bewegingsleider, Sport & Bewegen .

Taal, media en communicatie

• Taal

In de sector taal gaat het om zowel geschreven als gesproken taal. Een goede beheersing van de (Nederlandse) taal is dan ook zeker een vereiste. Voor sommige beroepen is het noodzakelijk om een of meerdere vreemde talen te spreken. Werkzaamheden die hieronder vallen zijn onder meer: vertalen, tolken en lesgeven.

Voorbeelden van beroepen: tolk, vertaler
Voorbeelden van opleidingen: Tolk/Vertaler, Nederlandse taal- en letterkunde, Oriëntaalse Talen

• Media

In de sector media staat het tekstschrijven, presenteren en vormgeven van tekst en beelden voor verschillende communicatiekanalen in zowel de oude - televisie, radio, film, kranten, tijdschriften - als de nieuwe media - internet – centraal. Ook uitgeverijen en bibliotheken horen bij deze sector.

Voorbeelden van beroepen: bibliothecaris, mediathecaris, journalist, redacteur.
Voorbeelden van opleidingen: Journalistiek, Communicatie, Media, Informatie en Communicatie.

• Communicatie

In de sector communicatie gaat het om voorlichting, bedrijfscommunicatie, public relations en reclame. Dit kan via folders, brochures, nieuwsbrieven en websites.

Voorbeelden van beroepen: pr-adviseur, copywriter, eindredacteur, fotograaf.
Voorbeelden van opleidingen: Communicatie, Communication & Multimedia Design, Communicatiewetenschappen.

Handel en administratie

• Handel

In de sector handel draait het om de in- en verkoop van allerlei goederen. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen detailhandel (winkels) en groothandel (levert aan winkels). Tot de sector handel behoren ook im- en export. 

Voorbeelden van beroepen: verkoper, inkoper, bedrijfsleider.
Voorbeelden van opleidingen: Small Business & Retail Management, Commerciële economie.

• Commerciële dienstverlening

In de sector commerciële dienstverlening draait het om financiële en zakelijke diensten aan bedrijven en consumenten. Denk aan bank- en verzekeringsproducten, makelaardij, reclame- en marketingdienstverlening, maar ook uitvaartverzorging.

Voorbeelden van beroepen: beleggingsadviseur, financieel analist, uitvaartondernemer.
Voorbeelden van opleidingen: Bedrijfseconomie, Bedrijfskunde MER, Financial Services Management

• Administratie

In de sector administratie draait het om het verzamelen, bewaren en verwerken van (financiële) gegevens. Secretariaat- en receptiewerkzaamheden vallen ook onder deze beroepsrechter. Typische werkgevers binnen deze sector zijn accountants- en administratiekantoren en de belastingdienst. 

Voorbeelden van beroepen: bedrijfsadministrateur, salarisadministrateur, office manager.
Voorbeelden van opleidingen: Directiesecretaresse/Managementassistent.

Techniek en productie

• Bouw

In de sector bouw gaat het om alle werkzaamheden die nodig zijn om huizen, kantoren en andere gebouwen te bouwen, restaureren of slopen. Werkzaamheden die hier bij komen kijken zijn ontwerpen, het maken van bouw- en werktekeningen, opstellen van begrotingen, maken van planningen en natuurlijk het bouwen of afbreken zelf.

Voorbeelden van beroepen: bouwkundig calculator, werkvoorbereider, bouwopzichter, constructeur.
Voorbeelden van opleidingen: Bouwkunde (hbo), bouwkunde (wo), Bouwtechnische Bedrijfskunde.

• Elektrotechniek

In de sector elektrotechniek draait het om beroepen die iets met elektriciteit te maken hebben. Dit is heel breed: van de aandrijving van motoren en apparaten, verlichting en verwarming tot telecommunicatie en high tech systemen. In de moderne informatiemaatschappij komt vrijwel niets meer tot stand zonder elektrotechniek. 

Voorbeelden van beroepen: software engineer, tester, productontwerper.
Voorbeelden van opleidingen: Elektrotechniek, Autotechniek, Werktuigbouwkunde (hbo), Werktuigbouwkunde (wo).

• Installatietechniek

In de sector installatietechniek worden verschillende werkgebieden onderscheiden, zoals koeltechniek, luchtbehandeling, water & gas en verwarming. Ook dakdekken valt hieronder.

Voorbeelden van beroepen: dakdekker, cv-monteur, ontwerper/tekenaar.
Voorbeelden van opleidingen: Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde (hbo), Industrieel Product Ontwerpen.

• Metaal

In de sector metaal gaat het om montage, onderhoud en reparatie van allerlei voorwerpen en apparaten. Werkzaamheden die hieronder vallen zijn: lassen, plaatwerk, fijne instrumenttechniek en autotechniek. Er kan gewerkt worden met (roestvrij staal), aluminium, maar ook met kunststoffen.

Voorbeelden van beroepen: programmeur/verspaner CNC, vliegtuigonderhoudstechnicus, instrumentmaker.
Voorbeelden van opleidingen: Lasser, Tekenaar/Constructeur, Werktuigbouwkunde (hbo) .

• Delfstofwinning

In de sector delfstofwinning draait het om de winning van allerlei grondstoffen, zoals zand, grind, olie en gas.

Voorbeelden van beroepen: operator, projectmanager, productmanager, safety officer.
Voorbeelden van opleidingen: Meet- en regeltechniek, Chemische Technologie, Chemie, Milieukunde.

• Procestechniek

In de sector procestechniek gaat het om bedrijven die procesmatig, met geautomatiseerde machines, producten maken op het gebied van voeding, chemie en milieu. Hiertoe behoren ook de aardolie en chemische industrie, papier-, rubber en kunststofverwerkende industrie, voeding- en genotsmiddelenindustrie en farmaceutische industrie. Maar ook bedrijven die milieubeheer uitvoeren, vallen hieronder. Denk bijvoorbeeld aan de vuilverbranding, recycling van afvalstoffen en de waterschap- en zuiveringsinstallaties.

Voorbeelden van beroepen: procesoperator, laborant, analist, onderhoudsmonteur.
Voorbeelden van opleidingen: Applied Science, Voedingsmiddelentechnologie.

• Grafische techniek

Van geboortekaart tot reclamefolder en van tijdschrift tot boek. In de sector grafische techniek gaat het om alle technieken die gebruikt worden om drukwerk te ontwerpen en te vervaardigen.

Voorbeelden van beroepen: dtp’er, ontwerper, multimediavormgever.
Voorbeelden van opleidingen: Allround dtp’er, Communication & Multimedia Design .

• Hout- en meubileringsindustrie

In de hout- en meubileringsindustrie gaat het om de houthandel, de timmer- en meubelindustrie, standbouw, interieurbouw en de parketbranche. Interieurdesign en -stoffering vallen hier ook onder.

Voorbeelden van beroepen: meubelmaker, woningstoffeerder.
Voorbeelden van opleidingen: Allround Woningstoffeerder, Meubelmaker/(scheeps)interieurbouwer.

• Glas-, aardewerk en keramiek

In de sector glas-, aardewerk en keramiek staat het vervaardigen van onder meer servies, ruiten en kalk- en gipsproducten centraal. Ook natuursteenbewerking (bijvoorbeeld voor grafzerken) en de productie van keramische producten voor de bouw – denk aan bakstenen en plavuizen – vallen hieronder.

Voorbeelden van beroepen: natuursteenbewerker, pottenbakker, glasblazer, operator glasblazen.
Voorbeelden van opleidingen: Kaderfunctionaris Natuursteenbedrijf, Glazenier.

• Textiel en mode

In de sector textiel en mode draait het om het ontwerpen, maken en bewerken van allerlei textiele vezels, stoffen en leer. Niet alleen voor kleding, maar ook voor gordijnen, meubels en schoenen.

Voorbeelden van beroepen: dessinontwerper, medewerker styling.
Voorbeelden van opleidingen: Modemanagement, Autonome Beeldende Kunst.

• Industriële reiniging

De sector industriële reiniging richt zich op het reinigen van onder meer installaties, systemen en leidingen in bijvoorbeeld fabrieken en scheepsruimten. Ook het reinigen van riolen, wegen en gevels valt hieronder. 

Voorbeelden van beroepen: medewerker industriële reiniging.
Voorbeelden van opleidingen: VCA-certificaat (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemer).

Landbouw, natuur en milieu

• Planten

In de sector planten draait het om planten, bloemen, groente, fruit en bomen. De werkzaamheden kunnen plaatsvinden in kassen, kwekerijen, tuincentra en bloemenwinkels. Maar ook buiten, in de bossen of bij mensen in de tuin.

Voorbeelden van beroepen: boswachter, hovenier, kweker.
Voorbeelden van opleidingen: Bos- en Natuurbeheer, Tuinbouw en Akkerbouw, Tuin- en Landschapsinrichting.

• Dieren

In de sector dieren gaat het om het verzorgen (en fokken) van dieren. Dit kan op verschillende plekken, bijvoorbeeld op kinderboerderijen, kennels, dierentuinen of in een dierenartspraktijk.  
Ook de verzorging van proefdieren valt onder deze sector.

Voorbeelden van beroepen: kennelhouder, dierverzorger, dierenarts.
Voorbeelden van opleidingen: Dier- en veehouderij, Diermanagement, Diergeneeskunde.

• Visserij

De sector visserij staat in het teken van het vangen en kweken van vis. Er wordt onderscheid gemaakt tussen binnen- en zeevaart.

Voorbeelden van beroepen: stuurman/scheepswerktuigkundige
Voorbeelden van opleidingen: Stuurman/werktuigkundige kleine/alle schepen, Maritiem Officier.

• Agrarische ondersteuning

Binnen de sector agrarische ondersteuning draait het om het ondersteunen van het agrarische proces zoals het keuren van agrarische producten, laboratoriumonderzoek naar nieuwe productiemethoden en de werkzaamheden in proefstations.

Voorbeelden van beroepen: veredelaar, laborant, medewerker proefstation.
Voorbeelden van opleidingen: Allround Laborant, Bedrijfskunde & Agribusiness, Voedingsmiddelentechnologie.

• Milieu

Binnen de sector milieu draait het om het verbeteren en behouden van het milieu. De werkzaamheden kunnen te maken hebben met het beheer van natuurparken en -landschappen, opsporen van milieuovertredingen en de bestrijding van ongedierte.

Voorbeelden van beroepen: inspecteur, beleidsmedewerker.
Voorbeelden van opleidingen: Milieukunde, Watermanagement, Biologie.

Automatisering en ICT

• Ontwerp en ontwikkeling

De sector ontwerp en ontwikkeling staat in het teken van het bouwen van nieuwe computers en computerprogramma’s (hard- en software).

Voorbeelden van beroepen: software engineer, it-architect, systeemontwerper, webdesigner.
Voorbeelden van opleidingen: HBO-ICT, Informatica (wo).

• Beheer

Binnen de sector beheer draait het om het onderhouden van hard- en software. ICT-helpdesks vallen hier ook onder.

Voorbeelden van beroepen: helpdeskmedewerker, applicatiebeheerder.
Voorbeelden van opleidingen: HBO-ICT.

• Advies en informatie

In de sector advies en informatie staat het geven van advies en informatie over ict-toepassingen in organisaties centraal. 

Voorbeelden van beroepen: adviseur/consultant, manager, projectleider.
Voorbeelden van opleidingen: HBO-ICT, Informatica (wo).

Onderwijs, cultuur en wetenschap

• Onderwijs, training en instructie

In de sector onderwijs, training en instructie gaat het om het onderwijzen, trainen en begeleiden van kinderen en volwassenen. De werkzaamheden vinden plaats op scholen en opleidingsinstituten, maar ook op sportvelden. Ook rijles valt hieronder. 

Voorbeelden van beroepen: leraar basisonderwijs, leraar voortgezet onderwijs, leraar lichamelijke opvoeding.
Voorbeelden van opleidingen: Onderwijsassistent, Lerarenopleiding Basisonderwijs, Lerarenopleiding Voortgezet Onderwijs, opleidingskunde.

• Cultuur

In de sector cultuur gaat het alle werkzaamheden op het gebied van muziek, kunst en cultuur.

Voorbeelden van beroepen: acteur, danser, archeoloog, beeldend kunstenaar.
Voorbeelden van opleidingen: Theater, Popmuziek, Docent Dans, Archeologie, Cultureel Erfgoed.

• Wetenschap

In deze sector staat onderzoek en onderwijs op uiteenlopende gebieden centraal. De opgedane kennis wordt schriftelijk via rapporten, artikelen en mondeling – denk aan lezingen en colleges – overgedragen.

Voorbeelden van beroepen: hoogleraar, onderzoeker.
Voorbeelden van opleidingen: alle universitaire opleidingen.

Bron: www.werk.nl

Auteur: Marieke van Oosterhout